తెలుగు సామెతలు - త , తా , తి , తీ , తు , తూ , తృ , తె , తే , తై , తొ , తో , తౌ , త్రా , త్రో మరియు త్యా
* తంగేటి జుంటిని దాప ఎందుకు? (దాచుటెందుకు?)(జున్ను= తేనెతుట్టె).
* తంగేడు పూచినట్లు.
* తంటాలమారి గుఱ్ఱానికి తాటిపట్ట గోఱపము (గోఱపము=కోకుడు దువ్వెన).
* తండ్రి ఓర్వని బిడ్డను తల్లి ఓరుస్తుంది.
* తండ్రికదా అని తలాటి కీడ్చినట్లు.
* తండ్రి చస్తే పెత్తనం తెలుస్తుంది, తల్లి చస్తే కాపురం తెలుస్తుంది.
* తండ్రి తవ్విన నుయ్యి అని దానిలో దూకవచ్చునా?
* తండ్రిని చంపబోయిన పాపం, అత్తవారింటికి పోయి, అంబటికట్ట తెగేవఱకు ఉంటే పోవును.
* తండ్రి వంకవారు దాయాది వర్గమే.
* తండ్రి సేద్యం కొడుకు వైద్యం కూడు మధ్యం.
* తంతే దూదిపరుపు మీద పడ్డట్లు.
* తంతే బూర్ల (గారెల) గంపలో పడ్డట్లు.
* తంబళి అనుమానం తలతిక్కతో సరి.
* తంబళి తన లొటలొటె గానీ, ఎదుటి లొటలొట ఎరుగడు.
* తంబళ్ళ అక్కయ్య మొదుమూడి వెళ్ళను వెళ్ళాడు, రానూ వచ్చాడు.
* తక్కువజాతికి (వానికి) ఎక్కువకూడైతే తిక్క తెగులు.
* తక్కువనోములు నోచి, ఎక్కువ ఫలం రమ్మంటే వస్తుందా?
* తక్కువవాడికి నిక్కెక్కువ, తవ్వెడు బియ్యానికి పొంగెక్కువ.
* తక్కువ వానికి నిక్కులు లావు.
* తగపండిన పండు తనంత తానే పడుతుంది.
* తగవు చెప్పు ధర్మరాజా! అంటే, దూడా, బఱ్ఱె నాదే అన్నాడట.
* తగవు ఎలావస్తుంది జంగమదేవరా అంటే, బిచ్చం పెట్టవే బొచ్చుముండా అన్నాడట.
* తగవున ఓడినా,ముదిమిది చచ్చినా బంది లేదు.
* తగినట్లు కూర్చెరా తాకట్లమారి బ్రహ్మ.
* తగిలించుకోవడం సులభం, వదిలించుకోవడం కష్టం.
* తగిలిన కాలికే తగులును, నొగిలిన కొంపే నొగులును.
* తగు దాసరికీ, మెడపూసలకీ, అమ్మకన్న కాన్పుకు, అయ్య ఇచ్చిన మానవుకూ సరి.
* తగునే కఱకుట్లును జంక పొత్తమున్.
* తగులుకున్న మొగుడు, తాటిచెట్టు నీడ నిలకడలేనివి.
* తట్టాలో కాపురం బుట్టలోకి వచ్చె, బుట్టలో కాపురం బూడిదలో కలిసె.
* తట్టుకు తగాడినట్లు (తట్టుకు=నడుస్తున్నప్పుడు కాలికి తగిలే చిన్న దెబ్బ, తగాడు= తగవు చెప్పు, న్యాయం తీర్పు చేయు).
* తట్టెడు గుల్లల కొక దుడ్డుపెట్టు.
* తడిక కుక్కకు అడ్డం కానీ మనిషికి అడ్డమా?
* తడ(డి)క కొంపలో దీపాలు వెలుగవా?
* తడ(డి)క గట్టు గోడను తన్నరాదు.
* తడిక తీసినవాడిదే తప్పు.
* తడవకుండానే తెంచే అచ్చన్న కంటే తడిపితెంచే బుచ్చన్న కొంతమేలు.
* తడిక దాసరివలే. (తడిక=చిత్తూరు జిల్లాలో ఒక గ్రామం).
* తడిక దొబ్బింది ఎవరంటే ఆలులేనివాడు అన్నట్లు.
* తడికలేని ఇంట్లో కుక్క దూరినట్లు.
* తడి గుడ్డలతో గొంతు కోసినట్లు.
* తడిగుడ్డలో పేలాలు వేయించినట్లు.
* తడిసిగానీ గుడిసె కట్టడు, (కప్పుడు) తాగి(కి)గానీ మొగ్గడు.
* తడిసిగానీ గుడిసె వేయడు, తగిలికానీ ఎత్తు చేయడు.
* తడిసిల తక్కెడ, ఎండిన ధడా.
* తడిసిన (మంచపు) కుక్కి బిగిసినట్లు.
* తడిసి ముప్పందుము మోసినట్లు.
* తడిసి ముప్పందుము మోసేకంటే, తడవక పందుం మోసేది మేలు.
* తణుకుపోయి మాచారం వెళ్ళినట్లు.(చుట్టు దారిన పోవుటకు).
* తత్సమయానికి తడి ఇసుకే సరి- అని పలుదోమినట్లు.
* తద్దినం కొని తెచ్చుకొన్నట్లు.
* తద్దినం నాటి జందెం వలె.
* తద్దినం పెట్టెవాని తమ్ముని వలె.
* తద్దినానికి తక్కువ, మాసికానికి ఎక్కువ.
* తద్దినానికి భోజనానికి పిలిస్తే, రోజూ మీ ఇంట ఇట్లాగే జరగాలని దీవించాడట.
* తనాన్నం తాను తింటూ, తనగుడ్డ తాను కట్టుతూ, ఊరికి భయపడవలెనా?
* తన కంట్లో దూలం పెట్టుకొని, పరుల కంట్లో నలుసులెంచినట్లు.
* తనకంపు తన కింపు, ఒకరికంపు ఒకరింపు.
* తన కంపు తనకింపు, పెఱకంపు తను జంపు.
* తన కలిమి ఇంద్రభోగం, తనలేమి స్వర్గలోకదారిద్ర్యం, తన చావు జలప్రళయం- అనుకొన్నట్లు.
* తనకాళ్ళకు తానే మొక్కుకొన్నట్లు.
* తనకు అని తవ్వెడూ ఉంటే, ఆకటివేళకు భుజించవచ్చు.
* తనకుగానిది గూదలంజ(బోడిముండ).
* తనకుగాని రాజ్యం పండితేనేమీ? మండితే (ఎండితే) నేమి?
* తనకుగాని ఆలు దానవురాలురా.
* తనకుచెప్ప తడికెల చాటు, ఒకరికిచెప్ప ఒప్పులకుప్ప.
* తనకు తోచకున్న మొకాటుతోనైనా ఆలోచించమన్నారు.
* తనకు పాసిన వెంట్రుకలు ఏరేవులో పోతేనేమీ?
* తనకు బుట్టినిల్లు తనరు కైలాసంబు.
* తనకుమాలిన ధర్మం మొదలు చెడ్డ బేరం.
* తనకు ముక్తిలేదు తలపులు మెండైన.
* తనకు రొట్టె, ఇతరులకు ముక్క.
* తనకులేక తంటాలు పడుతుంటే, తొంటికాళ్ళ పిల్లి వెంటపడినట్లు.
* తనకు లేదని ఏడ్చి ఒక కన్నుపోతే, ఎదుటివారికున్నదని ఏడ్చి ఇంకొక కన్ను పోయిందట.
* తన కొంగున కట్టిన రూక, తన కడుపున పుట్టిన బిడ్డ.
* తనకోపమె తన శత్రువు.
* తన గుణము మంచిదైతే, సానివాడలో కూడా కాపురం చెయ్యవచ్చును.
* త గుద్దకింద నలుపు గురిగింజ కేమితెలుసు?
* తనగుద్ద కాకుంటే కాశీదాకా దేకమన్నారు.
* తన గుద్ద గాయం కాకుంటే, తాటియీనెలకు ఎదురు దేకమన్నారు.
* తన చల్ల పుల్లనిదని తానే చెప్పుకుంటాడా?
* తన చావు జలప్రళయం.
* తన చెయ్యి కాలుతుందని, సవతిబిడ్ద చేతితో కలియబెట్టిందట.
* తన తనయ ప్రసవ వేదనకోర్వలేకుంటే, తన అల్లునిపై అహంకారపడనేల?
* తనతప్పు తప్పుకాదు, తనబిడ్ద దుడుకుకాదు.
* తన తలుపుతీసి పొరుగింటికి పెట్టి రాత్రంతా కుక్కలను తోలుతూ కూర్చున్నట్లు.
* తనదని తవ్వెడు తవుడూన్నా ఆకటివేళకు తినవచ్చు.
* తనదాకా వస్తేకానీ, తలనొప్పి బాధ తెలియదు.
* తనదూడ పొదుగుకుమ్మి పాలుతాగితే ఊరుకుంటుందికానీ, పరాయిదూడ పాలుతాగితే ఊరకుంటుందా?
* తనదాకా వస్తే తగవే లేదు.
* తనది తాటాకు, ఇవతలవాళ్ళది ఈతాకు.
* తన దీపమని ముద్దుపెట్టుకుంటే, మూతిమీసాలన్ని కాలినాయట.
* తనదు కాలిగోయ తనతమ్ముడేడ్చునా?
* తనదు మేలుకీడు తనతోడనుండురా.
* తననీడ తప్పితే, తరుగునొక వన్నె.
* తననీడ తానే తొక్కుకున్నట్లు.
* తనను కట్ట త్రాళ్ళు తానే తెచ్చుకొన్నట్లు.
* తననోటికి తవుడు లేదు, లంజనోటికి పంచదారట.
* తనపిల్ల గంజికేడిస్తే, లంజపిల్ల దాని రేక కేడ్చిందట (రేక=తాటిఆకుతో కట్టిన పెద్దదొప్ప).
* తనపుట్టి పిచ్చగా ఉంటే, పొరుగుపందుంతో అపరాలు కొలిచినాడట (పిచ్చ=తక్కువ కొలత కలిగిన కొలపాత్ర, అపరాలు=కాయధాన్యాలు).
* తన పెరటిచెట్టు మందుకు పనికిరానట్లు.
* తన బలిమికన్నా స్థానబలిమి మిన్న.
* తన బుద్ధి మంచిదైతే, లంజగేరిలో ఇల్లు కడితేనేమి? (లంజగేరు=నాగవాసం, బోగమువాడ).
* తనభార్య విరహవేదన జారుడెరుగునా?
* తనలో తప్పులేకపోతే, గురువుతో గుద్దులాడవచ్చును.
* తనముడ్డి కాకపోతే గంగదాకా దేకమన్నట్లు.
* తనముడ్డి(కి) కాకపోతే తాటిపట్టుకు ఎదురుడెక మన్నట్లు.
* తనయుని పుట్టుక తల్లి ఎఱుగును.
* తనవృఇ కెంతకలిగిన తనభాగ్యమే తనది.
* తనవారిని ఎఱుగని మొఱ్ఱి తెడ్డున్నదా?
* తనవారు లోతుకు తీతురు, కానివారు కడకు (గట్టుకు) తీతురు.
* తనవాసి తప్పితే తన వన్నె తరుగుతుంది.
* తనసొమ్ము అయినా దాపుగా తినవలె.
* తన సొమ్ము అల్లం, పెరవారి సొమ్ము బెల్లం.
* తన సొమ్ము కాసుబెట్టడు కానీ పరులసొమ్ము హరింప (కాజేయ) బ్రహ్మకాయ.
* తనసొమ్ము తను దిని, తన బట్ట తను కట్టి, సావిట్లో వానితో చావు దెబ్బలు తిందిట.
* తన సొమ్ము సోమవారం, మందిసొమ్ము మంగళవారం.
* తనుగాక తన కొక పిల్లట.
* తనువు తాను కాదనువానికి తపసుచేయనేల?
* తనువులు నిత్యం కావు మా వారిని ఓలిపైకం ఖర్చు పెట్టవద్దని చెప్పమన్నట్లు.
* తనువు వెళ్ళినా దినము వెళ్ళదు.
* తన్ని తల్లే గుంజుకుపోతే, చెప్పున కొట్టి చిప్ప తెచ్చుకోవాలి.
* తన్నితే తల పగులుతుంది, కొడితే కొప్పెర పగలాలి అంటాడు.
* తన్నితే పోయి బూరెల గంపలో పడీనట్లు.
* తన్నుగట్ట తాళ్ళు తానే తెచ్చుకొన్నట్లు.
* తన్ను తప్పించి, ఆకాశమంత పిడుగు పడమన్నట్లు.
* తన్నుదా పొగడుకుంటే, తన్నుకొని చచ్చినట్లుంటుంది.
* తన్నే కాలికి రోకలి అడ్డమైనట్లు.
* తపము పండినమీద జడలు తాల్చడమెందుకు?
* తప్పతాగి కులము మఱచినట్లు.
* తప్పించబోయి తగిలించుకొన్నట్లు.
* తప్పు చేసినవానికి అప్పు చేసిన వానికి ముఖం చెల్లదు.
* తప్పుడు దండుగకు తలో యింత.
* తప్పులు వెతికేవాడు తండ్రి, ఒప్పులు వెతికేవాడు ఓర్వలేనివాడు.
* తప్పులెన్నువారు తండోపతండాలు.
* తప్పులెన్నువారు తమ తప్పులెరుగరు.
* తప్పులేనివానిని ఉప్పులో వెయ్యమన్నట్లు.
* తప్పులేనివారు ధరణిలో లేరు.
* తప్పూ ఒప్పూ దైవమెఱుగును, పప్పూ కూడూ బాపడెరుగును.
* తప్పెటకొట్టిన వాడు దాసరి, శంఖమూదినవాడు జంగము.
* తప్పెట కొట్టినా పెండ్లే, చప్పెటకొట్టినా పెండ్లే.
* తమ తమ నెలవులు దప్పిన తమ మిత్రులే శత్రువులగుట.
* తమలంలో సున్నమంతటివాడు, తక్కువైనా ఎక్కువైనా బెడదే.
* తమ వంశగౌరవాన్ని గుర్తుంచుకొననివి గాడిదలు మాత్రమే.
* తమంలేకున్న తల్లినిపిల్లలే పరిహాస మాడుకుంటారు.
* తమాం లేదంటే, తవ్వెడైనా ఇవ్వమన్నట్లు.
* తము(మ)లపాకుతో తా నిట్లంటే, తలుపు చెక్కతో నేనిట్లంటి.
* తము(మ)లము వేయని నోరు, కమలము లేని కోనేరు.
* తమ్ముడు తనవాడైనా, ధర్మం సరిగా చెప్పవలె.
* తరవాణి తల్లి (తరవాణి=పుల్లనీళ్ళు, కలికుండ).
* తరి ఉంటే, వరి అంటారు (తరి=మాగాణి, మబ్బు).
* తరి పట్టిన కఱ్ఱ, చెరపట్తిన కుఱ్ఱ.
* తరి మెడకు ఉరి.
* తఱిమి చల్లితే తవ్వెడే.
* తలంత బలగమే కానీ తలలో పెట్టువారు లేరు.
* తల ఊపినందుకు తంబూరా బుఱ్ఱ ఇచ్చిపొమ్మన్నట్లు.
* తలకాయ లోపలికి దూర్చిన తాబేలు వలె.
* తలకింది కొఱవి వలె.
* తలకు చెప్పులడిగినట్లు.
* తలకు దాకకున్న, తనకేమి తెలియదు.
* తలకు దారిలేదు, బుడ్డకు అటకలి.
* తలకు మించిన శిక్ష, గోచికి మించిన దారిద్ర్యం లేవు.
* తలకు వచ్చిన భాదను తలపాగా మోసినట్లు.
* తలకోసి ఇచ్చినా పుచ్చకాయ అనేవాడు.
* తలకోసి ముందర పెట్టినా గారడివిద్యే అన్నట్లు.
* తలకోసుకుపోగా తమ్మపోగుల కేడ్చినట్లు.
* తలగడ కింద త్రాచుపాము వలె.
* తలగడ తిరుగవేస్తే తలనొప్పి తీరునా?
* తలగొట్టేవానికైనా మూడు మనవు లుంటాయి.
* తల గొరిగించుకున్న తరువాత తిధి నక్షత్రం చూచినట్లు.
* తలగోసి మొల వేసినట్లు.
* తలచినప్పుడే తాత పెళ్ళి.
* తల చుట్టం, తోక పగ.
* తల తడవి బాసచేసినా వెలయాలిని నమ్మరాదు.
* తల తడిపిన మట్టుకు గొరిగి తీరవలె.
* తల తిరిగి ముద్ద నోటికి వచ్చినట్లు.
* తల దన్నేవాడు పోతే, తాడి దన్నేవాడు వస్తాడు.
* తలదాచుకొన చోటిచ్చిన వానికే తావు లేకుండా చేసినట్లు.
* తల నరకడంలో, మొల నరకడంలో తారతమ్యమేమిటి?
* తల నరికె వానికి తలవారిచ్చినట్లు (తలవారు=పెద్ద కత్తి, తల్వార్-హింది).
* తలనొప్పి తగిలిందని తలగడ మార్చినట్లు.
* తల పడేచోటికి కాళ్ళు ఈడ్చుకొనిపోవును.
* తలపాగా చుట్టలేక తలవంకర అన్నట్లు.
* తలప్రాణం తోకకు వచ్చినట్లు.
* తలంబ్రాలకు తద్దినాలకి ఒకే మంత్రమా.
* తలంబ్రాలనాటి త్రాడు తానుపోయిన నాడే పోతుంది.
* తల మాసినవాడెవడంటే ఆలి(లు)చచ్చినవాడు అన్నట్లు.
* తలరాత(వ్రాత) తప్పించుకోరానిది.
* తలరాతేగాని, తనరాత ఎక్కదు.
* తలలు బోడులైన తలపులు బోడులా?
* తలపులు బోడులైన దక్కునా తత్వంబు.
* తలలో నాలుక, పూసలలో దారము వలె
* తలవంచుకుంటే, ఏడు గోడల చాటు.
* తలవరిదగు పొందు తలతోడ తీరురా.
* తల విడిచి మోకాలికి బాసికం కట్టినట్లు.
* తల వెంట్రుకలంత బలగమున్నా తల కొఱవి పెట్టె దిక్కులేదు.
* తల వెంట్రుకలున్నమ్మ ఏకొప్పు అయినా పెట్టవచ్చు.
* తలాతోకా లేని కత, ముక్కు మొగము లేని పిల్ల.
* తలారి దుప్పటి రెడ్డి బహుమానం చేసినట్లు.
* తలారి పగ తలతో తీరును.
* తలారి రుమాలు రెడ్డి చదివించినట్లు.
* తలుగు తెంచుకున్న బఱ్ఱె, తాడు తెంచుకున్న గుఱ్ఱం.
* తలుగు దొఱకిందని ఎనుమును కొన్నట్లు.
* తలుగు పెట్టి తంతూ ఉంటే, కొలువు పెట్టి కొలిచినట్లు.
* తలుచుకున్నప్పుడే తలంబ్రాలు కావాలంటే ఎలాగు?
* తలుపు పెట్టి చెబుతుంటే, కొలుపు పెట్టి అడుగుతాడు (కొలుపు=పశుబలి లేని జాతర, గలాబా).
* తలుపులు మింగేవానికి అప్పడాలు లొటలొట.
* తలుపొకరింటికి తీసిబెట్టి తా కుక్కలు దోలినట్లు.
* తలుపేల చాపగుడిసెకు.
* తలుము-తక్కువవాడు పనికిముందు వంగి, పనికాగానే నిగుడుకొంటాడు (తలుము=ఏతము).
* తల్లి అయినా ఏడవందే పాలివ్వదు.
* తల్లి ఓర్చనిది దాది ఓర్చునా?
* తల్లి కడుపు చూచును, పెళ్ళాం వీపు(జేబు) చూచును.
* తల్లి కడుపులోచోరక ముందు దెయ్యాల దేవత, భూమిలో పుట్టిన తరువాత యమదేవత.
* తల్లి కాకపోతే తిళ్ళికకు దణ్ణం పెట్టమన్నారు.
* తల్లికి కానినాడు దాదికవునా?
* తల్లికి కూడుపెట్టనివాడు తగుదునని తగవు తీర్చవచ్చాడట.
* తల్లికి కూడు పెట్టనివాడు తగవు చెప్పేడు (చెప్పును), పెళ్ళానికి చాలనివాడు పెత్తనం చేసేడు (చేయును).
* తల్లికి కూడు పెట్టనివాడు పినతల్లికి చీరపెట్టాడుట.
* తల్లిని కొట్టరా వసంతం అన్నట్లు.
* తల్లికి తగిన బిడ్డ, ఇంటికి తగిన పందిరి.
* తల్లికి తప్పిన వానికి పినతల్లి శష్పసమానం(శష్ప మర్యాద).
* తల్లికి బొల్లి ఉంటే, పిల్లకు చుక్కయినా ఉంటుంది.
* తల్లికి లేని ముద్దు దాదికి కలుగునా?
* తల్లికి వంచగలిగిన పిల్లకు బొక్క కలుగుతుంది (బొక్క=మూలుగ ఎముక).
* తల్లి కొద్ది బొల్లి కోడె.
* తల్లిగండం, పిల్లగండం ఉన్నదికానీ, మధ్యన మంత్రసాని గండమున్నదా?
* తల్లిగల లంజను తగులుకొనుటే తప్పయా.
* తల్లిగారింటినుంచి వచ్చిందని కుక్కమూతికి సద్దికట్టి పంపుతారా?
* తల్లి గూనిదయితే తల్లిప్రేమ గూనిదవుతుందా?
* తల్లిగుణము కూతురే బయటపెడుతుంది.
* తల్లి చచ్చినా మేనమాముంటే చాలు.
* తల్లి చచ్చిపోతే తండ్రి పినతండ్రితో సమానము.
* తల్లిచస్తే కడుపు పెద్ద, తలలు మాస్తే కొప్పు పెద్ద.
* తల్లి చస్తే తరంబాసె, తండ్రి చస్తే ఋణంబాసె.
* తల్లి చస్తే నాలిక చచ్చినట్లు, తండ్రి చస్తే కళ్ళుపోయినట్లు.
* తల్లి చాలి పిల్లకు తప్పుతుందా?
* తల్లి చెవులో మద్దికాయలు దండుగలకు, భార్య మెడలో పూసలు బందుగులకు (భోగాలకు).
* తల్లి చెవులు తెంపినవానికి, పినతల్లి చెవులు బీరపువ్వులు.
* తల్లి చేను మేస్తే, పిల్ల మేర మేస్తుందా?
* తల్లి చేల్లో మేస్తుంటే, దూడ గట్టున మేస్తుందా?
* తల్లి తర్పణానికే తక్కువైతే, పినతల్లికి పిండప్రదానమట.
* తల్లితండ్రీ లేని బాల తననాధునే కోరును.
* తల్లితండ్రులు, అన్నదమ్ములున్నా పొలతికి పురుషుడు కొదవే.
* తల్లిదే సంరక్షణ, ధరణిదే వలపక్షం.
* తల్లి దైవము, తండ్రి ధనము.
* తల్లిని చూచి పిల్లను, పల్లును చూచి పశువును కొనవలె.
* తల్లిని చూచి పిల్లను, తరిని జూచి బఱ్ఱెను (తరి= వెన్న ఎక్కువగా కలిగిన పాలు).
* తల్లిని చూచి పిల్లను, పాడిని (పొదుగును) జూచి బఱ్ఱెను.
* తల్లిని తిట్టకురా నీయమ్మనాయాల అన్నట్లు.
* తల్లిని నమ్మినవాడు, ధరణిని నమ్మినవాడు చెడడు.
* తల్లిబట్టి పిల్ల, విత్తునిబట్టి పంట.
* తల్లిబట్టి పిల్ల, నూలునుబట్టి గుడ్డ.
* తల్లిపాలు దూడ చెప్పును.
* తల్లి పిత్తి పిల్లమీద పెట్టిందట.
* తల్లి పిల్ల వన్నెకాదు, వండిపెట్ట దిక్కులేదు.
* తల్లి పుట్టిల్లు మేనమామ వద్ద పొగడినట్లు.
* తల్లి పుస్తి బంగారమైనా అగసాలి దొంగిలించకుండా ఉండలేడు.
* తల్లి పెంచవలె, ధరణి పెంచవలె గానీ పెరవారు పెంచుతారా?
* తల్లి పైచేయిజూచు తగు పంటలల్లూరు.
* తల్లిమాటలే గానీ, పెట్టుమాత్రం పినతల్లిది (సవతితల్లిది).
* తల్లి ముఖం చూడని బిడ్డ, వానముఖం చూడని పైరు.
* తల్లిమీది కోపం పిల్లమీద పోతుంది.
* తల్లిలేక పెరిగి ధాత్రి నెట్లేఎరా?
* తల్లిలేని పిల్ల - ఉల్లి లేని కూర.
* తల్లిలేని పిల్లలు, అల్లులేని తీగలు.
* తల్లిలేని పుట్టిల్లు, ఉల్లిలేని కూర.
* తల్లి విషం, పెండ్లాం బెల్లం.
* తల్లి వెనుక మేనమామ అన్నారు.
* తల్లి సారం పిల్ల, దాకసారం సక్కు.
* తల్లిలేని పిల్ల దెయ్యాల పాలు.
* తల్లీ, బిడ్డా ఒకటైనా, నోరు కడుపు వేరు.
* తల్లె కొట్టినా పెండ్లే, తప్పెట కొట్టినా పెండ్లే.
* తల్లే రోసిన దాది రోయదా?
* తవిటికి వచ్చిన చెయ్యే ధనానికి వస్తుంది.
* తవుటికి ఱంకాడబోగా కూటితపిలె కోతిగొంపోయినట్లు.
* తవుడు తాతా! అంటే, నూకలా ముసలమ్మా? అన్నట్లు.
* తవుడు తింటూ ఒయ్యారమా?
* తవుడుతిని చచ్చేవానికి విషంపెట్టేవాడు వెఱ్ఱి.
* తవుడు నోముపట్టిన అమ్మకు తరగని ఐదవతనము.
* తవుడూబొక్క తహసిల్దారుడు, మీసాలెగబెట్ట మాసూలుదారుడు (మాసూలు దారుడు= రైతుల దగ్గర ధాన్యరూపకంగా శిస్తు వసూలుచేయు ఉద్యోగి).
* తవుడు బొక్కినంతవరకే దక్కినట్లు.
* తవ్వగా తవ్వగా తథ్యం తేలుతుంది.
* తవ్వి మీద తోసుకున్నట్లు.
**********:: తా ::**********
* తాకట్ల మొగుడా! తంటాల మొగుడా! నీ తనువుండగానే నన్ను మనువిచ్చి పోరా.
* తాకబోతే తగులుకున్నట్లు.
* తాకున కాలికే బుడుసు(పు), తెగిన తాటికే ముడుసు (బుడుసు=బొబ్బ, ముడుసు=ముడి).
* తాకిన వేలికే తట్టు తగులుతుంది.
* తాకితే తగరు, ఈనితే గొఱ్ఱె.
* తాకి నేలకు తడిబ(బొ)ట్టు కానీదు, వంగి నేలకు ఇంగువ కానీదు.
* తాకి మొగ్గి తడిసి గుడిసె కప్పు (తాకి=అనుభవం కలిగి).
* తాకి మ్రొగ్గిన తనువంత ఒకటి, దీపము నులిపిన దినుసంత ఒకటి.
* తాగటానికి దప్పిక (గంజి) లేదుగానీ గుంటడికి గుండుజోడు.
* తాగనేరని పిల్లి బోర్ల పోసుకొన్నట్లు.
* తాగబోతే దప్పికకు లేదుకానీ, తలకు అటకలి (అటకలి=తలస్నానానికి మేలైన చమురు).
* తాగబోతే మజ్జిగలేదంటే, పెరుగుకు చిట్టి వ్రాయమన్నాడట.
* తాగితేగానీ మొగ్గడు, తడిస్తేగానీ కప్పడు.
* తాగిన దుక్కి తప్పక పండును (తాగిన=నీరుబాగా పీల్చిన)
* తాగినవాడి తప్పుకు తగవు లేదు.
* తాగినవాడు తప్పినవాడు ఒకటే.
* తాగినవానిదే పాట, సాగినవానిదే ఆట.
* తాగినవానిమాట దబ్బరగాదు.
* తాగిన రొమ్మే గుద్దినట్టు.
* తాగుటకు ముందు, వ్రాతకు వెనుక చూడవలె.
* తాగుబోతు తోడు కోరతాడు.
* తాగేది దమ్మిడి గంజాయి, ఇల్లంతా చెడ ఉమ్ములు.
* తాగేవాడే తాళ్ళపన్ను కట్టుతాడు.
* తాగేది గంజైనా స్నానమాడి తాగు; కట్టేది చింపైనా ఉతికికట్టు.
* తాచుపాము తామసము, జఱ్ఱిపోతు పిరికితనము కలవాడు.
* తాచెడ్డకోతి వనమెల్లా చెరిచె.
* తాచెడ్డ ధర్మం, మొదలుచెడ్డ బేరం.
* తాటంత వానిని తలదన్ను వాడుంటాడు
* తాటాకు చప్పుళ్ళకు కుండేళ్ళూ బెదరునా?
* తాటికాయ తింటావా? తలకొట్లు పడాతావా?
* తాటికాయ వన్నె తప్పుడిది.
* తాటిచెట్టు ఎక్కలేవు, తాటిగెల కోయాలేవు. తాతా నీకెందుకోయ్ పెండ్లాము.
* తాటిచెట్టుకింద పాలుతాగినా కల్లే అంటారు.
* తాటిచెట్టు నీడ నీడాగాదు, తలుగుకొన్న ముండా పెండ్లాం కాదు.
* తాటిచెట్టు నీడ నీడాగాదు, తలుగుకొన్నవాడు మొగుడూ కాదు.
* తాటిచెట్లకు గంధం పూసినట్లు.
* తాటోటుగాడికి దధ్యన్నం, విశ్వాసపాత్రునికి గంజన్నము (గంజికూడు).
* తాటిఎత్తు ఎగిరినానంటే తారాజు(చు)వెత్తు ఎగురు అన్నట్లు.
* తాడినెక్కేవాడిని ఎంతదాకా ఎగసనదోత్తారు?
* తాడికి తలబంటి అయితే (వె)ఎంపలికి ఎంతబంటి? అన్నట్లు.
* తాడి తన్నివానిని తలతన్నే వాడుకూడా ఉంటాడు.
* తాడు అని ఎత్తిపారేయకూడాదు, పాము అని దాటనూకూడదు.
* తాడుకు పట్టలేదు, తలుగుకు పట్టలేదు, గుంజకెందుకమ్మా గుంజలాత?
* తాడుతెంచను ముహూర్తమెందుకు?
* తాడుతో దబ్బనము.
* తాడూలేదు, బొంగరమూ లేదు.
* తాడులేకుండా బొంగరం తిప్పేవారు.
* తాత కట్టిన చెరువని దూకుతారా?
* తాతకు దగ్గులు నేర్పినట్లు.
* తాతా తాత! తంగెడుపుల్ల, ధు(ద)సినీ యక్క, కుందేలుపిల్ల.
* తాతదిన్న బొచ్చె తరతరా లుంతురా?
* తాతపోతే బొంత నాది.
* తాడుతెగిన గాలిపటం.
* తాడులేకుండా బొంగరం ఆడించేవాడు.
* తాతను చూపుతావా? తద్దినం పెడతావా?
* తాతలనాటి బొచ్చె తరతరాలకు.
* తాతలనాటి మూకుడు తరతరాలు మనాలన్నట్లు.
* తాతలనాడు నేతులుతాగాం, మూతులు వాసన చూడు.
* తాతాచార్ల తద్దినానికి, పీర్లపండుగకు ఏమి సంభందం?
* తాతాచార్యులవారి ముద్ర భుజంతప్పినా వీపు తప్పదు.
* తాతాచార్యు లేం జేస్తున్నారంటే, తప్పులు (వ్రాసి0 చేసి దిద్దుకుంటున్నారు.
* తాతా పెండ్లాడుతావా అంటే, నా కెవరిస్తారురా అబ్బాయి అన్నాడట.
* తాతా సంక్రంతి పట్టు పట్టు.
* తాతా సంధ్య వచ్చునా? అంటే, ఇప్పుడు చదువుకొన్న నీకే రాకపోతే అరవైఏళ్ళక్రితం చదువుకొన్న నాకు వచ్చునా అన్నాడట.
* తా త్రవ్విన గోతిలో తానే పడతాడు.
* తా దిన తవుడులేదు, వారాంగనకు వడియాలట.
* తాదూర సందులేదు, మెడకొక డోలు అన్నట్లు.
* తాను ఆడుదై గూడ నానబ్రాల కేడ్చిందట (నానబ్రాలు=బియ్యం నానబెట్టి బెల్లం, కొబ్బెర కలిపి తిను తినుబండారం)
* తాను ఆడుదై నానబ్రాల కేడ్వవలెనా?
* తాను ఉండేది దాలిగుంట పట్టు, తలచేవి మేడమాళిగలు.
* తాను ఎఱుగని కల్ల లేదు, తల్లి ఎఱుగని కులం లేదు.
* తాని ఒకటి తలిస్తే దైవ మింకొకటి తలచినట్లు.
* తానుగాక పిల్లి కూడానా?
* తాను చావడం జగం క్రుంగడ మనుకున్నదట ఒకనక్క.
* తాను చేసిన పాపం తనువుతో, తల్లి చేసినపాపం ధరణితో.
* తాను చొక్కమైనట్లు, తడక భద్రమైనట్లు.
* తాను దూరనే కంత లేదు, మెడకొక డోలా?
* తాను దొంగై, ఇంటిపై అనుమానపడినట్లు.
* తను దొంగైతే, ఇరుగు పొరుగును నమ్మడు.
* తాను పతివ్రత అయితే, సాని ఇంత కాపురముంటే మాత్రమేమి?
* తాను పెంచిన పొట్టేలు తనచేతనే చచ్చినట్లు.
* తాను పెంచిన పొట్టేలు తన్నే తఱిమి పొడిచినట్లు.
* తాను బట్టిన కుందేలుకు మూడే కాళ్ళు.
* తాను మింగేదాన్ని, తన్ను మింగేదాన్ని చూచుకోవలె.
* తాను మెచ్చ తినాలి, ఒకరు మెచ్చ నడవాలి.
* తాను మెచ్చింది రంభ, తాను మునిగింది గంగ.
* తానే తుమ్మి, తానే దీవించుకొన్నట్లు.
* తానే తుమ్మి, తానే శతాయుస్సు అనుకొన్నట్లు.
* తానే శెట్టి అంటే, మూడే గిద్దలంటాడు.
* తానే సెట్టి అంటే, మూడే సోలలు అమ్మినాడట.
* తానై మాగని కాయ, తంతే మాగునా?
* తానొకటి తలచిన దైవమొకటి తలచు.
* తాపుల గొడ్డుకు రోలడ్డమా?
* తా బెట్టుకోనిది భిక్షమా?
* తా బోతూ బొల్లెద్దుకు కుడితి అన్నట్లు.
* తా బోతే తాడు దొరకదుగానీ రాయరా సన్నాలకు చీటీ అన్నాడట.
* తా బోతే మజ్జిగ చుక్కకు గతిలేదు, చీటీవస్తే పెరుగు పంపుతారన్నట్లు.
* తామరాకుపై నీటిబొట్టు వలె
* తామసంబు నెంచు ధరలోన నధముండు.
* తాయిత్తులకే పిల్లలు పుడితే తా నెందుకు?
* తార్చినదానికి టంకము, వెళ్ళినదానికి ఏగాని.
* తాలిమి తన్ను కాచును, ఎదరినీ కాచును.
* తాలుకంకి గింజలోయి దాసరీ ! అంటే రాలినవఱకే గోవిందా ! అన్నాడట (తాలు=నీళ్ళులేక ఎండిపోయిన వరి కర్ర, అదివేయి తరకగింజల వెన్ను).
* తాలువడ్లకు నీళ్ళ కల్లుకు సరి.
* తాళపుచెవి లేక తలుపెట్టు లూడురా?
* తాళము నీవద్ద, చెవి నావద్ద.
* తాళ(చెవి)ము పోయినంత మాత్రాన పెట్టి తెరువలేమా?
* తాళిదెంచను శుభలగ్నము కావలెనా?
* తాళిబొట్టు బలంవలన తలంబ్రాలవరకు బ్రతికినాడు.
* తాళ్ళకు తలబంటి అంటే, వెంపలికి ఎంతబంటి అన్నాడట.
* తాళ్ళకు తలను చండ్లు, మేకలకు మెడను చండ్లు.
* తాళ్ళపాక చిన్నన్న రోమములు కాగానే తంబూరా దండెకు తంతులగునా?
* తాళ్ళపాకవారి కవిత్వం కొంత, తన పైత్యం కొంత.
**********:: తి ::**********
* తింటే ఆయాసం, తినకుంటే నీరసం.
* తింటే కదలలేను, తినకుంటే మెదలలేను.
* తింటేగానీ రుచి తెలియదు, దిగితేగానీ లోతు తెలియదు.
* తింటే గారెలే తినాలి, వింటే భారతం వినాలి.
* తింటే బఠాణ, వింటే అఠాణ (రాగం).
* తింటే భుక్తాయాసం, నడీస్తే మార్గాయాసం.
* తింటే నారసం, తినకపోతే నీరసం.
* తింటే మీగడ తినాల, వింటే బేగడ వినాల (రాగం).
* తిండికి ఏనుగు, పనికి పీనుగు.
* తిండికి చేటు, నేలకు బరువు.
* తిండికి ఠికాణా లేదు, ముండకు బులాకి అట.
* తిండికి తిమ్మరాజు, పనికి పోతురాజు.
* తిండికి తీటకు మేరలేదు.
* తిండికి పిడుగు, పనికి బుడుగు.
* తిండికి ముందు కోపు, పనికి వెనుక కోపు (కోపు=పార్శ్వము, ప్రవేశము).
* తిండికి ముండు, దండుకు వెనుక.
* తిండికి ముందెత్తు, పనికి వెనకెత్తు.
* తిండికి లేకపోయినా తిక్కకేమి లోటు?
* తిండికి వచ్చినట్లా? తీర్ధానికి వచ్చినట్లా?
* తిండి చింత, దండి చింత.
* తిండిబోతు సంగతి పెండ్లామేరుగు.
* తింత్రిణీక మహిమ తినువా డెరుంగును.
* తిండిలేనమ్మ తిరనాళ్ళకు పోతే ఎక్కా దిగా సరిపోయింది.
* తిక్కపిల్ల తీర్ధంపోతూ, అక్కమొగుడిని వెంటబెట్టుకు పోయిందట.
* తిక్కప్ల్లా! తిక్కపిల్లా! మా అక్కపిల్లను చూస్తివా అంటే, చూస్తి- శుక్రవారమని కావలించుకొంటి, మాటలాడుదామంటే మఱచిపోతి అన్నదిట.
* తిక్కలవాడు తిరనాళకు పోతే, ఎక్కాదిగా ఏడునాళ్ళు పట్టిందట.
* తిట్టకురా తత్తుకొడుకా అన్నట్లు.
* తిట్టబోతే అక్కబొడ్డ, కొట్టాబోతే వేకటి మనిషి (వేకటి మనిషి=గర్భిణి).
* తిట్టితే చచ్చినవాడు లేడు, దీవించితే బ్రతికినవాడు లేడు.
* తిట్టితే కోపం, కొట్టితే నొప్పి.
* తిట్టితే గాలికి పోతవి, తింటే లోనికి పోతవి.
* తిట్టుకొక శృంగారమా?
* తిట్టే నోరు కొ(కు)ట్టినా ఊరకుండదు.
* తిట్టె నోరు, తినే నోరు, తిరిగే కాలు ఊరకుండవు.
* తిత్తికాసులు జెల్లె, తిడునాళ్ళ జెల్లె.
* తినక చవి, చోరక లోతు తెలియవు.
* తినకుండా రుచులు, దిగకుండా లోతులు తెలియవు.
* తిన కూటికి దారిలేదు కానీ,; తనవారికి తద్దినాలట.
* తినగతినగ వేము తియ్యనై యుండును.
* తినగల అమ్మ తిండి తీర్ధాలలో బయటపడుతుంది.
* తినగా తినగా గారెలు చేదు.
* తినబెట్తమంటే, వినబెట్ట మన్నట్లు.
* తినబోతూ రుచులడిగినట్లు.
* తిననేర్చినమ్మ పెట్టనేరుస్తుంది.
* తిమమంటే పులివల్లదు.
* తినమరిగిన కుక్క రేవు కాసిందట.
* తినమరిగిన కుక్క అలమరిగి చచ్చిందట.
* తినమరిగిన కోడి అలమరిగినదట. (అలమరుగు= అలమటించు)
* తిమరిగిన కోడి ఇల్లెక్కి కూసిందట.
* తినమరిగిన ప్రాణం అల్లాడి చచ్చిందట.
* తిమమరిగినమ్మ వరిమడి దోవ పట్టినట్లు.
* తినా కుడువా తీర్ధం పోవాలి, తిండికి మాడ పెండ్లికి పోవాలి.
* తినాలేదు పట్టాలేదు బొట్టైనా పెట్టుకో.
* తిని ఉండలేను, తీసి బొందవెట్టు.
* తిని ఉండలేక, తాగి బొందను పడినట్లు.
* తిని కుడువ వలె, ఋణాలు పోవలె, పనిజేయి పెండ్లికి పోవలె.
* తినేకూటిలో మన్ను పోసుకొన్నట్లు.
* తినేది కుడుచేది తిమ్మక్క, మోసుకు తిరిగేది మొఱ్ఱెక్క.
* తినేది కుడిచేది (పెట్టేది) రెడ్డిసాని, (కనేది) కట్టేది గుడ్డిపోలి (కట్టుట= పశువుల గర్భధారణ).
* తినేది గొడ్డుమాంసం, చేసేది దేవతార్చన.
* తినేవరకు ఆకలికుట్టు, తిన్నతర్వాత దండికుట్టు.
* తినేవి తిప్పకాయలు, వెళ్ళగ్రక్కేవి వెలగకాయలు.
* తిన్న ఇంటి వాసాలు (లెక్కపెట్టు) ఎంచుతావేమిరా? అంటే పొరుగింటి సంగతి నాకేమి తెలుసు అన్నాడట.
* తిన్న ఇంటి వాసాలు లెక్కపెట్టినట్లు.
* తిన్న ఇల్లు గుద్దలించా వేమిరా? అంటే, తినని ఇంట్లోకి రానిస్తారా అన్నాడట.
* తిన్న కుక్క తినిపోతే, కన్నకుక్కను కట్టేసినారంట.
53 తిన్న కుక్క తినిపోతే, కన్నకుక్కకు కాలు విరిగకొట్టినట్లు.
* తిన్నవాడే మన్నవాడు, మన్నవాడే మహరాజు.
* తిన్నోడికి తిండిబెట్టడాం, బోడిగుండోడికి తలకుబోయడం సులభం.
* తిప్పులాడీ! మా అవ్వను చూచినావా? అంటే, తీర్ధంలో మా బావను చూచినావా అన్నదిట.
* తిమ్మన బంతికి తియ్యని చారు-అన్నము (తిమ్మన్న=తిరుమల అన్న, వేకటేశ్వరుడు; కోతి).
* తిమ్మన్న బంతికి రమ్మంటారు కాబోలు.
* తిమ్మన్న! తిమ్మన్న! నమస్కారమంటే, నా పేరు నీకెలా తెలిసింది అంటే, నీ ముఖం చూడగానే తెలిసింది అన్నాడట.
* తిమ్మిని బ్రహ్మి, బ్రహ్మిని తిమ్మి చేసినట్లు.
* తియ్యగా తియ్యగా రాగం, మూల్గగా మూల్గగా రోగం.
* తియ్యటి తేనె నిండిన నోటితోనే తేనెతీగ కుట్టేది.
* తిరిగి ఆడుది, తిరుగక మగవారు చెడుదురు.
* తిరిగితే వరిపొలం, తిరుగకపోతే అడవిపొలం.
* తిరిగి రైతు, తిరుగక బైరాగి చెడుదురు.
* తిరిగివచ్చిన భార్య, తిరుగబోత (తిరుగమూత) వేసిన కూర బహురుచి (తిరుగబోత=తిరుగమాత=పోపు).
* తిరిగేకాలు తిట్టె నోరు ఊరుకోవు.
* తిరిపం పెట్టె అమ్మను మగనితోపాటు పెట్టమన్నట్లు.
* తిరివపుకూడు బర్కతు లేదు, తిన్నవఱకు నమ్మిక లేదు (బర్కతు=క;అసివచ్చుట).
* తిరివపు మజ్జిగకు వచ్చి, పాడిగేదెను బేరమాడినట్లు.
* తిరిప మెత్తేవానికి పెఱుగన్నం కరవా?
* తిరిపెపు అనుభవం తమి దీరదు.
* తిరిపెపు తిండి తింటే, మిట్టచేనుకు ఒడ్డువేసినట్లుండాల (ఎగదన్ని ఉండును).
* తిరిపెమున లేమి తీరుతుందా?
* తిరునాళ్ళకు (తీర్ధం) పోతూ తీసిపొమ్మన్నారు. పెండ్లికిపోతూ పెట్టుకో పొమ్మన్నారు.
* తిరుగనేర్చినవాడు ధీరుడై యుండురా.
* తిరుగ మరిగిన కాలు, తినమరిగిన నోరు ఊరుకోవు.
* తిరునాళ్లకు పోయివచ్చిన మొగం మాదిరి (అలసి సొలసి వచ్చును).
* తిరుపతి పోగానే తురక దాసరి కాడు.
* తిరుపతిలో పుట్టగానే దున్న గోవిందా అంటుందా?
* తిరుమణి పెట్టనేరిస్తే తీర్థాలు గడచినట్లు.
* తిరుమల్లయ్య సలహా, తిరుపతి వెంకన్న మ్రొక్కు.
* తిలాపాపం తలో పిడికెడు.
**********:: తీ ::**********
* తీగంటి (తీగవంటి) బిడ్డంటే, తెగ తెమ్మని ఏడ్చినదట.
* తీగ కదిలిస్తే, పొదంతా కదులుతింది.
* తీగకు కాయ బరువా?
* తీగ పెట్టినమ్మ మాట తియ్యగా, కమ్మపెట్టినమ్మ మాట కమ్మగా, విచ్చుటాకులున్నమ్మా! నీమాట విన సహించదు అన్నదట.
* తీగై వంగంది, మానై వంగుతుందా?
* తీటగలదానికి, తోటగలవానికి తీరిక ఉండదు.
* తీటబుట్టినవాడే గోక్కుంటాడు.
* తీటమ్మా! తీటమ్మా! నీ నొసలేమయ్యింది అంటే, తిరుమణి పెడితే పొక్కింది అందిట.
* తీట సిగ్గెరుగదు.
* తీతువపిట్ట కాళ్ళు తలక్రిందులుగా పెట్టి ఆకాశం పడకుండా చూస్తానన్నదిట (పట్టుకున్నానందట).
* తీతువపిట్ట రాయబారం (దుశ్శకునం).
* తీపి ఏదంటే- ప్రాణం.
* తీపునంటి ఈగ తెగువతో నీల్గును.
* తీపుల మాటలకు వీపులు గుంజుతవి.
* తీయడం పెట్తడం తీపులచేటు కనటం, కూచోవటం నొప్పులచేటు.
* తియ్యని నోర చేదు మేసినట్లు.
* తీరుతీరు గుడ్డలు కట్టుకొని తిరునాళ్ళకుబోతే, ఊరికొక గుడ్డ ఊసిపోయిందట.
* తీరోటి (తీరైన) మొగమని తిరిపానికి బోతే, తడవిచూసాడట.
* తీర్థము స్వార్థము కలసివచ్చినట్లు.
* తీర్థయాత్రతోడ దివ్యుండు కాడయా.
* తీసినవారు బాగానే ఉంటారు, తీయించుకున్నవారూ బాగానే ఉంటారు, ఎదురైనవారికి తగులుతుంది ఎదురుమిత్తి.
**********:: తు ::**********
* తుంగభద్రలో మునుగను తాతం భట్టాఙ్ఞా?
* తింగలో పిత్తితేమీ? తూటాకులో పిత్తితేమి?
* తుంటిమీద కొడితే నోటిపళ్ళు రాలాయట.
* తుప్పరల వస్తేగానీ మంత్రాల పసలేదు.
* తుట్టెపురుగు రెక్కలు వచ్చినా, ముసలివాడికి ప్రాయం వచ్చినా పట్టపగ్గాలుండవు.
* తుడుము కాడి(డ) నుంచి దేవతార్చనదాకా ఒకటే మాట (తుడుము=నగారా).
* తుడుము మొదలు దేవతార్చనదాకా ఒకేమాట (మంత్రం).
* తుదను దండుగనిడి మొదలుచెడు నరుండు.
* తుది దాకునే లోక విరుద్ద వృత్తముల్
* తుపాకి కడుపున ఫిరంగి పుట్టినట్లు.
* తుమ్మ ఉన్నచోటునే కమ్మ ఉండును.
* తుమ్మగుంతలో ఇచ్చి పోగొట్టుకొన్నవాడు, దండిగుంటలో ఇచ్చి రాబట్టుకున్నవాడు.
* తుమ్మతోపుల్లో కొత్తకోలాటం.
* తుమ్మ దుడ్డువలె, కాపు కదురువలె.
* తుమ్మితే ఊడిపోయే ముక్కు ఎన్నాళ్ళుంటుంది?
* తుమ్ముకు తమ్ముడులేడు గానీ, ఆవలింతకు అన్న ఉన్నాడు.
* తుమ్ము తమ్ముడై చెప్పు.
* తుమ్మెదలాడితే వాన తప్పదు.
* తురక ఎంత గొప్పవాడైనా, ఇంతికి పేరు లేదు, తలకు జుట్టులేదు, మొలకు తాడు లేదు.
* తురక కరక భేదికారులే, మొదటిది దగ్గరకు వస్తే చాలు, రెండోది లోపలికి పోవాల.
* తురక కొట్టవస్తే చుక్కెదురని కదలకుంటారా?
* తురక దెయ్యము మంత్రించినట్లు.
* తురక దాసరికి ఈత మజ్జిగ.
* తురక మెచ్చు, గాడిద తన్ను సంకటమే.
* తురకలలో మంచి ఎవరంటే, తల్లి కడుపులో ఉన్నవాడు, గోరీలో ఉన్నవాడు.
* తురకల సేద్యం, పెరికల పాలు. (పెరిక= విశాఖ ప్రంతంలో ఒక జాతి).
* తురకలు తప్పించుకుంటే ఈదులలో, మేకలు తప్పించుకుంటే తుమ్మలలో (ఈదులు=ఈత చెట్ల తోపులు).
* తురకలు లేణు ఊళ్ళో దూదేలులవాడే ముల్లా.
* తురకలవాడకు గంగిరెద్దు పోతే, కోసుకొని తిన్నారట.
* తురకవీధిని సన్యాసి భిక్ష వలె.
* తురక వీఢిలో విప్రునికి పాదపూజ చేసిఏమి? చేయకేమి?
* తురకా దూదేకుల పొత్తులో మురిగీ మర్దార్.
* తురకా (బ)మరకా తిరగేసి నరకా.
* తురాయి పెట్తినవాడి కొలువు, పరాయివాడి పాంపు.
* తులము నాలికకు తొంభై రుచులు.
* తులసి కడుపున దురదగొండి పుట్టినట్లు.
* తులసికోటలో ఉమ్మేసినా వేమిరా? అంటే, యఙ్ఞవేదిక అనుకున్నాను అన్నాడట.
* తులసివనంలో గంజాయి మొక్కవలె.
* తులువనోటికి ఉలవపప్పు.
* తువ్వన వేసిన ఎఱువు, బాపనికి పోసిన నెయ్యి (తువ్వ=ఇసకతెర, ఎర్రనేల).
* తుళ్ళే ఎద్దే గోనె మోసేది.
**********:: తూ ::**********
* ' తూ ' అంటే బలా అన్నదంట.
* తూగి ముందుకు పడడు, తాగి వెనుకకు పడడు.
* తూట్లు మూసి తూములు తెరచినట్లు.
* తూనీగలాడితే తూమెడు వర్షం (వాన).
* తూమెడువడ్లు తూర్పార(న) బట్టేటప్పటికి ఏదుమువడ్లు ఎలుకలు తినిపోయినవి.
* తూర సందులేదు, తోడ నొకడోలు.
* తూరిన డేగేటు (వేటు), విడిచిన కోలేటు (కోల) తప్పవు (తూరుట=ఆకాశం నుండి భూమికి మహావేగంతో దిగి హటాత్తుగా పైబడి మరల ఎగిరిపోవుట).
* తూరిన గుద్ద దెబ్బ, నీతిపట్తు పులిదెబ్బ తప్పవు.
* తూరుపు తలాపి (తలదాపి) దున్నపోతు గూడా పెట్టదు.
* తూరుపు తొమ్మిది, పడమట పది.
* తూర్పున ఇంద్రధనుస్సు, దూరాన వర్షం.
* తూర్పున ఇంద్రధనుస్సు వేస్తే తుంగమడిలోను, పడమర ఇంద్రధనస్సు వేస్తే బండమీదను పశువులను కట్టాలి.
* తూర్పున కొఱ్ఱువేస్తే దుక్కిటెద్దు ఱంకె వేస్తుంది (కొఱ్ఱు=ఇంద్రధనుస్సు).
* తూర్పున తెరవేసింది, తుంగభద్రలో దొడ్డికట్టరా గొల్లోడా. (తెర=వరదగూడు).
* తూర్పున ధనస్సు వేస్తే, తుంగగడ్డకూడా తడవదు, పరమట వేస్తే పల్లాలన్నీ (పెంటగుంటలన్నీ) నిండుతవి.
* తూర్పున వరదగూడు వేస్తే, తుంగపోచయినా తడవదు.
**********:: తృ ::**********
* తృణము మేరువు, మేరువు తృణము.
**********:: తె ::**********
* తెంపులతాళ్ళు, చిల్లుల కడవ.
* తెగబలిసిన ఆబోతెద్దు తా నెక్కదు, ఇంకొకదానిని ఎక్కనీయదు.
* తెగించి దానంచేస్తాను తేరా పిడికెడు డాళ్ళు అన్నట్లు.
* తెగించినదానికి సగుడు మోకాలిబంటి.
* తెగించినవాడికి తెడ్డేలింగం, విదిచినదానికి వీరేశలింగం.
* తెగితే లింగడు ఱాయి (శివలింగము స్థానభ్రష్టమైతే రాయితో సమానం అనుట).
* తెగిన చేను తేమ నోర్చును.
* తెగిన వ్రేలికి సున్నంగూడా పెట్టడు.
* తెగువదారికి తేలు కుట్టితే తెల్లవార్లు కోడి కూసిందట.
* తెగువ దేవేంద్ర పదవి.
* తెగేదాకా బిగించకూడదు (లాగరాదు).
* తెచ్చుకుంటే భోంచెయ్యి జగన్నాయకా ! లేకుంటే ఊరకుండు లోకనాయక.
* తెచ్చుకొన్న చద్ది, తెచ్చుకొన్నవాడిని తిననిస్తే, మన కమ్మతన మెందుకు కాల్చనా?
* తెడ్డుండగా చెయ్యి కాల్చుకున్నట్లు.
* తెడ్డు ఉండగా చేతితో తాకనేల?
* తెడ్డు ఏదీ? అంటే కొయ్య ఏదీ? అన్నట్లు.
* తెడ్డుకేమి తెలుసు కూరల రుచి.
* తెడ్డు నాకి, వ్రతం చెడకొట్టుకున్నట్లు.
* తెనుగు తేట, అరవం అధ్వాన్నం.
* తెరవాటు గాడు కట్టిన బట్టాలాగి మానభంగమని మానునా?
* తెర్లు వదలిన జీదలు వదులుతాయి.
* తెలకపిండి తిన్న కుక్క తోకాడించక మానదు.
* తెలగాన్యపు టెక్కు, నియోగపు నిక్కు (నియోగినిక్కు).
* తెలిక వానికి నువ్వు వండినట్లు.
* తెలియని దెయ్యమికన్నా, తెలిసిన దెయ్యం మేలు.
* తెలిసినవారు ఎదురైతే మనిషి పండ్లికిలిస్తాడు, గుఱ్ఱం సకిలిస్తుంది.
* తెలివి ఒకరి అబ్బసొమ్మా తోటసుబ్బమ్మా?
* తెలివి ఒకరి సొమ్మా గొల్ల గురవమ్మా?
* తెలివికి తల లేకపోయినా, భోజనానికి పొట్ట ఉంది.
* తెలివి మూలం, తెచ్చెర ఘోరం.
* తెలివిగలిగిన పెండ్లాం తెల్లవారిన తరవాత ఏడ్చిందట.
* తెలివిగలిగిన వాళ్ళాను తెలివిగలవాళ్ళ దగ్గరకు పంపి నన్ను నీ దగ్గరికి పంపినారు.
* తెలివితక్కువ, ఆకలెక్కువ.
* తెలివిలేని పట్టుదల, పొయ్యిలో ఇమడని నిప్పు, కళ్ళెంలేని గుఱ్ఱం.
* తెలిసి తెలిసి బొందను పడ్డట్టు.
* తెలిసినవానికి తెలకపిండి, తెలియనివానికి గానుగ పిండి.
* తెలిసినవారికి ముందరనే ఉంది మోక్షం.
* తెలిసేవరకు బ్రహ్మవిద్య, తెలిసిన తర్వాత కూసివిద్య.
* తెల్లగుర్రపు శారవ, నగిరికొలువు కష్టము (శరవ=(చారవ) చాకిరి).
* తెల్లగుర్రాన్ని పల్లనం చేసినట్లు (పల్లనం= జీనువేసి సిద్ధపరచుట, మాలీసుచేయుట)
* తెల్లనివన్నీ పాలా? నల్లనివన్నీ నీళ్ళా?
* తెల్లబియ్యము, పాటి మానిక.
* తెల్లవారితే ఎల్లవారమ్మల బ్రతుకు ఒకటే.
* తెల్లవారిన సంగతి నీకెట్ల తెలిసిందని ఒక రసికుడడిగితే - బయటకి పోవల్సివచ్చింది- అన్నదట పల్నాటి పడుచు, దీపం వెలవెల బారింది- అన్నదట పాకనాటిసీమ వెలయాలు; తాంబూలం అరుచి అయ్యింది - అన్నదట నెల్లూరు నెరజాణ.
* తెల్లవారి లేచినందుకు దోవ తప్పినందుకు సరి.
* తెల్లవార్లు సరసాలాడి తేరకంటే, నా మొగుడనుకొంటానుపో అన్నదట (ఱంకుటాలు).
* తెల్లవార్లూ సరసమాడినా గొల్లవాడే పుట్టె
* తెల్లవారితే చూడు ఎల్లాయి బతుకు.
**********:: తే ::**********
* తేభ్యమెక్కడ తెత్తునయ్యా? తెల్లవారింది. (తేభ్యం=తిండి).
* తేనె అంతా ఒకచోత తెట్టేంతా ఇంకొకచోట.
* తేనె ఉన్నచోట ఈగలుంటాయి.
* తేనెగూర్చియీగ తెరువరులకు నీదె.
* తేనెటీగ తేనె తెరవరి పాలు.
* తేనెటీగలకు తీరుబడిలేని పని.
* తేనె తీసినవాడు చేయి నాకకపోవునా?
* తేనెతుట్టె పున్నానికి పూజ, అమావాశ్యకు ఆరగింపు.
* తేనెతుట్టను రేపి, తియ్యని తేనెను వదలిపోదురా?
* తేనెబోసి పెంచినా ముష్టిచెట్టుకు విషముపోదు.
* తేనెబోసి పెంచినా వేపకు చేదుపోదు.
* తేనెలో బడ్డ ఈగవలె.
* తేరకు దొబ్బరా బూరగబుచ్చన్నా.
* తేరగాడికేమి తెలుసు తెల్లజొన్న నూగు.
* తేరగాడికేమి తెలుసు లంజ ముడ్డినొప్పి.
* తేరగా వచ్చింది తినితిని, మా తమ్ముడూ ఒకడున్నాడన్నట్లు.
* తేర గుఱ్ఱం, తంగెడు బఱికె.
* తేరకు వచ్చింది ఊరకే పోతుంది.
* తేరసొమ్ము, బీరపీచు.
* తేరుండేదాకానే తిరునాళ్ళు.
* తేరుతీసిన నాటి తీర్థంవలె.
* తేలుకు ఎవరు అపకారం చేసినారు?
* తేలుకుట్టిన దొంగవలె.
* తేలుకు పెత్తనమిస్తే, తెల్లవార్లు తెగకుట్టిందట.
* తేలుకు వెరచి పరుగెత్తి, పాముపై బడినట్లు.
* తేలుచూడిమోసి (పిల్లలగని) చచ్చినట్లు.
* తేలు తేలండి అని అరిస్తే మొగవాళ్ళని పిలవ్వే అన్నాడట. మీరు మొగవారు కారా అని పెండ్లామంటే, సమయానికి ఙ్ఞాపకం చేశావు, కఱ్ఱ తెమ్మన్నాడట.
* తేలుమంత్రమైనా రాకున్నా, పాము పదగపై చేయి పెట్టినట్లు.
* తేలువలే కుట్టిపోయినాదు (కొండెములు చెప్పి).
* తేలేనమ్మకు తీపులు మెండు.
* తేళ్ళలో కొండి, పాములలో పడగ (విషం).
**********:: తై ::**********
* తైమాసం (రేయి) తెగబారెడు.
**********:: తొ ::**********
* తొంగున్న సుంకరీ తలమూట దింపమన్నట్లు.
* తొండకు వెలుగు సాక్షి (వెలుగు=కంచె).
* తొండ పరుగు కంపదాకానే.
* తొండ ముదిరితే ఊసరవెల్లి, గొల్ల ముదిరితే పిళ్ళ.
* తొందరకు ఆలశ్యం మొగుడు.
* తొందరగా రమ్మంటే, తిరుగమూత వేసి వస్తానన్నట్లు.
* తొంభై తొమ్మండుగురు పోగై తోలు తెగగోసినారట.
* తొక్కలేనమ్మ తొక్కులో నీళ్ళుపోసిందట.
* తొక్కినా కఱవకపోతే బురదతొస్సురా అన్నట్లు (పామును).
* తొడ పలుచనదానికి తూటు పెద్ద.
* తొట్టిలో ఊచినట్లు, తొడ గిల్లినట్లు.
* తొట్ల అర్భకుల నూతువు, మరి తోచినట్లు గిల్లుదువు.
* తొడ పలుచనగు నింతికి నడిగండిగలు పెద్ద.
* తొడబలం ఉంటే తొంభైమంది ఉన్నట్లు.
* తొడగిల్లి తొట్ల ఊచినట్లు.
* తొడిమ ఊడిన పండు పడకుండా ఉంటుందా?
* తొత్తు కింద తొత్తు, దొప్ప కింద దొప్ప.
* తొత్తు కింద బడితొత్తు.
* తొత్తుకు సివమెత్తినా మ్రొక్కక తీరుతుందా?
* తొత్తుకో మాఱుతొత్తంట.
* తొత్తుక్క బొల్లిమేక (తొత్తుకొక బొల్లిమేకా?).
* తొత్తుది నగలెన్ని ఇడిన దొరసానగునా?
* తొత్తును ఇంటబెట్టి దొరసానిని చెరగొందురా?
* తొత్తువలే పాటుపడి, దొరవలే తిరుగవలె (తినవలె).
* తొడరి ఆలినమ్మి తొత్తును గొన్నట్లు.
* తొఱ్ఱి మెచ్చేది ఉప్పుపిండి.
* తొఱ్ఱోడు మెచ్చేది ఊరిబిండి (ఊరిబిండి=పచ్చడి).
* తొలకరిలో చెరువు నిండినా, తొలిచూలు కొడుకుపుట్టినా మేలు.
* తొలకరి వానలు మొలకలకు తల్లి.
* తొలి ఏకాదశికి తొలి తాటిపండు.
* తొలిగండం తప్పితే తొంభై ఏళ్ళ ఆయుస్సు.
* తొలిచేసిందానికి తల ఎత్తుకోలేకుంటే, వావిలి చెట్టుక్రింద వాడెవడమ్మా?
* తొలిపెండ్లాం తోటకూర, మలిపెండ్లాం మామిడిపండు, మూడోపెండ్లాం ముంతమామిడిపండు (ముంతమామిడి=జీడిపండు).
* తొలిపిల్లకు తొంబై అంగీలు, మలిపిల్లకు మారుదొడగ లేదు.
* తొలి సమర్తకే గూద దిగినట్లు.
**********:: తో ::**********
* తోకకు తొంభై, నాకు నలభై అన్నట్లు.
* తోకతెగిన నక్కవలె.
* తోక ముడుచుకొన్నట్లు.
* తోకలేదుగానీ హనుమంతునంత బంటు.
* తోకలేని గాలిపటం వలె.
* తోకవడ్లు పంటకు వెన్నుకోత నేస్తం (తోకవడ్లు=ఒకవిధమైన అడవిపంట).
* తోకవెంట పెరుమాళ్ళు అన్నట్లు.
* తోకవెంబడి నారాయణా అన్నట్లు.
* తోచీ తోచనమ్మ తోడికోడలు చెల్లెలి పెండ్లికి పోయిందట.
* తోచీ తోచనమ్మ తోడికోడలు పుట్టింటికెడితే, అదీ తోచనమ్మ ఆడబిడ్డ అత్తగారింటికి వెళ్ళిందట.
* తోచీ తోచనమ్మ తోడికోడలు పుట్టింటికెడితే చూచీ చూడనట్లు చూశారట.
* తోటకూరకు చంద్రహారము దెత్తునా?
* తోటకూర నాడైనా చెప్పనైతినిరా కొడుకా అన్నట్లు.
* తోట మూడుబారలు, కాయ ఆరుబారలు.
* తోటలమీద వారికి, పే(పీ)తలమీద బారికి మొగమాట ముండదు.
* తోడంగ తోడంగ తోడెంగ దొరికె.
* తోడిపిల్లను తోడేలు వేసుకపోతే, ఆమడపిల్ల కచ్చివచ్చిందట.
* తోడున్న తొంబదితడవలు.
* తోడేలును గొఱ్ఱెలను కాయబెట్టినట్లు.
* తోడులేక వెళ్ళదు రాచపీనుగ (రాచపీనుగ తోడులేనిదే పోదు).
* తోరణం కట్టగానే పెండ్లి పూర్తి అయినట్లా?
* తోరణము వీరణము లేని పెండ్లి బాజాలు.
* తోలు తియ్యకుండానే తొనలు మింగినట్లు.
* తోలు తొబక దిని కుక్క పెద్దపులైందట.
* తోలు కొరికేవాడు పోతే, బొమికలు నమిలేవాడు వస్తాడు.
**********:: తౌ ::**********
* తౌడు తింటు ఒయ్యారమా?
* తౌడుతిన్నా మూతి తుడుచుకొన్నట్లుండాలి.
* తౌడు తినేవాడికి మీసాలెగబెట్టే వాడొకడు.
**********:: త్రా ::**********
* త్రాగనేరని పిల్లి ఒలకబోసుకున్నదట.
* త్రాగను గంజిలేదు, తలకు ఆటికలి.
* త్రాడు చాలదని బావి పూడ్చుకుంటారా?
**********:: త్రో ::**********
* త్రోయనేర్చుకున్న కుక్క దొంతులు చేర్చునా? (పేర్చునా?)
* త్రోవ దొరతన మెరుగదు, నిద్ర సుఖమెరుగదు.
* త్రోవలో పెట్టి తొక్కేవురా జాణా అన్నట్లు.
**********:: త్యా ::**********
* త్యాగి గానివాని ధర్మ మడుగవచ్చు.
No comments:
Post a Comment