Friday, 3 February 2017

తెలుగు సామెతలు - ప , పా , పి , పీ , పు , పూ , పె , పే , పై , పొ , పో , పౌ , ప్ర , ప్రా , ప్రి , ప్రీ , ప్రే , ప్రో , ఫ మరియు ఫా


* పంచపాండవులంటే నాకు తెలియదా? మంచపుకోళ్ళ వలె ముగ్గురు అని రెండు వేళ్ళు చూపించాడట.

* పంచమినాడు పల్లకి ఎక్కనూ లేదు, అష్టమి నాడు జోలి పట్టనూ లేదు.

* పంచశుభం పంచాశుభం.

* పంచాంగం పోగానే నక్షత్రాలు ఊడిపోతాయా?

* పంచాగ్ని మధ్య మందున్నట్లు.

* పంచినవాళ్లకు పళ్ళు నోరు.

* పంచ కేలరా పత్తి ధర.

* పంజకు ధైర్యము, కల్లుముంతకు ఎంగిలి లేవు.

* పంజరం అందంగా ఉంటే, పక్షికి సంతోషమా?

* పంజరంలో కాకిని పెట్టగానే పంచమస్వరం ఆలపిస్తుందా?

* పంటకు రాని చేలు, పరిభావ మెరుంగగలేనిని ఆలు.

* పంటకు పెంట, వంటకు మంట.

* పంటచేను విడచి పరిగ ఏరినట్లు.

* పంట పెంటలో ఉన్నది, పాడి పురిలో ఉన్నది.

* పంటిపాచి పోయిన యింటిహీనం పోతుంది.

* పండని ఏడు పాటు ఎక్కువ.

* పండని కోర్కెలే బొంకులు.

* పండని నేల పందుం కంటే పండే నేల కుంచెడే చాలు.

* పండని నేల పుట్టెడుకంటే, పండే నేల పందుం చాలు.

* పండాకును చూచి పసరాకు (పచ్చాకు) నవ్వినట్లు.

* పండాకు రాలుతుంటే, కొత్తాకు నన వేస్తుంటుంది.

* పండాకు రాలుతుంటే, పసరాకు నల్లబడుతుంది.

* పండించేవాడు పస్తుంటే, పరమాత్మకూ పస్తే.

* పండిత పుత్రుడు శుంఠ.

* పండితమ్మన్యునకు పాదుకా పట్టాభిషేకం.

* పండిన దినమే పండుగ.

* పండినా, ఎండినా పని తప్పదు.

* పండియు పొల్లు బోయిన పంట.

* పండు కాయుండగా, కసుగాయ తెంచినట్లు (కోసినట్లు).

* పండుగ తొలినాడు గుడ్డల కఱవు, పండుగనాడు కూటికఱవు, పండుగ మఱునాడు మజ్జిగ కఱవు.

* పండుగనాడు కూడా పాత మొగుడేనా? అన్నదట.

* పండుగనాడు కూడా పాత పెళ్ళామేనా?

* పండుగ పైన దండుగ.

* పండుజారి పాలలో పడ్డట్టు.

* పండు (పండుకొను) పడకకు చెప్పకుండా పోయినాడు.

* పండుపండిన చెట్టు పట్టంగ నేర్చునా?

* పండేపంట పైరులోనే తెలుస్తుంది.

* పండ్ల చెట్టు కింద ముళ్ళకంప ఉన్నట్లు.

* పండ్లు ఉన్నవానికి పప్పులు లేవు, పప్పులున్నవానికి పండ్లు లేవు.

* పండ్లు చెట్లకు భారమా?

* పండ్లూడ గొట్టుకోను ఏరాయైతే నేమి?

* పండ్లూడిన కుక్క పసరాన్ని కరవదా?

* పండ్లూడిన కుక్కను పసరమైనా కరచును.

* పంతులకు కట్నాలు, మాకు పట్నాలు.

* పంతులు గింతులు, పావుశేరు మెంతులు, ఎగరేసి కొడితే ఏడు గంతులు.

* పంతులు పెండ్లాము మెంతులులేక, గంతులు వేసిందట.

* పంది ఎంత బలిసినా నంది కాదు.

* పందికి పారులేదు, తవిదకు తప్పులేదు.

* పందికేమి తెలుసురా పన్నీరు వాసన?

* పంది కేలరా పన్నీరు బుడ్డి.

* పందికొక్కును పాతరలో పెడితే ఊరుకుంటుందా?

* పందికొక్కు మీద బండికల్లు (చక్రం) పడ్డట్టు.

* పందిగా పదేళ్ళు బ్రతికేకన్నా నందిగా నాలుగేండ్లు (బతికేది మేలు) బతికితే చాలు.

* పందిని పొడిచినవాడే బంటు.

* పంది పందిగూడి పడుగదా రొంపిలో.

* పంది పాత అప్పులు తీరుస్తుంది, కోడి కొత్త అప్పులు తీరుస్తుంది.

* పందిపై ఎక్కి పీతికి రోస్తే ఎట్లా?

* పంది బురద మెచ్చు పన్నీరు మెచ్చునా?

* పందిమాదిరి కుక్కను మేపి, దొంగలొస్తే ఆలుమగలే అరచినారట.

* పందిరి ఇల్లు కాదు, పరదేశి మొగుడు కాదు.

* పందిరి పడి చచ్చినవారు, ఇల్లు పడి బ్రతికినవారు లేరు.

* పందిరే పర్వతము, ఇల్లే ఇంద్రలోకము.

* పందిలాగా కని, పరగళ్ళమ్మ పాలు చేసినట్లు.

* పందిళ్ళు పైన పరువు లెత్తనా?

* పందులు తినేవాని పక్కనే ఏనుగులు గుటకేసే వాడుంటాడు.

* పందుము తిన్నా పరగడుపే, ఏదుం తిన్నా ఏకాదశే!

* పక పక నవ్వేవాడు, గబగబ అరచేవాడు కపటమెఱుగరు.

* పకీర్లను కొట్టి పఠానులకు పెట్టినట్లు.

* పక్క ఇంటి పోరు పండుగంత వేడుక.

* పక్కవాటుగా నడిచే ఎండ్రకాయను చక్కగా నడిచేట్లు ఎవ్వరు చేయగలరు?

* పక్కలో బల్లెము.

* పగ గలిగి బ్రతకటం, పామున్న ఇంట్లో పడుకోవటం ఒక్కటే.


* పగటి మాటలు పనికి చేటు, రాత్రి మాటలు నిద్రకు చేటు.

* పగటి మాషాజీకి (మషాల్జి) అనుమతి ఎవరిచ్చారు? అంటే, నా ఆముదపు చేను ఇచ్చింది అన్నాడట (మషాజి=దీపములు దివిటీలు పట్టేవాడు).

* పగడములేని ఇల్లు, జగడము లేని ఇల్లు ఉండవు.

* పగతో పొరుగిల్లు కాల్చవచ్చును గానీ, తన ఇల్లు కాపాడ తరముగాదు.

* పగపట్టిన త్రాచు కాటు వేయక మానుతుందా?

* పగలు ఎండ, రేయి చీకటి, ఎప్పుడు దున్నుతావే దిన్నపోతా?

* పగలు కొంగులాగితే చీ! అంటే రాత్రి చీకటిలో కన్ను గీటాడట.

* పగలు చస్తే వాతికి లేదు (వాతబియ్యం), రాత్రికి చస్తే దీపానికి లేదు.

* పగలు చెయ్యూపితే రానిది (ఆడుది) రాత్రి కన్నుగీటితే వస్తుందా?

* పగలు చూస్తే రాత్రి కలలో వస్తుంది అన్నట్లు.

* పగలు దాని గుణం చూసి, రాత్రి దాని వెంట వెళ్ళాలి.

* పగలు నిద్ర పనిచేటు, మాపు జాగారణపై చేటు.

* పగలు పక్కచూచి మాట్లాడు, రాత్రి అదీ మాట్లాడవద్దు.

* పగలు పప్పేసిన పయ్యెందుకు పగులు పెండ్లామా? నిత్య బూరెలు చేస్తే నిన్నెందుకు కొడుదు పెండ్లామా? (పై= శరీర పై భాగము, వీపు).

* పగలు పాతరలుండవు (పగలు=స్పర్ధలు, విరోధాలు).

* పగలు ఉపస్థ వెడల్పు, రాత్రి నీళ్ళు వెడల్పు.

* పగలు బట్టలే కంపించకున్న రాత్రి గొఱ్ఱెలు కనిపిస్తాయా?

* పగలు చత్వారి, రాత్రి రేజీకటి.

* పగలెల్లా బారెడు నేసినాను, దివ్వె తేవే దిగనేస్తాను అన్నదట.

* పగవాణ్ణి పంచాంగ మడిగితే, మధ్యహ్నానికి మరణ మన్నాడట.

* పగవాని ఇంట ఫది బిచ్చాలు పోయినా పోయినవేను.

* పగవారిని చెరబట్టక ముద్దాడవత్తురా?

* పచ్చగా ఉంటే పారాడేది, వెచ్చగా ఉంటే వెళ్ళిపోయేది.

* పచ్చగా ఉన్నవాళ్ళకు, ఎదుటివారి వెచ్చన తెలియదు.

* పచ్చగా ఉన్న దగ్గఱ మేసి, వెచ్చగా ఉన్నదగ్గఱ పండు.

* పచ్చడ మున్నంత కాళ్ళు చాచు.

* పచ్చని పందిట్లో పట్టుకున్న పిశాచి ఎక్కడికీ పోదు.

* పచ్చని పైకము గుఱ్ఱము చచ్చినదాకానే.

* పచ్చని వరహా కంటే, పుచ్చిన గింజే మేలు.

* పచ్చికంకులే దాసరీ, అంటే రాలినకాడికే గోవిందా అన్నాట్ట!

* పచ్చికంకులోయి దాసరీ అంటే రాలినకాడికే రామార్పణం అన్నాడట.

* పచ్చికాయ తుంచిన పండవుతుందా?

* పచ్చికుండలో నీళ్ళుపోయి, నీ పాతివ్రత్యం తెలుస్తుంది అన్నట్లు.

* పచ్చిపేడను తంతే, పదహారు వక్కలయ్యే ప్రాయం.

* పచ్చివెలగకాయ గొంతులో పడ్డట్లు.

* పటేలువారి వడ్లపుణ్యాన్నా, మా యత్త ముడ్డి పుణ్యాన్నా తింటినమ్మా పుల్లటికూర మెతుకులు.

* పట్టణానికి పోయిన గాడిద, పల్లెకు పోయిన గాడిదని కఱచిందట.

* పట్టపగలు కన్న మేస్తావేమిరా? అంటే, నా కడుపు కక్కూర్తి నీకేమి తెలుసును? అన్నాదట.

* పట్టపు రాజు చేపట్టగానే గుడిసేటి ముండకు గుణము రాదు (గుడిసేటి=గుడికి చేటి-దేవదాసి. ఇప్పుడు విడిచినది వ్యభిచారిణి).

* పట్టినదెల్లా బంగారం, ముట్టినదెల్లా ముత్యం.

* పట్టినవాడు (పట్టుకొన్నవాడు) తాబేలు అంటే, గట్టునున్నవాడు కుందేలు అన్నట్లు.

* పట్టినవాడు పక్కి అంటే, గట్టునున్నవాడు జెల్ల అన్నట్లు (పక్కి=చిన్న వెడల్పు చేప, జెల్ల=తేలువలే కుట్టే చిన్నచేప).

* పట్టినవాడు వరిగపిల్ల అంటే, పట్టనివాడు మట్టపిల్ల అన్నాడట.

* పట్టినవాడు మట్టగుడిసె అంటే, ఒడ్డునున్నవాడు జల్లపిల్ల అన్నట్లు (మట్టగుడిసె=నల్లటి చిన్న చేప).

* పట్టిపట్టి పంగనామం పెడితే గోడచాటుకెళ్ళి గోకేసుకున్నాడట.

* పట్టివిడిచిన ముండకు పటొటాపం జాస్తి.

* పట్టివిడిచిన ముండ (మొగుడు విడిచిన ముండ) మబ్బు విడిచిన ఎండ.

* పట్టి విడుచుటకంటే ప్రాణం విడుచుట మేలు.

* పట్టిసం తీర్ఠానికి పత్తిగింజలంత మామిడిపిందెలు.

* పట్టు కత్తిరించినట్లు మాట్లాడినా మనసేమో పలుగురాయి.

* పట్టుకొమ్మను నరుకు కొన్నట్లు.

* పట్టుగుడ్డకు, భ్రష్టుముండకు అంటులేదు.

* పట్టుచీర ఎరవిచ్చి, పీటపట్టుక వెంట తిరిగినట్లు.

* పట్టు పట్టరాదు, పట్టి విడువరాదు.

* పట్టుపట్టు మనేవాళ్ళేగానీ, పట్టేవాళ్ళూ ఒక్కరూ లేరు.

* పట్టుపుట్టము తొత్తుకు కట్టబెట్టిన పేడమరకలతో పాడుచేయును.

* పట్టెడు బొట్టుంటే పదిలక్షలు.

* పటనం దగ్గరకు వచ్చి పల్లెలో రత్నపరీక్ష చేయించినట్లు.

* పట్నం పోయి పుట్నం గింజ తెచ్చాడన్నట్లు.

* పఠానులకు నేను బాకీ, ఫకీరులు నాకు బాకీ.

* పడుచువాని పెండ్లాము ప్రణయిని, నడిప్రాయం వానిభార్య సహధర్మచారిణి, ముసలివాని ఇల్లాలు దాసి.

* పడతులకు బుద్ధి పెడతల నుండు.

* పడతుక, వంకాయ, సమూలమధురములు.

* పడబోయి పూపాన్పుపై పడినట్లు.

* పడమట క్రుంకిన పొద్దు తూర్పున లేవదా?

* పడమట కొఱడువేస్తే పాడుగుంటలన్నీ నిండును; తూర్పున వేస్తే తుంగగడ్డి కూడా మొలవదు (కొఱడు, కొఱ్ఱు=ఇంద్ర ధనుస్సు).

* పడమట కొఱ్ఱుఒడ్డితే (వేస్తే) పందిళ్ళమీద రాజనాలు పండుతాయి.

* పడమట కొఱ్ఱువేస్తే పాడిఆవు ఱంకె వేస్తుంది.

* పడమట పావురాపిట్టంత (పూరేడుపిట్టంత) మబ్బు నడీతే, పాతాళందాకా వాన.

* పడమట మెరిస్తే, పంది అయినా నీళ్ళకు దిగదు.

* పడమటివీధి అమ్మ సరిగ పెట్టుకుంటే, ఉత్తరవీధి అమ్మ ఉరి పెట్టుకుందట.

* పడవ ఒడ్డు చేరితే పడవవాని మీద ఒక సొడ్డు.

* పడిన గోడలు పడ్డట్లుండవు, చెడిన కాపురం చెడి నట్లుండదు.

* పడిలేస్తే పాతరలోతు తెలుస్తుంది.

* పడిశము పది రోగాల పెట్టు.

* పడుకోవడం పాతగోడలలో, కలవరింతలు మిద్దెటిండ్లలో.

* పడుగు పేకా కలిస్తే గుడ్డ, ఆలుమగడు కలిస్తే ఇల్లు.

* పడుగూ పేకా గుడ్డకు, మంచి చెడ్డా మనిషికి.

* పడుచుకొన్న ఇల్లు తుడుచుకు పోతుంది. (పడుచుకొనుట=ఱంకు చేయుట).

* పడుచుగుంట, కడుపుమంట.

* పడుచు(తో) పశువులు ఉంటేనే సేద్యం.

* పడుచుతో సయ్యాట, పాముతో చెలగాటం (చెర్లాట).

* పడుచు పొందు ఫలం లేదు.

* పడుచుల కాపురం - చిగురుల మంట.

* పడుచు సేద్యం పాకానికి రాదు.

* పడ్డకు, పడుచుకు పలుపు కడితే వెంటపడతారు.

* పడ్డవారు చెడ్డవారు కాదు.

* పణ్యారం పట్టు దాసప్పా! అంటే, ఏ చేని సజ్జలు? అన్నాడట. (పణ్యారం= పందేరం, దేవాలయాలలో పంచిపెట్టు ప్రసాదం).

* పతికి మోహములేని జవ్వనము, పరిమళించని సుమము.

* పతిభక్తి చూపిస్తాను మొగడా, చెప్పులు తే, నిప్పులు తొక్కుతాను.

* పత్తికి పది చాళ్ళు, ఆముదాలకు ఆరు చాళ్ళు.

* పత్తిగింజల గంత కట్టనా బసవన్నా! అంటే ఊహూ అన్నాడట.

* పత్తిగింజలు తింటావా బసవన్నా అంటే ఆహా అన్నాడట.

* పత్రి దేవుని మీద, చిత్తం చెప్పుల మీద.

* పత్రిలేని పూజ, పత్రం లేని అప్పు.

* పథ్యం చెడరాదు, సత్యం తప్పరాదు.

* పద(దు)ను తప్పినా, అద(దు)ను తప్పినా పన్ను దండుగే.

* పద(దు)ను పోయిన కత్తి, అద(దు)నుపోయిన సేద్యం.

* పదము తప్పినా ప్రాస తప్పరాదు.

* పదమొక బానిస, రాగం ఒక రంభ.


* పదలం నూలుపాగాలేనిది పంతులుకాడు.

* పది ఆమడల వర్షంతో పరగడ గుఱ్ఱం పరుగెత్తలేదు.

* ఫది పణాలకన్నా ఫది ఎకరాలు మేలు.

* పది భక్ష్యాలు తినే లక్ష్మయ్యకు ఒక భక్ష్యం లక్ష్యమా?

* పదిమంది కలవాడు పంద అయినా సేద్యం చేస్తాడు.

* పదిమంది కలవానిదే పాటు.

* పదిమంది చేరిన పని పాడు.

* పదిమందితో చావు పెండ్లితో సమానం.

* పదిమంది నడిచింది బాట, పదిమంది పలికింది మాట.

* పదిమందిలో పడ్డ పాము చావక పోతుందా?

* పదియవనాటి ముత్తైదువ వలె (పసుపు కుంకుమ తీసిన తరువాత).

* పదిరాళ్ళు వేస్తే ఒకరాయైనా తగులదా?

* పది వేస్తే పచ్చిపులుసు, లేకపోతే పాడుపులుసు.

* పదురురాడుమాట పాడియై ధర చెల్లు, ఒక్కడాడుమాట ఎక్క దెందు.

* పద్మరాగాల గనిలో గాజుపెంకులుంటాయా? (అన్నట్లు).

* పద్మాసం వేసి కూర్చుండగానే పరమాన్నం వడ్డిస్తారా?

* పద్మినీరతివేడ్క పాంచాలుండుగాక షండుడు తెలుయగలడా?

* పనసకాయ దొరికినప్పుడే తద్దినం పెట్టమన్నట్లు.

* పనసపండు తెచ్చి పళ్ళేంలో పెడితే, తినలేని బ్రాహ్మణుడు దిక్కుదిక్కులు చూసాడట.

* పనసపండ్లలో మామిడిపండ్ల రసముండునా?

* పనాపాటా, పండుకో మగుడా అన్నదట.

* పనాపాటా పెండ్లామా అంటే, పండుకొందాం రమ్మన్నదట.

* పని అంటే నా ఒళ్ళు భారకిస్తుంది, బువ్వ అంటే నా ఒళ్ళు పొంగి వస్తుంది.

* పనికి పరాకు, తిండికి హుషారు.

* పనికి పీనుగు, తిండికి ఏనుగు.

* పనికిమాలు తొత్తు బత్తెంబు చేటయా.

* పనికి బడుగు, తిండికి పిడుగు.

* పని గలవాడు పందిరి వేస్తే, కుక్కతోక తగిలి కూలిపోయిందట.

* పని గలవారింట్లో పైసల ఏట్లాట, పని లేనివారింట్లో పాపోసుల ఏట్లాట.

* పని చేయనివాడు ఇంటికి దొంగ, పన్నివ్వనివాడు దివాణానికి దొంగ.

* పని చేయనివానికి ప్రగల్భా లెక్కువ.

* పని తక్కువ, ప్రాకులాట ఎక్కువ.

* పని పాతరబెట్టి, గంప జాతరకు పోయినట్లు.

* పని ముద్దా? పాటు ముద్దా?

* పని లేక పటేలు ఇంటికి పోతే, పాతగోడకు పూత పెట్టమన్నాడట.

* పని లేకుంటే పంటకాపింటికి (పంటోళ్ళింటికి) పో, పందిరి గుంజకు గూడా పని చెప్పుతారు.

* పని లేకుంటే పంటకాపింటికి పోతే, పందిటిగుంజలుగూడా పని చెప్పతవి.

* పనీ లేదు పాటా లేదు, ఇట్లన్నా మళ్ళు నీ వెంట్రుకలు సరిదీస్తా నన్నట్లు.

* పనీ లేదు, పాటా లేదు, పట్టత్త! నీకాళ్ళకైనా మొక్కుతాను అన్నట్లు.

* పనిలేని పాపరాజు ఎంచేస్తున్నాడంటే, కుందేటికొమ్ముకు రేకలు తీస్తున్నడు అన్నట్లు.

* పని లేని మంగలి పిలిచి తల గొరిగినాడట.

* పని లేని మంగలి పిల్లితల గొరిగినాడట.

* పనిలేని మాచకమ్మ పిల్లిపాలు పితికిందట.

* పని వాడు పందిరివేస్తే, పిచ్చుకలు వచ్చి పడతోసిన వట.

* పన్నీరుపువ్వును ఏ పేర పిలిచినా సువాసనలనే వెదజల్లుచుండును.

* పన్నులు (పండ్లు) లేక బెన్నులు పెట్టినారు, పన్నులుంటే పందుం తిననా అన్నట్లు. (బెన్నులు=పెట్టుడు పండ్లు).

* పన్నెండు ఆమడల మధ్య బ్రాహ్మణుడు లేకపోతే యఙ్ఞం చేయిస్తా నన్నాడట.

* పన్నెండూండ్ల పారుపత్తెం గాడికి పనితీరికే ఉండదు (పారుపత్తెంగాడు=పెత్తనం చేసేవాడు).

* పప్పుకూటికి పది ఆమడలైనా వెళ్లమన్నారు.

* పప్పుకూటికి ముందు, వెట్టిమూటకు (చాకిరికి) వెనుక వెళ్ళమన్నారు.

* పప్పుచారు అడుగడుగుది - పరమాన్నం పైపైది రుచి.

* పప్పుతో పది కబళాలు తింటే, పులుసెందుకు బుగ్గిలోకా?

* పప్పు దప్పళానికి నీవు; పాపోసు దెబ్బలకు నేనా?

* పప్పు పైత్యం, చారు సీత్యం.

* పప్పు బానలమీది బడబాగ్నులారా, పిండివంటమీది పిడుగులారా, ఏలబుట్టిరి వెలనాటి స్వాములారా?

* పప్పులు పెట్టి పోరు మాంపినట్లు.

* పప్పు లేని పులగం, ఉప్పు లేని దప్పళం.

* పప్పు లేని పెండ్లి, ఉప్పు లేని కూర.

* పప్పులో ఉప్పు వేసేటప్పుడు చెప్పేయమంటే, చెప్పువేసి తీసి అత్తకు అంచుకు పెట్టిందట.

* పప్పు వంటకత్తెను బండిమీద వేస్తే ఎసు(స)రుకు ఎన్ని ముంతలు పెట్టేది? అన్నదట.

* పప్పు శబ్ధంబునకు ఘృతశబ్ధంబు పరమగునపుడు అపాన వాయువు ఆదేశంబగు.

* పప్పే పస బాపనులకు, ఉప్పే పస రుచులకెల్ల, ఉవిదలకెల్లన్ కొప్పేపస.

* పయి బడ్డ మాట, మడిబడ్డ నీళ్ళు పోవు.

* పయిసా ఇచ్చి, పాపం కొనుక్కొన్నట్లు.

* పయోముఖ విషకుంభము.

* పరకాంత లెందరైనను కులకాంతకు సాటిరారు.

* పరచు గుఱ్ఱపు తోకబట్టి ఈడ్వగ వచ్చు గానీ తప్పించుకోరాదు దాని తన్ను.

* పరనింద గృహక్ష్యం, యతినింద కులక్షయం.

* పరమవంధ్యకు పాలుపెరుగు పోయగానే చంటిపాలు కలుగనేర్చునా?

* పరసతి గమనంబు ప్రత్యక్ష నరకంబు.

* పరమానందయ్యగారి శిష్యుడు

* పరాయిపిల్ల గాజులు పెడితే పైకానికి చేటు.

* పరాశికాల బాపనయ్యకు పాముకరిస్తే, మందులేక మరణమైనాడు (పరాశికాల=పరిహాసాల).

* పరిగేరుకొనేదానికి ఓదె దొరికినట్లు. (పరిగె=పైరుకోసిన చేల్లో జారిపడిన వెన్నులు; ఓదె=పైరుకోసి ఎండుటకు చాళ్ళు చాళ్ళుగా వేసినది, పన).

* పరిగనేరిన పాతట్లోకి ఆగునా?

* పరిగేరిన గింజలు కరువు కడ్డం రావు.

* పరిచయానికి ప్రథమచుంబనానికి మధ్య నున్న కాలాన్ని ఆదర్శ ప్రేమ అంటారు.

* పరిహాసం పైన వేసుకొని, జాణతనం చేతపట్టుకొని జాతరకు పోయినాడట.

* పరుగెత్తి పాలు తాగేకన్నా, నిలబడి (నిలుచుండి) నీళ్ళు తాగేది మేలు.

* పరుగెత్తి పసూలుకాస్తే పొద్దు కూకుతుందా? (కునుకుతుందా?)

* పరుగెత్తు పందకు కాంతలతోడి చింతయా?

* పరుగెత్తే పాముకు పాదములు కల్పించుట, అల్లనేరేడుపండ్లను తెల్లచేయుట వంటిది.

* పరుగెత్తే ఎద్దునే తరిమేది

* పరుగెత్తే వాణ్ణి చూస్తే, తరిమేవాడికి లోకువ.

* పరుల సొమ్ము పాపిష్టి సొమ్ము

* పరుల సొమ్ము పేలపిండి, తన సొమ్ము దేవుడి సొమ్ము.

* పరు విచ్చి పరువు తెచ్చుకొ.

* పరువుకీ, కరువుకీ డబ్బు.

* పరువు తప్పిన బ్రతుకు రోత, సతికిచాలని పురుషుని బ్రతుకు రోత.

* పరువులేని నడపీనుగకు ఊరేమి? పాడేమి?

* పలకమ్మ పున్నానికి పడమటికొమ్మ పూస్తుంది. (పలకమ్మ=పున్నమ, మార్గశిర పూర్ణిమ).

* పలకమ్మ పున్నానికి పడుగులు పడతాయి.

* పలుకని వాళ్లతో పదిఊళ్ళ వాళ్ళయినా గెలువలేరు.

* పలుకు తేనెపట్టు, పిడకిలి కోతిపట్టు.

* పలుకులేమో పంచదార, నిలువెల్లా బొంకులపుట్ట.

* పలుకులు బంగారం, గుణము పాలకన్నా పలుచదనము.

* పలుగాకులకు తల్లి పార్లపల్లి.

* పలుగాకులకు మేలు లేదు, పంజగొడ్డుకు పాలులేవు (పంజ=గొడ్డుబోతు (పిరికి)).

* పలుగులు కాల్చి పక్కలో వేసినట్లు.

* పలుచన పంట వేడుక, ఒత్తు చూపుల వేడుక.


* పలుచన పాతళ్ళు కోరు, ఒత్తు వాముల గోరు.

* పలుచని గొడ్డు పాలెక్కువ, పిండని ఆవుకు పొదుగెక్కువ.

* పలుదని పైరు పాతరలు నింపు.

* పలుపు దీసుకొని కొట్టరా మొగుడా, పదాలు పాడుతా నన్నదిట.

* పలువతో సరసము ప్రాణ హాని.

* పలువురు నడచిన తెరువే పదిలమైనది.

* పలువురు నడిచిన తెరువున పులుమొలవదు, మొలిచెనేని పొదలదు.

* పల్నాటిలో పోకకు పుట్టెడు దొరికితే, ఆ పోక దొరకక పొర్లి పొర్లి ఏడ్చిందట.

* పల్లం వైపుకే నీళ్ళు పారేది.

* పల్లము దున్నినవాడు పల్లకి ఎక్కుతాడు.

* పల్లమునకు ఏడు దిక్కులు, మెఱకకు నాలుగు దిక్కులు.

* పల్లాన్న పోయినా ఏనుగే, మిట్టన పోయినా ఏనుగే.

* పల్లికమ్మ (పలకమ్మ) గడిస్తే, తల్లితో కలుస్తాను.

* పల్లెటూరికి పదిదారులు (డొంకలు).

* పల్లెతిరిగినా ఏడేచీరలు, పట్నం తిరిగినా ఏడేచీరలు.

* పల్లెదాని దగ్గర పొలుసుకంపు అన్నట్లు (చేపలకంపు).

* పశువుల పాలు మేపును బట్టి.

* పశువుల రొచ్చు గుంట, పంటకాపు గచ్చు పాతర.

* పశువులు కాచేవాడు పనిబాట కక్కఱకు రాడు.

* పశువులు జస్తే బొరగలు వాలినట్లు (బొరగలు=రాబంధులు).

* పశువులు, శిశువులు గానరసం బెరిగినట్లు.

* పశువు వచ్చిన వేళ, పడుచు వచ్చిన వేళ.

* పస చెడి అత్తింట పడియుండుట రోత.

* పసరం ఒంటిపూట పడ్డా, బ్రాహ్మణుడు ఒంటిపూట పడ్డా మానెడు.

* పసరం పంజైతే పసులకాపరి తప్పు.

* పసిపిల్లలు, త్రాగుబోతులు నిజం చెబుతారు.

* పసిమిరోగపు తొత్తుకు మిసిమి మెండు.

* పసరం లేత, పైరు ముదురు.

* పసిపిల్లకు పాలకుండకు దృష్టి తగలకుండా చూడాలి.

* పసిరికలవాని కండ్లకు లోకమంతా పచ్చనే (పసిరికలు=కామెర్లు).

* పసుపు ఇదిగో అంటే ముసుగు ఇదిగో అన్నట్లు.

* పసుపు కుంకుమ కోసం పదామడలైనా పరుగెత్తాల.

* పసుపుకొమ్ము పెట్టని కోమటి పట్టణమంతా చూరవదిలాడట (వసారమంతా కొల్ల లిచ్చాడట)(చూర=కొల్ల).

* పసుపూ బొట్టు పెట్టి పెండ్లికి పిలిస్తే వెళ్ళక, పెంకు పట్టుకొని పులుసుకు వెళ్ళిందట.

* పసుపేమే? అంటే పెండ్లి; ముసుగేమే? అంటే ముండ అన్నట్లు.

* పక్షిమీద గురిపెట్టి పందిని ఏసినట్లు (కొట్టినట్లు).



**********:: పా ::**********

* పాండవులవారి సంపాదన ధుర్యోధనులవారి పిండాకూళ్ళకు సరి

* పాండిత్యానికి తనకంతా తెలుసునన్న అహంకారమున్నది. వివేకానికి తనకేమి తెలియదన్న వినమ్రత ఉన్నది.

* పాకనాటి పతివ్రత లాగ.

* పాకలపాటివారి రణకొమ్మువలె.

* పాకాల చెరువు జూచి, ఆ నీళ్ళన్నీ తానే దున్నాలని దున్నపోతు గుండె పదిలి చచ్చిందట.

* పాకీదానితో సరసం కంటే, అత్తరుసాహేబుతో కలహం మేలు.

* పాగా, పంచకట్టు చూచి భద్రిరాజు వనుకున్నానే! వీర్రాజువటోయి పేర్రాజా.

* పాచికూట్లో కలిపోస్తే పదునుకు వచ్చునా?

* పాచిపండ్ల దాసరికి కూటిమీదనే ఆలాపన.

* పాచిపండ్ల వాడు పేర్చి పెడితే, బంగారు పండ్ల వాడు బరుక్కతిన్నాడట.

* పాచిపెత్తనం పల్లెలో పది గడియలు. (పలుదోముకోకుండానే పెత్తనాలు చేస్తారు).

* పాచిముండ పర్వతం బోతే (శ్రీశైలం) ఎక్కనూ దిగనూ దప్ప ఏమీ మిగలలేదట.

* పాచిముఖాన ఎప్పుడైతేనేం భూపాళాలు చదవటానికి.

* పాచ్చాసాహేబు కూతురైనా, పెండ్లికొడుక్కి పెండ్లామే.

* పాటిమీద గంగానమ్మకు కూటిమీదే లోకం.

* పాటిమీద దేవరకు కూటిమీదనే ఆలాపన.

* పాటిమీది వ్యవసాయం కూటికైనా రాదు.

* పాటు కలిగితే కూటికి కొదువా?

* పాటుకు కోడెదూడ, కూటికి పాడిదూడ (పాటుకు=పనికి).

* పాటు చేతగానివాడు మాటలకు మొనగాడు.

* పాట్లెల్లా పట్టేడు కూటి కొరకే.

* పాడగా పాడగా పాట, మూల్గగా మూల్గగా రోగం.

* పాడిందే పాడరా పాచిపళ్ళ దాసరి.

* పాడి ఆవును దానం చేసి, పాలు తాను పితుక్కొన్నట్లు.

* పాడికి పంట తమ్ముదు.

* పాడికి పసిబిడ్డలకు దిష్టి (దృష్టిదోషం) ఉండదు.

* పాడికుండ పగులకొట్టు కొనినట్లు.

* పాడి గుట్టు-పంట రట్టు.

* పాడితో పంట ఓపదు.

* పాడి దాచవలె, పంట పొగడవలె.

* పాడి పసరము, చంటిబిడ్డ ఒకటి.

* పాడి లేని ఇల్లు, పాడుబడ్డ బీడు.

* పాడి లేని ఇల్లు, పేడ లేని చేను.

* పాడి లేని గొడ్డు, బిడ్డ లేని ఆలు.

* పాడు ఊరిలో పొగిడేవారు లేరు, నాకు నేనే పొగుడుకుంటానని అనుకున్నట్లు.

* పాడు ఊరికి మంచపుకోడే పోతురాజు.

* పాడు గోడకైనా పూత చక్కన, కోతి ముండకైనా రాత చక్కన.

* పాడుబడిన ఊరికి నక్క తలారి.

* పాడుబడిన ఇంట్లో పంజులు ఎత్తినట్లు (పంజులు=దివిటీలు).

* పాణి యాహార కబళంబు పారవైచి, కర్పూరము నాకు పినవెర్రికూన.

* పాత ఒక రోత, కొత్త ఒక వింత.

* పాతగుడ్డ కుట్టు నూలు చేటు.

* పాడుగోడకు పూత చక్కన, పాతముండకు కోక చక్కన.

* పాత చుట్టం- పాత చింతకాయ పచ్చడి.

* పాతచేటకు పూత అందం (పూత=అలుకుట)

* పాతతంగెడు పూవు పండగనాటికైనా పనికివస్తుంది.

* పాతది పనికిరాదు, కొత్తది కొరగాదు.

* పాతపని పట్టకురా! పల్లెకు దొంగవి కాకురా.

* పాతబావి నీరు, మేకలపాడి రోత (ప్రాకొన్న నూతి ఉదకము, మేకలపాడియును రోత).

* పాతముండ కలవరిస్తే, కొత్తముండకు దయ్యం పట్టినట్లు.

* పాతముండ లందఱూ పోగై, కొత్తముండ తాడు తెంచినట్లు.

* పాతరలో పడ్డ కుక్క తీయబోతే కరవ వచ్చినట్లు.

* పాత రోత, కొత్త వింత.

* పాత లంజ కెప్పుడు భయము లేదు.

* పాత లంజ వీరమాత అయినట్లు.

* పాతిక కోతి ముప్పాతిక బెల్లం తిన్నదట.

* పాతిక గల అమ్మకు పాతిపెట్ట-లేవదియ్య (పాతిక=పావు).

* పాతిక వట్టం, పరక లాభం (వట్టం=అడితి, కమీషను).

* పాతూరు బుల్లివెంకమ్మ మొగుడు అన్నట్లు.

* పాత్ర మెఱిగి దానము, గోత్ర మెఱిగి బిడ్డని ఇవ్వవలె.

* పాత్ర మెఱిగి దానము, క్షేత్ర మెఱిగి విత్తనము.

* పాదపానికి పండ్లు బరువా?

* పానకంలో పుడక వలె.

* పానకంలో పుడక, పంచదారలో కట్టె.


* పానెం పాడైపోయినా, ప్రాణం కుదుట పడదు (పానెం=భూస్థితి).

* పాంపుచూచి పసరాన్ని కట్టు.

* పాంపు సెబ్బరైతే, పసరానికీ సెబ్బరే.

* పాపటం(ణం)పది సేద్యాల పట్తు.

* పాపటకాయ కొఱక నెంత? యాకపెట్ట నెంత? (పాపటకాయ=వెఱ్ఱిపుచ్చకాయ).

* పాపటలో వెంట్రుక నెరిస్తే పత్తిత్తు.

* పాపదోషానికి పోతే, పట్టి చూచినట్లు.

* పాపభీతికంటె ప్రజాభీతికే వెరుస్తారు.

* పాపమని పక్కటెముక ఇస్తే, పీక్కోలేక ఫిర్యాదు చేసినట్లు.

* పాపమని పట్టెడంబలి పోస్తే, ఉప్పులేదని అలిగి పోయినాడట.

* పాపమని పాతచీర ఇస్తే, గోడ చాటుకు పోయి మూర వేసిందట.

* పాపమని పాలు పోస్తే, ఉడుకని ఉఱుకులాడిందట.

* పాపమని పాలు పోస్తే, పలుచనని పారబోసి నాడట.

* పాపమని పాలు పోస్తే, వద్దని వలకబోసినాడట.

* పాపలేని ఇంట్లో, తాత తడివెళ్ళాడినట్లు.

* పాపాలకు భైరవుడు పాపన్న.

* పాపజాతి నరుడు పరసతి గోరు.

* పాపి చిరాయువు, సుకృతికి గతాయువు.

* పాపి పర్వతం బోతే, దీపాలన్ని పెద్దవైనవట.

* పాపి సముద్రానికి పోతే, అరికాలు తేమ కాలేదట.

* పాపిసొమ్ము పరులపాలు, ద్రోహిసొమ్ము దొరలపాలు.

* పామనగ వేరే పరదేశమున లేదు.

* పామరజనానికి ఎన్నో తలలున్నవి గానీ, ఒకమెడైనా లేదు.

* పాముకన్నా లేదు పాపిస్టిదగు జీవి.

* పాము కరచును, అరవ చెరచును.

* పాముకాటు చీరతో తుడిచిన పోవునా?

* పాముకాళ్ళు పాముకే ఎఱుక.

* పాముకు బదనిక చూపినట్లు.

* పాముకు విషం పండ్లలో, ఙ్ఞాతికి విషం కండ్లలో.

* పాము చుట్టము: పడగ పగ.

* పాము చెలిమి, రాజు చెలిమి ఒకటే.

* పాముతో చెలిమి కత్తితో సాము వంటిది.

* పాము పగ, తోక చుట్టము.

* పాము పడగ క్రింద కప్ప ఉన్నట్లు. (సర్పంబు పడగనీడను కప్పవసించినట్లు).

* పాము మాదిరి కడకు గామైనట్లు.

* పాములలో మెలగవచ్చునుగానీ సాములలో మెలగటం కష్టం.

* పాములు లేనివాడు, వానపామును పట్టుకొన్నట్లు.

* పాము వంటిదానికే విరుగుడుంటే, పంతుల కుండదా?

* పాము వరటకపోతే, దాని విషం వరటకపోతుందా?

* పాము చావకుండా, బడితె విరగకుండా.

* పాయసంలో నెయ్యి ఒలికినట్లు.

* పారవేసిన పుల్లాకు బండి కల్లైనట్లు.

* పారిజాతముతో ప్రబ్బిళ్ళు సరితూగునా?

* పారినవాని పౌరుషం ఎన్నాలనా?

* పారుబోతు గొడ్డుకు పగ్గం చాటైతే చాలు.

* పారేనీటికి పాటినలేదు.

* పారేబంద్లకు కాళ్ళు చాచిన నిలుచునా?

* పాలకంకు లోయి దాసరీ అంటే రాలిన మట్టుకే గోవిందా అన్నడట.

* పాల కోసరం పొదుగు కోసినట్లు.

* పాలకు కాపల, పిల్లికి తోడు.

* పాలకడలి లంకలో బుట్టినా కొంగకు తిండి నత్తగుల్లలే.

* పాలతోగూడా విషము పెట్టినట్లు.

* పాలను చూడనా? విషాన్ని చూడనా?

* పాలపొంగు - పడుచుపొంగు.

* పాలపొంగు - మీలపొంగు.

* పాలలో పంచదార ఒలికినట్లు.

* పాలలో పడ్డ బల్లివలె.

* పాలసముద్రంలోని హంస పడియనీటి కాసపడుతుందా?

* పాలికివచ్చింది పంచామృతము.

* పాలివాడు చస్తే పారెడు మన్నెక్కువ.

* పాలివానికి చేసినమేలు - పీనుగకు చేసిన శృంగారం.

* పాలివారిని చెరచితివో, పాడైతివో.

* పాలుఇచ్చే బఱ్ఱెను అమ్మి, పైన ఎక్కే దున్నను తెచ్చుకొన్నట్లు.

* పాలు ఒల్లని పిల్లి ఉన్నడా?

* పాలు కుడిచి ఱొమ్ము గ్రుద్దినట్లు.

* పాలు చిక్కనైతే వెన్న వెక్కసము.

* పాలు పిండగలము గానీ, తిరిగి చంటిలోకి ఎక్కించగలమా?

* పాలు పిందని గొడ్డు బఱ్ఱెల కదుపులు మెండు.

* పాలు పిందను బఱ్ఱె పలు మేతలకు పెద్ద.

* పాలు పొంగడమంతా పొయ్యి పాలుకే.

* పాలు బోసి పెంచినా పాము కఱవక మానదు.

* పాలు బోసి పెంచినా పాముకు విషము పోదు.

* పాలు బోసి పెంచినా ముష్టిచెట్టుకు విషము పోదు.

* పాలు బోసి పెంచినా వేపకు చేదు పోదు (తీపిరాదు).

* పాలుమాలితివో, ఆర్చుకొంటివో!

* పాలేరు దున్నినవాడు అప్పులపాలు.

* పాలేరువానికి పశువు పోయినా, మారుతల్లి బిడ్డపోయినా దిగులులేదు.

* పాళ్ళు పన్నెండు, దెబ్బలు చెరి సగం.

* పావలాకు పడుకుంటే, పందుం బియ్యం బేపి తినిపోయిందట.

* పావులా సంపాదనగాడికి వరహా లంజ వరుస గాదు.

* పాసిన కూడు పక్వానికి వస్తుందా?

* పాసిన కూట్లో కలిపోస్తే పదునుకు వస్తుందా?

* పాసిన గుమ్మడికాయ బాపనయ్యకు దానం ఇమ్మన్నట్లు.

* పాసు ముండా! అంటే, పట్టుతల్లి అన్నట్లు.



**********:: పి ::**********

* పింగు తెరచిన ఈగలదాడి.

* పింజారి మందు, లంజ పొందు.

* పింజారి పితుకులాట, కురువ గుద్దులాట (పింజారి=దూదేకుల, కురువ=గొఱ్ఱెల మేకల పెంచు ఒక జాతి).

* పిండానికి గతిలేకపోయినా, పెగ్గెలకు లోటులేదు.

* పిండికి తగ్గ పిడచ.

* పిండి కొద్దీ నిప్పటి (నిప్పటి=అరిసె).

* పిండి కొద్ది రొట్టె, తిండికొద్ది పసరం.

* పిండి గొన్నవానివద్ద రొట్టె గొన్నట్టు.

* పిండీ బెల్లం ఇచ్చి, పిన్నమా నీ ప్రసాదం అన్నట్లు.

* పిండి బొమ్మను చేసి పీతమీద కూర్చుండబెడితే, ఆడబిడ్డతనాన అదిరదిరి పడిందట.

* పిండీ, ప్రోలు లేనిదే పెండ్లవునా?

* పిండేవాడు పిండితే పిటుకురాయైనా పాలిస్తుంది.

* పిందెలో పండిన పండు.

* పిక్కలెగేయ బలిసినా దున్న ఏనుగు కాదు.

* పిచ్చి కుదురింది, రోకలి తలకు చుట్టమన్నాడట.

* పిచ్చి కుదిరితేగానీ పెళ్ళికాదు, పెళ్ళి ఐతేగానీ పిచ్చికుదరదు.


* పిచ్చివాడికి లోకమంతా పిచ్చే!

* పిచ్చివానికి పింగుమీదనే ఆలాపన

* పిచ్చివాని చేతి రాయి తగిల్తే తగులుతుంది, తప్పితే తప్పుతుంది.

* పిచ్చివానికి పిల్లనిస్తే వేలుబెట్టి ఎడం జేసినాడట.

* పిచ్చుకమీద బ్రహ్మాస్త్రం.

* పిచ్చుకకుంటుమీద భాగీరథి వచ్చినట్లు.

* పిచ్చుగుంటవాని పెండ్లి ఎంత? వైభవమెంత? (పెడాకు లెంత?)

* పిట్టకు పట్టే దెంత?

* పిట్ట కొంచము కూత ఘనము.

* పిట్టపిడుగున మీయింటిలో విందుకు చస్తావు, బిల్లపిడుగున మాయింటిలో చావకు.

* పిట్టపోరు పిట్టపోరు పిల్లి తీర్చినట్లు.

* పిఠాపుతం వెళ్ళి పిడతెడు నీళ్ళు తెచ్చినట్లు.

* పిడక పొగకే సిగమెక్కితే, గుగ్గిలం పొగ కెట్లూగవలె?

* పిడకలు తీసుకరారా సువ్వా అంటే, నా పిక్కలు నొచ్చె అవ్వా అన్నాడట.

* పిడతలో నూనె పిడతలోనే ఉండాలి, బిడ్డలు బీరగింజల్లా ఉండాలి.

* పిడికెడు బిచ్చం పెట్టలేనాతడు అడిగిందంతా యిచ్చునా?

* పిడుగుకు గొడుగు అడ్డమా?

* పిడుగుకు, బియ్యానికి ఒకటె మంత్రమా?

* పిడుగుకు, బుడ్డకు ఒకటే మంత్రమా?

* పిడుగు దాకిన పిదప కొరవి చూడినట్లు (కాల్చినట్లు).

* పిడుగుకు వారశూలా?

* పిడుగు పడినవాని కొఱవిని చూసినట్లు.

* పిడుగుపాటుకు టొప్పి (టోపి) యాగునా?

* పిడుగు బాఱిన డొంకవలె పెంపడగి.

* పిడుగు పడితే తలనొప్పి యాగునే?

* పిత్త సత్తువలేదు పాసనాలకు మందట.

* పిత్తి కంచం (నేల) గోకినట్లు.

* పిత్తి, పిల్ల నెందుకు కొడతావమ్మా! మళ్ళీవచ్చి నా నెత్తి కొట్టగలవు.

* పిత్తిన ముత్తయిదువలె.

* పిత్తి పీట నేలకు రాసినట్లు.

* పితు పిత్తు మంటే బియ్యానికి సరిసరి అన్నదట.

* పిత్తులకు దడిసి పప్పు వండటం మానివేసినట్లు.

* పినతండ్రి పెండ్లాము పినతల్లి కాదు, మేనమామ పెండ్లాము మేనత్త కాదు.

* పిన్న చేతదివ్వె పెద్దగా వెలుగదా?

* పిన్నమ్మ పెట్టకపోయినా, పోయకపోయినా నా మీద భలే ప్రాణం.

* పినతల్లి పెట్టు - పిచ్చిదాని ఒట్టు.

* పిఱికి బంటుకు తుమ్మాస్తి.

* పిఱికి వాని బింకం పిసరులో ఇంకు.

* పిఱికి వారికే పిడికెడంత మీసాలు.

* పిఱ్ఱమీద కొడితే ఫిర్యాదు లేదు.

* పిఱ్ఱల చప్పుడేగానీ దారి జరుగలేదు.

* పిఱ్ఱలు చూచి పీట వేసినట్లు.

* పిఱ్ఱలు చూచి పీట వెయ్యి, ముఖం చూచి బొట్టు పెట్టు.

* పిల(లు)వకుండా పోయినప్పుడు, గెంటకుండా పొమ్మనటమే కట్నం.

* పిలవని పేరంటము, చెప్పని ఒక్క పొద్దు.

* పిలవని పేరంటానికి వెళితే పీటకోళ్ళ దెబ్బ.

* పిలిచి పిల్లనిస్తా మంటే, కులం (తక్కువ) లేత అన్నట్లు.

* పిలిచి పిల్లనిస్తా మంటే, మెల్ల అన్నాడట.

* పిలిచి పెద్దపులికి పేరంటం పెట్టినట్లు.

* పిలిచేవారుంటే బిగిశేవారు శానామంది.

* పిలిస్తే పలుకుతుంది కరవు-రాయలసీమలో, పిలవకుండానే పలుకుతుంది అనంతపురంలో.

* పిలిస్తే బిగిస్తే సరికాని, వస్తే వాడి అబ్బతరమా?

* పిలువని పేరంటము, వలవని చెలిమి వంటిది.

* పిల్ల ఉన్నమ్మకు పిడికెడు చోటెక్కువ.

* పిల్లకాకి కేమి తెలుసు ఉండేలుదెబ్బ.

* పిల్లకాకి కేమి తెలుసు వింటిలిదబ్బ యేటు (వింటిలిదబ్బ = ఉండేలు దబ్బ).

* పిల్లకాయలకు, పీటకోళ్ళకు చలిలేదు.

* పిల్లకు ఏమిపెట్టి పంపినారు శాస్త్రిగారు అంటే- పేదవాళ్ళము ఏమి పెట్టగలము? మీబోటి మహరాజులైతే వేలుబెట్టి పంపుతారు అన్నాడట.

* పిల్ల కుదిరినా కుదరకపోయినా వచ్చే నెలలో పెండ్లి నిజమన్నాడట.

* పిల్లకు సొమ్ము పెట్టిచూడు, గోడకు సున్నము కొట్టి చూడు.

* పిల్ల గలవాడు పిల్ల కేడిస్తే, కాతిగలవాడు కాసు కేడ్చాడట.

* పిల్ల చచ్చినా పురిటికంపు (పీతికంపు) పోలేదు.

* పిల్ల నిచ్చిన చోటికి, పీతిరిదొడ్డీకి పోక తప్పుతుందా?

* పిల్ల నిచ్చినవాడు ఈగ, పుచ్చుకున్న వాడు పులి.

* పిల్ల పిడికెడు, గూను గంపెడు.

* పిల్ల పుట్టకముందే కుల్లగుట్టినట్లు.

* పిల్ల పుట్టగానే పాలు పడ్డట్లు.

* పిల్ల పెత్తనం, పల్లెటూరి సావాసం.

* పిల్ల బావిలో పడ్డదిరా అంటే, ఉండు! అంబలి తాగివస్తానన్నట్లు.

* పిల్లని గిల్లి పైన పప్పర గొట్టినట్లు.

* పిల్ల పిచ్చుకంత, పింగు మద్దెలంత.

* పిల్ల ముడ్డి గిల్లి (ఉయ్యాల ఊచినట్లు) జోలపాడినట్లు.

* పిల్ల ముద్దుగానీ పియ్య ముద్దా?

* పిల్లలున్న వాడికి, పసులున్నవాడికి సిగ్గుండరాదు.

* పిల్లలు లేని ఇంట్లో తాత తడుము లాడినట్లు.

* పిల్లలు లేని ఇంట్లో ముసలోడు దోగాడిండంట (దోగాడట).

* పిల్లలు లేనిది ఇల్లు కాదు, పిట్టలు లేనిది తోపు కాదు.

* పిల్ల వాడని పక్కలో వేసుకుంటె, పెద్దోడు (పెద్దవాడు) కొట్టినట్లు కొట్టినాడని (మేనత్త మాట).

* పిల్లవాడు మూలా నక్షత్రంలో పుడితే, మూల పీకివేసుకుపోతాడట.

* పిల్లవానికి పీట వేసి, పిల్లకు చేట వేసినట్లు.

* పిల్లా పిలగానికి పెళ్ళిచేస్తే, ఎలేసి (వెలివేసి) ఎడం చేశాడట.

* పిల్లా! పిల్లా! నువ్వుల చెట్టుకు నూనె ఎక్కడిదంటే, మాఅమ్మ తొలి సమర్తకీ, మలి సమర్తకీ ఎక్కడున్నావు అందట.

* పిల్లా! పిల్లా! పెట్టనిస్తావా? అని రావూరు రసికు డడిగితే, నీకు అమ్మనయ్యా అన్నదట నెల్లూరి నెరజాణ.

* పిల్లా! నీదేమిపోతుంది? మా యమ్మకు కాసేపు కోడలు కాలేవా? అన్నాడట.

* పిల్లి ఉట్టిచేరులు తెంచగలదు గానీ పాలకుండ పడకుండా (పట్ట)చేయగలదా?

* పిల్లి కండ్లు పోగోరును, కుక్క పిల్లలు రాగోరును.

* పిల్లి కండ్లుమూసుకొని పాలుతాగుతు, ఎవరూ తన్ను చూడలేదని ఎంచుకొన్నదట.

* పిల్లికి ఎలుక సాక్ష్యం.

* పిల్లిగూడా బిక్షం పెట్టదు.

* పిల్లికి చెలగాటం (చెర్లాటం) ఎలుకకు ప్రాణసంకటం.

* పిల్లి నెత్తిన వెన్న (పేరిననెయ్యి) బెట్టినట్లు.

* పిల్లికి రొయ్యలమొలతాడు కట్టినట్లు.

* పిల్లికి మెడలో రొయ్యలు గట్టినట్లు (అందక వదలలేక బాధ పడుట).

* పిల్లి గుడ్డిది అని ఎలుక ముడ్డి చూపిందట.

* పిల్లి తిన్న కోడి పిలిచినా పలుకదు.

* పిల్లి తోక ఎద్దు ముట్టితే, ఎలుక దిక్కు ఎఱ్ఱగించి చూచిందట.

* పిల్లితోక (కాలు) బఱ్ఱెతొక్కితే, ఎలుకమీద మీసాలు దువ్విందట.

* పిల్లిని చంకలో పెట్టుకొని పెళ్ళికి వెళ్ళినట్లు.

* పిల్లిని చంపిన పాపం నీది, బెల్లంతిన్న పాపం నాది.

* పిల్లిని చంపిన పాపం నీకు, బెల్లమీయని పాపం నాకు.


* పిల్లి పట్టిన ఈరువు వలె (ఈరువు=మాంసం)

* పిల్లి బ్రహ్మణుడు, పీట ముత్తైదువ.

* పిల్లి ముడ్డిలో మల్లెపందిరి.

* పిల్లి లేనప్పుడే కలుగులోనుండి ఎలుకలు బయటకు వచ్చి గంతులేసేది.

* పిల్లి లేని పిసిని, వానలేని వరద.

* పిల్లి వలస త్రిప్పినట్లు (పిల్లలను).

* పిల్లి శాపాలకు ఉట్లు తెగుతాయా?



**********:: పీ ::**********

* పీకుడుగానికి బియ్యపురొట్టె, మూతి కడుగ నేతిబొట్టు.

* పీకులాట పెండ్లికిపోయి, పిల్లా నేను సగమై వచ్చినా మన్నదటా.

* పీటకు పిఱ్ఱకు వైరం.

* పీటకోడుకు పసిపిల్లలకు చలిలేదు.

* పీట పగిలేటట్లు, మొలత్రాడు తెగేటట్లు తింటేనే ప్రీతైన తిండి.

* పీతాంబరము కట్టినమ్మ పీట చంకనే పెట్టాలి.

* పీనుగ ఎక్కడో గద్దలూ అక్కడే.

* పీనుగకు చేసిన జాగారం - గొడ్డావుకు వేసిన ఆహారం.

* పీనుగకు చేసిన శృంగారం - నగరికి చేసిన కొలువు.

* పీనుగను పొడిచిన బల్లెమువాడు.

* పీనుగమీద పిండాకుడు అన్నట్లు.

* పీయి తినెడి కాకి పితరుండు ఎట్లౌను?

* పీయి తినే వాడింటికి చుట్టంపోతే, ఏరిగినదాకా తన్నినాడట.

* పీరుసాహేబు పింగు నాకుతుంటే అల్లీసాహేబుకు బెల్లమట.

* పీర్ల పండుగకు గోకులాష్టమికి ఏమి సంబంధము?

* పీర్లు బచ్చాని కేడిస్తే, ముల్లా పంచదార కేడ్చినాడట.



**********:: పు ::**********

* పుంగనూరు సంస్థానం (వెఱ్ఱిబోగలది -అని).

* పుంజం పెట్టితే బట్ట, లంచం పెట్టితే పని.

* పుంజు కూతనుండి ప్రొద్దెరిగిన యట్లు.

* పుంజులూరు శ్రోత్రియందారు (యతిమతం).

* పుంటికూత తిన్నా పుట్టిల్లు, పాయసం తిన్నా పరాయిగడ్డ.

* పుంటికూరలో పుడక రుచి, మాంసంలో (చిగిరెపు) ఎముక రుచి.

* పుండంత మానింది, చేటంత ఉంది.

* పుండు ఒక చోట, మందు ఇంకొక చోట.

* పుండుకు పుల్ల మొగుడు.

* పుండున్న వ్రేలికే పుల్ల తగులుతుంది.

* పుండు పొడిచే కాకికి ఎద్దునొప్పి తెలుస్తుందా?

* పుండు మానినా బెండు మానదు (బెండు=మచ్చ).

* పుండు మీద కారం చల్లినట్లు.

* పుండు మీద కొరవి పెట్టినట్లు.

* పుండు మీదకు నూనె లేదంటే, బూరెలొండవే పెళ్ళామా అన్నట్లు.

* పుక్కిటి పురాణాలతో ప్రొద్దుపుచ్చే (పొట్టబోసికొనే) వాడు పురాణాలు చెప్పగలడా?

* పుచ్చకాయల (గుమ్మడికాయల) దొంగా అంటే, భుజాలు తడుముకొన్నట్లు.

* పుచ్చిన మిరియాలకైనా జొన్నలు సరిరావు.

* పుచ్చిన విత్తులు చచ్చినా మొలువవు.

* పుచ్చుకున్నప్పుడు పుత్రుడు పుట్టినంత సంతోషం, ఇచ్చేటప్పుడు ఇంటాయన పోయినంత దుఃఖం.

* పుచ్చు వంకాయలు, బాపని బయ్యాలు.

* పుట్టంగ పురుడు, పెరగంగ పెళ్ళి.

* పుట్టకు ధ్వనెత్తితే పుట్టెడు, మొగుడికి ధ్యాసెత్తితే పుట్టెడు.

* పుట్టని బిడ్డకు (పిల్లకు) పూసలు కుట్టినట్లు.

* పుట్టపై బాదిన పాము చస్తుందా?

* పుట్టనివాడు, గిట్టనివాడు, గోడబొమ్మలో ఉన్నవాడే (ద్రావిడులలో మహాత్ముడు).

* పుట్టమన్ను ఎరువైతే పుట్లకొద్ది పంట.

* పుట్టమీద తేలుకుట్టినా నాగుబాము కరచినట్లే.

* పుట్టమీద గొట్ట భుజంగంబు చచ్చునా?

* పుట్టలో చేయిపెట్టితే కుట్టక మానుతుందా?

* పుట్టలోని చెదలు పుట్టదా? గిట్టదా?

* పుట్టల్లో తారికాడేది ఎవరంటే అంజీకివచ్చిన అంకడు అన్నాడట (అంజి=గ్రామ సముదాయక కార్యములకు గ్రామస్థులందరు వంతుల ప్రకారం పంపినవారు చేసేపని).

* పుట్టించినవాడు పూరి మేపడా?

* పుట్టిచచ్చినా పుత్రుడే మేలు.

* పుట్టినదానికి పెట్టిందే సాక్షి (పూర్వజన్మలో దానంచేసింది).

* పుట్టిననాటి (పుట్టుకతో వచ్చిన) గుణం పుడకలతో గానీ పోదు.

* పుట్టిననాటి గుణం పులిఆకులలో వేసినా పోదు.

* పుట్టిననాటి పుల్లగాడే మొగుడా?

* పుట్టినప్పుడే గిట్టేవ్రాత వ్రాసినాడు.

* పుట్టిన పిల్లలు బువ్వ కేడిస్తే, అవ్వ మొగుడికేడ్చిందట.

* పుట్టిన బిడ్డ బువ్వకేడిస్తే, కడుపులో బిడ్డ శనగలు కావాలన్నదట.

* పూట్టిన బిడ్డల్లా చచ్చేదానికంటే మగడే చచ్చేది మేలు.

* పుట్టినవాడు గిట్టకపోడు (మానడు).

* పుట్టినవానికి తమ్ముడు, పుట్టేవానికి అన్న.

* పుట్టిని చిట్టితో గొలిచినట్లు.

* పుట్టినిల్లు ఏకాదశి, మెట్టినిల్లు గోకులాష్టమి.

* పుట్టినిల్లు పుణ్యలోకం, మెట్టినిల్లు ఆరళ్ళలోకం.

* పుట్టుకకో గుణము, పుఱ్ఱెకో బుద్ధి.

* పుట్టుకచూస్తే గరుత్మంతుడు, గుణం చూస్తే పీతిరిగద్ద.

* పుట్తుకతో వచ్చిన బుద్ధి పుడకలతోగానీ పోదు.

* పుట్టుచాయే గానీ పెట్టుచాయ వచ్చునా? (నిలుచునా?)

* పుట్టుట గిట్టుటకొఱకే, పెఱుగుట విఱుగుటకొఱకే, ధరతగ్గుట హెచ్చుట కొఱకే.

* పుట్టునత్తా? పెట్టునత్తా? (నత్తి).

* పుట్టు వాసనా? పెట్టు వాసనా?

* పుట్టు శాగలేనిది పెట్టు శాగ ఎం ప్రయోజనం? (శాగ=చేవ)

* పుట్టు శాస్త్రులా? పెట్టుశాస్త్రులా?

* పుట్టెడు అప్పు గడ్డపార మింగినట్లు.

* పుట్టెడు అప్పయినా కాయవచ్చునుగానీ పుప్పి(పిప్పి) మాటలు ఎవడుపడతాడు?

* పుట్టెడు ఆముదము రాసుకొని పొర్లాడినా, అంటేదే అంటుతుంది, అంటంది అంటదు.

* పుట్టెడు నువ్వుల్లో పడ్డా అతికేవే అతుకుతవి.

* పుడుతూ పుత్రులు, పెరుగుతూ శత్రువులు.

* పుడుతూ సోదరులు, పెరుగుతూ దాయాదులు.

* పుణ్యం కలిగిన మగని చేసుకుంటే, పూసలలోనికొక రుబ్బుడురాయి.

* పుణ్యంకొద్ది పురుషుడు, దానం కొద్దీ బిడ్డ.

* పుణ్యంకొద్ది పురుషుడు, విత్తంకొద్దీ వైభవము.

* పుణ్యం పుట్టెడు, పురుగులు తట్టెడు.

* పుణ్యానికంటే మా చిన్నాయనను తోలుకొస్తాను అన్నట్లు.


* పుణ్యానికి పట్టేడిస్తే (పుట్టెడాళ్ళిస్తే) పిచ్చకుంచమని పారబోసినాడట.

* పుణ్యానికి పుట్టినదే సాక్షి, బావికి నీళ్ళే సాక్షి.

* పుణ్యానికి పోతే పాప మెదురు వచ్చిందట.

* పుతపుతల మారెమ్మకు పొడికూడే కానీ గడ్డకూడు రాదు.

* పుత్తికి పురచేయి లోకువైనట్లు.

* పుత్రసంతతిలేని పురుషుని కలిము కలహంసలేని కలనువంటిది.

* పుత్రుడై వేధింతునా? శత్రుడనై వేధింతునా? పేరులేని దెయ్యమునై వేధింతునా?

* పుదుచ్చెరిలో వీధులు సక్రమమే గానీ, బుద్ధులు వక్రం.

* పునర్వసు, పుష్యాలకు పూరేడు అడుగైనా తదవదు (పూరేడు(లు)= కముజు జాతి అడవిపిట్ట).

* పునశ్చరణమే అపవాదానికి పెంపు.

* పునుగు చట్టము పిండినట్లు.

* పున్నమినాటి పురుషుడు, అమావాశ్యనాటి ఆడబడుచు.

* పున్నమ్మ పెళ్ళికి చంద్రుడుదయించినట్లు.

* పున్నానికి పూజ, అమావాశ్య కారగింపు (తేనెతుట్టె).

* పున్నెపుచింతల పులుసు, పొగాకిత్తుల పొగుసు.

* పుబ్బ ఉబ్బిబ్బి కురిసినా గుబ్బచ్చి చెట్టుకింద నానదు.

* పుబ్బ కెరలితే, భూతం కెరలినట్టు.

* పుబ్బ రేగినా బూతు రేగినా నిలువవు.

* పుబ్బలో చల్లేదానికంటే దిబ్బలో చల్లేది మేలు.

* పుబ్బలో చల్లేది మబ్బుతో మొత్తుకొనేది.

* పుబ్బలో పుట్టి, మఖలో మాడినట్లు.

* పుబ్బలో పుట్టెడుకంటే, మఖలో పానెడు మేలు.

* పుబ్బలో పుట్టెడు చల్లే కంటే ఆశ్లేషలలో అడ్డెడు చల్లేది మేలు.

* పురాణంలో ఏమి చెప్పినారే అంటే, అక్కడా నీమొగాననే మొద్దులు బెట్ట (నిప్పులుబోయ) మన్నారన్నదట పెండ్లాము.

* పురాణంలోని వంకాయలు పులుసులోకి రావు.

* పురాణం విన్నప్పుడు పుట్టెడు బుద్ధులు, అవతలపోతే అదవ (అపర) బుద్ధులు.

* పురిటాలికి పుట్టెడైనా చాలదు (ఆకలి ఎక్కువట).

* పురిటిలోనే కాటేరి సంధించినట్లు (స్త్రీలు రక్త స్రవంవల్ల గుడ్డలు ఈడ్చే వ్యాధి).

* పురిటిపిల్లకు చమురులేదు, పూర్ణపుబూరెలు (కడుములు) వండుకుందామా అన్నట్లు.

* పురిటిలోనే సంధి కొట్టినట్లు.

* పురుగుచేరిన పన్ను పలవింపజేయదా.

* పురుషుడు బలుపైన పుత్రుడు బలుడయా.

* పురుషుని భాగ్యం అనుకూలమైన భార్య.

* పురుషులందు పుణ్యపురుషులు వేరయా.

* పురోగమనానికి అత్రుప్తే సోపానం.

* పుఱ్ఱుకారుతుంటే పోతరాజు సివమాడినట్లు.

* పుఱ్ఱెకో బుద్ధి, జిహ్వకొక రుచి.

* పులగము తిన్నవాడు పుణ్యాత్ముడు, పాయసం తాగినవాడు పాపాత్ముడు.

* పులగము మీద పప్పు.

* పులి ఆవును చంపడం నక్కను మేపనా?

* పులి ఎత్తుబడితే నలుగురు నాలుగురాళ్ళు వేస్తారు.

* పులి కడుపున పిల్లులు (చలిచీమలు) పుడతాయా?

* పులి కడుపున మేక పుడుతుందా?

* పులి కడుపున పుట్టి మేక అరుపు అరచినట్లు.

* పులి కాకలైతే పూరీ తింటుందా?

* పులికి ఏ అడవైతే నేమి?

* పులికి తన కాడని, పర కాడని లేదు (కాడు=అడవి).

* పులికి పారణం, పశువుకు మారణం.

* పులిగాడికి గిలిగాదు మొగుడు.

* పులిగాడు కంటే గిలిగాడు గొప్ప.

* పులిగొన్న మృగము పెట్టున పడుతుందా?

* పులి గోకటమూ అయ్య బ్రతకటమూనా?

* పులి చచ్చినా పొడలు మాయవు.

* పులిచారలు వేశాయి అత్తయ్యా! అంటే, పుడిసెడు వెనక్కుతియ్యవే కోడలా అన్నదట (మబ్బు).

* పులి దాసర్లకు పెట్టుతుందా?

* పులినాకి విడుచు దైవము గలవానిని.

* పులిని కోల వేసినట్లు.

* పులినిచూచి నక్క వాతలు పెట్టుకొన్నట్లు.

* పులిని జూచి నక్క పూతలు బూసినయట్లు.

* పులి నలిబడితే, పుల్;ఇచారలు నలిబడతవా? (నలి=వ్యాధిచే చిక్కుట).

* పులిపేదవడిన పసులవాండ్రే యెక్కాడిరను కధ.

* పులి బక్కచిక్కితే చారలు బక్కపడునా?

* పులి బోను చుట్టు ఉండే కమ్మలు దాని పరిరక్షణకు కాదని అందరికీ తెలిసిందే.

* పులి మలకు అండ, మల పులికి అండ.

* పులిమీద పుట్ర.

* పులిమీసాల నుయ్యాల నూగదగునా?

* పులి మీసాలు కుందేలు మేసినట్లు.

* పులివాత పడ్డ మేక, అప్పారావుకిచ్చిన అప్పు తిరిగి రావు.

* పులుసు వచ్చి మెతుకు కొట్టుకుపోయినట్లు.

* పుల్ల నీళ్ళకే పుణ్యమనేవాడు (పుల్లనీళ్ళు=కలినీళ్ళు; తరవాణి నీళ్ళు).

* పుల్లయ్య వేమారం వెళ్ళి వచ్చినట్లు.

* పుల్లాకు లెత్తమంటే మందిని లెక్కాడిగినాడట (లెక్కబెట్టినట్లు).

* పుల్లావు పాలైనా తెల్లగానే ఉంటవి (పుల్లావు=లేత ఎరుపు చాయ ఆవు).

* పుల్లిశెట్టి పెండ్లి, ఎల్లిశెట్టి చావుకు వచ్చినట్లు.

* పువ్వు ముడిచిన పురవీధి భూమియందు కట్టె మోవగ వలసె.

* పువ్వు లమ్మిన అంగటె కట్టెలమ్ముట.

* పువ్వుల వగరే తేనె అయ్యేది.

* పువ్వులు వేడుకైన గడివోయిన వాళ్ముడువంగ వచ్చునే.

* పూశాలలో (పుష్యమీకార్తె) పూరిపిట్ట తడువదు.

* పుష్యమాసంలో పూసలు గుచ్చ పొద్దుండదు.

* పుష్యమాసానికి పూసంత వేసంగి.

* పుష్యమి కురిస్తే పూరిపిట్టకూడా తడువదు.

* పుసుకుడా పుసుకుడా పువ్వులు తెమ్మంటే, తటకు తటకున పోయి తంగేడు పువ్వులు తెచ్చినాడంట.

* పుస్తకములు చదువ పొందునా మోక్షంబు.

* పుస్తె, పూస, పసుపు పునిస్త్రీకి.



**********:: పూ ::**********

* పూచింది ఒక ఎత్తు, కాచింది మరొక ఎత్తు.

* పూచింది పుడమంత, కాచింది గంపంత.

* పూచిన తంగెడు వేసినా, కాచిన వెంపలి వేసినా, నేను వండుతానన్నదట వరి.

* పూచిన పూలెల్లా కాయలైతే చెట్టు మనునా?

* పూచిన వెన్నెలంటే పుప్పొడి వెదకమన్నట్లు.

* పూచే పూతను బట్టి కాచే కాపుండును.

* పూజకన్నా బుద్ధి, మాట కన్నా మనసు ప్రధానం.

* పూజకొద్ది పురుషుడు, దానంకొద్ది బిడ్డలు.

* పూజకొద్ది బిడ్డలు, అదృష్టం కొద్ది ఆలు.

* పూజ పునస్కారాలు లేక బూజెక్కి ఉన్నానుగానీ, నైవేద్యం పెట్టు నా మహిమ చూపిస్తాను.

* పూజారి బలిసి పోలేరమ్మ చండ్లు పట్టుకొన్నాడట.

* పూటకూళ్ళకు వచ్చిన వాళ్ళకు పుట్లధర ఎందుకు?

* పూటకూళ్ళమ్మ పుణ్య మెఱుగదు.

* పూటకూళ్ళింట పాత్రకు ఎంగిలి లేదు.

* పూట గడుస్తుంది గానీ, మాట నిలిచిపోతుంది.


* పూట బత్తెము -- పుల్ల వెలుగు.

* పూటలు మూడు భోజనం ఒకటి.

* పూడ్చలేనంత గొయ్యి, తీర్చలేనంత అప్పు చెయ్యరాదు.

* పూతకు ముందే పురుగు పట్టినట్లు.

* పూబోడి అంటే ఎవర్రా బోడి? నీ అమ్మ బోడి, నీ అక్క బోడి అన్నదట.

* పూరణంలేని బూరె వీరణంలేని పెండ్లి వ్యర్థము.

* పూరి గుడిసెకు చాందినీ మంచం కావలెనా?

* పుర్ణిమనాడు కొంగుపట్టుక పిలిస్తే రానిది, అమావాశ్యనాడు కన్ను గీటితే వస్తుందా?

* పూర్వజన్మ కృతముల్ కాబోలు ఈ నెయ్యముల్.

* పూర్వోత్తరమీమాంసలకు బాబూ అమ్మగారు వ్యాఖ్యానం వ్రాసినట్లు.

* పూర్వోత్తరా లెరిగి పొత్తు చేసికోవలె.

* పూల చేరెత్తినట్లు.

* పూలతో గూడ నార తలకెక్కినట్లు.

* పూల వాసన నారకు పట్టినట్లు.

* పూలమ్మి బ్రతికిన వారిని పుల్లలమ్మ బిలువరాదు.

* పూవు పుట్టగానే పరిమళం వెదజల్లుతుంది.

* పూవు పుట్టగానే వాసన.

* పూవు లమ్మిన అంగడిలోనే కట్టెలు అమ్మినట్లు.

* పూస, పోగు ఉంటే భుజ మెక్కవలెనా?

* పూసలలో దారమువలె

* పూసుకురావే బూరెముక్కా అంటే, నేనూ వస్తానే నేతిచుక్కా అన్నట్లు.



**********:: పె ::**********

* పెంటకుప్ప పెరిగితే, పేదరైతు పెద్దవాడగును.

* పెంట తినే బఱ్ఱె, కొమ్ములు కోస్తె మానుతుందా?

* పెంట తినే బఱ్ఱెపాలు పనికిరాకుండా పోతున్నవా?

* పెంటదినెడు కాకి పితరుండెట్లాయె?

* పెంటదినెడు కాకి పెద్ద యేలాగయ్యె?

* పెంటమీద చెట్టు ప్రబలం, నిరుపోసిన చెట్టు నిర్మలం.

* పెంటమీద పంట, మంటమీద వంట.

* పెంటమీద రాయివేస్తె, తనపైనె పడుతుంది.

* పెండ్లాన్ని కొట్టడం ఎప్పుడు మానినావు అని అడిగినట్లు.

* పెండ్లాము కొట్టితే చస్తామనుకుంటె, చావటం అలవాతు లేకపోయెనే అని అఘోరించాడట.

* పెండ్లాము (భార్య) పాలిండ్లు రిక్తకుంభములు, రాయివెలది చనుదోయి పూర్ణకుంభములు (రాయివెలది=వెలయాలి).

* పెండ్లాము బెల్లము, తల్లి దయ్యము.

* పెండ్లి అయిన ఇంటిలో ఆరునెలలు కఱవు.

* పెండ్లికి చేసిన పప్పు, పేరంటాండ్రు చవిచూడను సరిపోయింది.

* పెండ్లికి ముందు బాగా కండ్లు తెరచుకొని చూచి, పెండ్లికాగానే కండ్లు సగం మూసుకొని చూచీ చూడనట్లుండాల.

* పెండ్లికి వచ్చినవాళ్ళంతా పెళ్ళాలేనా?

* పెండ్లికి వెడుతూ పిల్లిని చంకన పెట్టుక వెళ్ళినట్లు.

* ఓండ్లికూతురు పిత్తినట్లు.

* పెండ్లి కొచ్చినమ్మ పెదవు లెండినాయి అంటే, నీ వెన్నడొచ్చినావమ్మ నిలువుకండ్లు పడినాయి అన్నదట.

* పెండ్లి కొచ్చినవారు వారే చేస్తారు, పెండ్లామా! నీ ఒళ్ళు అలిపించుకోకు.

* పెండ్లికొడుకు కుంటి కుడికాలుచూచి అత్త ఏడుస్తుంటె ఏడ్పులో ఏడ్పు ఎడమకాలుగూడా చూపమన్నాడట-తోటిపెండ్లికొడుకు.

* పెండ్లికొడుకు మనవాడేగానీ చెవులపోగులు మాత్రం మనవిగావు.

* పెండ్లినాటి పప్పుకూడు దినమూ రమ్మంటే వస్తుందా?

* పెండ్లినాటి సౌఖ్యం లంఖణాలనాడు తలచుకొన్నట్లు.

* పెండ్లినాడే పరగడుపైతే పైని పిల్లలు కూడానా?

* పెండ్లిని చూస్తు ఒకడుంటే పెండ్లాన్ని చూస్తూ ఒకడున్నాడు.

* పెండ్లి మర్నాడు పెండ్లికొడుకు ముఖాన్న పెద్దమ్మ వేలాడుతుంది.

* పెండ్లివారికి పెండ్లి సందడి, అడుసుకాళ్ళ వాదికి దోమల సందడి.

* పెండ్లి సందడిలో పుస్తె కట్ట మరచాడట.

* పెగ్గెలకోసం పెళ్ళాడాను కానీ, కూడుపెట్టటం మా కులాన లేదు.

* పెట్టక కీర్తి రాదు, నలపింపక ఇంతికి నింపురాదు.

* పెట్టకపోయినా, పెట్టే ఇల్లు చూపమన్నారు.

* పెట్ట కేరితే, పుంజు కూస్తుంది.

* పెట్టగతులు లేకున్న, పుట్టగతులు ఉండవు.

* పెట్టగల బచ్చలిపాదు(ది) కొనగల గేదె మేసిపోయింది.

* పెట్టదు పిన్నాం, పోయది పిన్నాం, పిన్నానికి నాకు ప్రాణం-ప్రాణం.

* పెట్టనమ్మ పెట్టనే పెట్టదు, పెట్టేముండ కేమొచ్చింది పెద్దరోగం?

* పెట్టనమ్మా! పెట్టే ఇల్లయినా చూపించు.

* పెట్టనేరని రండ పెక్కు నీతులకు పెద్ద.

* పెట్టనేరని విభుడు కోపింప పెద్ద.

* పెట్టితే తింటారుగానీ, తిడితే పడతారా.

* పెట్టితే తినేవారేగానీ, తిడితే పడేవారు లేరు.

* పెట్టితే పెండ్లి, పెట్టకుంటే పెడాకులు (తీరాలు=అపక్రియలు).

* పెట్టి దెప్పితివో, పెద్దల తిడితివో.

* పెట్టినదంతా పైరు కాదు, కడుపులన్ని కాంపులు కావు.

* పెట్టిన పెళ్ళిగోరు, పెట్టకున్న చావు గోరు.

* పెట్టిన పైరంతా మట్టిపాలైతే, రాఇతు బ్రతుకు కట్ట తెగిన చెఱువు.

* పెట్టినమ్మకు ప్రాణహాని, పెట్టనమ్మకు జన్మహాని.

* పెట్టినమ్మ పుణ్యాన పోదు, పెట్టనమ్మ పాపాన పోదు.

* పెట్టినవానికి తెలియునునిక్షేపము (ఉన్నచోటు)

* పెట్టినదానికి పుట్టిందే సాక్షి.

* పెట్టిపొయ్యనమ్మ కొట్టటనికి వచ్చిందట.

* పెట్టిపోయని పెద్దమ్మా కుట్టుబార గుద్దవే

* పెట్టిపోయని మొగుడు కుట్లువెడల పొడిచినాడట.

* పెట్టిపోయని వట్టి బెరములేల?

* పెట్టిపోసిన నాడే చ్ట్టాల రాకడ, కలిమిగలిగిననాడే వారకాంత వలపు.

* పెట్టుకు ఆయం లేదు, తిట్టుకు సింగారం లేదు.

* పెట్టు చుట్టం, తిట్టు పగ.

* పెట్టు చుట్టము, పొగడ్త సిరి.

* పెట్టుతానంటె ఆశ, తిట్టుతానంటే భయం.

* పెట్టుపోతలు లేని వట్టి కూతలు - పువ్వుపిందె లేని వట్టిచెట్టు.

* పెట్టేమ్మ బుద్ధిలో ఉంటే, ఏ బంతినైనా పెడుతుంది.

* పెట్టేవి రెండు (చివాట్లు) పెందలాడే పెట్టు, దూడ గడ్డికి పోవాలన్నాడట.

* పెడతల దురద పేనుకేమి తెలుసు.

* పెడద్రానికి, పెద్దరోగానికి మందులేదు (పెడద్రం=మొండి పట్టుదల; పెద్దరోగం=కుష్టురోగం).

* పెడమోము బెట్టుట ప్రీతిలేక.

* పెడితే శాపం, ఇస్తే వరం.

* పెత్తనం చేసేవాడు, పెంటి సంతానం కలవాదు అందరికీ లోకువే.

* పెత్తనానికి పోతే దుత్త చేతికివస్తుంది.

* పెత్తర అమావాశ్యకు పెద్దరొట్టె ఇస్తా నన్నాడు (పెత్తర అమావాశ్య=మహాశయ అమావాశ్య).

* పెద్దబావగారు ఆడంగులతో సమానం.

* పెదవికి మించిన పల్లు-ప్రమిదకు మించిన వత్తి.

* పెదవిదాటితే పెన్న దాటుతుంది, పెన్న దాటితే పృథివి దాటుతుంది.

* పెదవిపై మందహాసం, ఎదలో చంద్రహాసం.

* పెద్ద ఇంటి బొట్టె(ట్ట) - ఎద్దులున్న వ్యవసాయం.

* పెద్ద ఇంటి బొడ్డి(ట్టె) అయినా కావాల, పెద్ద చెఱువు అయినా కావాల (బొడ్డి= ఇల్లాలు, స్త్రీ).

* పెద్ద ఇంటి ఱంకు, పెద్దచెఱువు కంపు తెలియవు.

* పెద్ద ఇంటి ఱంకు, పెద్దమనిషి బొంకు తెలియవు.

* పెద్ద కత్తి పెరుమాళ్ళు (మాటలకు అడ్డులేనివాడనుట).


* పెద్దక్క ఓలి తెగితే, చిన్నక్క ఓలి తెగుతుంది. (తెగితే=నిర్ణయమయితే).

* పెద్దకోడలికి పెత్తనమిస్తే ముడ్డి కడుక్కోకుండా (పీతిగుద్దతో) ఇంట్లోకి వచ్చిందట.

* పెద్దచెట్టుకు సుడిగాలి పెనుభూతం వంటిది.

* పెద్దతల లేకుంటే పెద్దరికం చాలదు.

* పెద్దతల లేకపోతే పొట్టేలు (ఎద్దు) తలన్నా తెచ్చి పెట్టుకోమన్నారు.

* పెద్దపులి ఎదుటయినా పడవచ్చునుగాని, నగరివారి ఎదుట పడరాదు.

* పెద్దపులి చాటుకు చేరిన ఎలుకకు, నమిలే గండుపిల్లి నల్లితో సమానం.

* పెద్దపులి తరుముకువచ్చినా కంసాలి అంగడిలోకి పోరాదు (దూరరాదు).

* పెద్దపులి తరిమినా, దేవిడిముందుకు పోరాదు.

* పెద్దపులి పేరంటం పెట్టునా?

* పెద్దపులిమీద స్వారీ చేసేవాడు భూమిమీద నడవలేడు అన్నట్లు.

* పెద్దమనిషిని పేరంటానికి పిలిస్తే అర్థసేరు పసుపు ముడ్డికే సరిపెట్టినాడంట.

* పెద్దమనిషి, ప్రజాపతి పనికిముందు విజృంభించి పనికాగానే శాంతిస్తారు.

* పెద్దముత్తైదువు సద్దుచేయదు, చిన్నపిల్లే చిందులుతొక్కేది.

* పెద్దమ్మా! నీవెక్కడికంటే, చిన్నమ్మా నీవెనుకే ఉంటానన్నదట.

* పెద్దరికానికి పెద్దబావ చస్తే, ఇంటిల్లిపాది ఈడ్వలేక చచ్చిందట.

* పెద్దరెడ్డి కొంగు పట్టుకుంటే, కాదనేదెట్లా? అన్నదట.

* పెద్దల ఉసురు పెనుబామై తగులును.

* పెద్దలకు పెట్టరా పేచీల తలపాగ.

* పెద్దలతో వాదు, పితరులతో పోరు.

* పెద్దలమాట చద్దిమూట.

* పెద్దలమాట పెన్నిధిమూత.

* పెద్దలమాట పెఱుగుకూటి మూట.

* పెద్దలు లేని ఇల్లు, ఎద్దుల కొటిక.

* పెద్దలు లేని ఇల్లు, సిద్ధులులేని మఠము.

* పెద్దలేకపోతే గొఱ్ఱె (దున్నపోతు) తలనైనా తెచ్చుకోమన్నారు.

* పెద్దలేని ఊరుకి పోతురాజే పెద్ద.

* పెద్దవాన పెళపెలా పడితే, చిన్నవాన నానుడు పడుతుంది.

* పెద్దుభోట్లూ, పెద్దుభోట్లూ! సన్యాసంతీసుకుంటావా? అంటే, పెండ్లాము చెప్పుతో మాడున కొడితే తీసుకోక తప్పుతుందా? అన్నాడట.

* పెనములోనుంచి పొయ్యిలో పడినట్లు.

* పెన మే మెఱుగును పెసరట్టు రుచి.

* పెనుగాలికి, కాచినమాను వెరచునుగానీ పెనుమొద్దు వెరచునా?

* పెనుగొండకు పిల్లనివ్వరాదు, రోద్దానికి ఎద్దునివ్వరాదు (రోద్దం=అనంతపురం జిల్లాలో ఒక ఊరు).

* పెను రంకుబోతు కూతురుతో బాటు దుందుడుకు కొడుకు బుట్టినట్లు.

* పెన్న దాటితే పెరుమాళ్ళ సేవ.

* పెన్నరావడం వెన్న కరిగే లోపలనె.

* పెన్నలో మాన్యం కాశీలో దానం చేసినట్లు.

* పెన్నీరు జిల (గిల)క్కొట్టి వెన్న దీసినట్లు, ఆకాశాన్ని పిడికిట బట్టినట్లు.

* పెమ్మకట్లవారి మంత్రం దెబ్బ అంటే, కమ్మకట్ల పాముకాటైనా పోతుంది.

* పెయ్యను కాపాడమని (కాచమని) పెద్దపులికి అప్పచెప్పినట్లు.

* పెయ్యను పెంచితే పేదరికంలేదు.

* పెరటికి పోయినవానిని తన్నలేక పెంటను తన్నినట్లు.

* పెరటిచెట్టు ముందుకు రాదు.

* పెరుగగా పెరుగగా పెదబావగారు కోతి అయినట్లు.

* పెరుగగా పెరుగగా పెదబావ గుఱ్ఱం గాడిదయినట్లు అయునాడట.

* పెరుమాళ్ళకైనా పెట్టువాడే చుట్టం.

* పెఱుగుట విఱుగుట కొఱకే, ధర తగ్గుట హెచ్చుట కొరకే.

* పెఱుగుకు పులికడుగుకు పెనకువ అయినట్లు.

* పెఱుగు పెత్తనం చెఱచును.

* పెఱుగూ వడ్లు కలిపినట్లు.

* పెళ్ళాం పోతే పెళ్ళికొడుకు అయినట్లు.

* పెళ్ళాం బెల్లం ముక్క, తల్లి మట్టిబె(గ)డ్డ.

* పెళ్ళి కెళ్ళిన యింటిన వలసవెళ్ళ బుద్ధయినదట.

* పెళ్ళికిపోతూ పిల్లిని చంకలో బెట్టుకొని పోయినట్లు.

* పెళ్ళికిముందు కండ్లు బాగా తెరచుకొని ఉండి, పెండ్లికాగానే సగం మూసుకోవాల.

* పెళ్ళే బాగుంది, పప్పువండితే మరీ బాగుంటుంది.

* పెసరకు పైరుగాలి, పసరానికి నోటిగాలి ప్రమాదం (పైరు(ర)గాలి=దక్షిణపు గాలి; నోటిగాలి= పశువులనోటికి తగులు పుండ్లవ్యాధి).



**********:: పే ::**********

* పేగు చుట్టమా? పెట్టు చుట్టమా?

* పేచీకి పెదబాబు.

* పేడకుప్పకు దిష్టి (దృష్టి) దీయాలనా?

* పేడదిన్న పురుగు బెల్లమే మెరుగురా.

* పేడలో పొదిగిన ఉల్లిగడ్డవలె.

* పేడా, బెల్లం ఒకటి చేసినట్లు.

* పేడు ముదిరి పెండ్లికొడుకగు.

* పేద కడుపు నింపను అన్నం వెదకును, మహారాజు అన్నం నింపను కడుపు వెదకును.

* పేదకు తగిలే బ్రహ్మహత్య అన్నట్లు.

* పేదకు పెన్నిధి దొరికినట్లు.

* పేదపేద గూడి పెనగొనియుందురు.

* పేదతెవులు అంగడి బెట్టకున్న తీరదు.

* పేదబడ్డవెనుక పెండ్లము మతిచూడు.

* పేదలకు చేతనయినది కలలు గనుట మాత్రమే.

* పేదల కోపం పెదవికి చేటు.

* పేదల బిగువు, సాధుల తగవు.

* పేదయింటగానీ రాచయింటగానీ ఎద్దు తినేది గడ్డే.

* పేదవాడు పెంత తింటే ఆకలికని, మారాజు తింటే మందుకని.

* పేదవాణ్ణి చూస్తే పేలాలు త్రుళ్ళుతాయి.

* పేదవానికి పెండ్లామే ఆస్తి.

* పేదవాని యింట పెండ్లయిన ఎరుగరు.

* పేదవానికి పెండ్లామే లంజ.

* పేదవాని పెళ్ళాం వాడకెల్ల వదిన.

* పేదవానిపైనే పడెరా పెద్దపిడుగు.

* పేదవానివెంట పడెనమ్మా జోరీగ.

* పేదవాని స్నేహం, మహారాజువిరోధం సహింపరానివి.

* పేను కుక్కమంటే చెవి కరచినట్లు.

* పేనుకు పెత్తనమిస్తే, ఈపిని యిరవైచోట్ల యీనిందట.

* పేనుకు పెత్తనమిస్తే, తలంతా తెగకొరికి పెట్టిందట. * పేనేమెఱుగును పెడతల కండూతి?

* పేరంటానికి వచ్చి, పెండ్లికొడుకు వరస ఏమన్నట్లు.

* పేరంట్రాండ్లు పదిమందిచేరి పాకం చెడగొట్టినట్లు.

* పేరితే పాలే పెరుగు.

* పేరిశాస్త్రికి కలిగెరా పెదవిపాటు.

* పేరు ఒకరిది, పెత్తనం ఇంకొకరిది.

* పేరు ఒకరిది, నోరు ఇంకొకరిది.

* పేరు కమలాక్షి, కండ్లేమో చీపురివి.

* పేరు కమలాక్షి, చూపులు కాకి చూపులు.

* పేరుకు మోపూరు, పెనులోభులు వారు.

* పేరు గంగాభవాని, తాగబోతే నీటిచుక్క లేదు.

* పేరు గురులింగ మంటే, ఉండే మూడులింగాలు (పురుషాది) గాక ఇదెక్కడ దన్నాడట.

* పేరు జీలకఱ్ఱ, చూడబోతే కఱ్ఱ లేదు.

* పేరు ధర్మరాజు, పెనువేప విత్తయా.


* పేరు పెండ్లివాండ్లది, తిండి ఇంటివాండ్లది.

* పేరు పెత్తనం చెఱచును.

* పేరు గొప్ప ఊరు దిబ్బ.

* పేరు పెద్దఱింకం, చెప్పులమోత.

* పేరు పెనిమిటిది, అనుభవం మామ గారిది (ఊరివారిది).

* పేరు పెన్న మోసినది, ఒళ్ళు నేల మోసినది.

* పేరు పెరుమాళ్ళది, నోరు తనది (పేరంటాలిది).

* పేరు పేరయ్యది, పిల్ల ఉమ్మడిది.

* పేరు నేతిబీరకాయ, చీరిచూస్తే నేతిచుక్క లేదు.

* పేరులేని వ్యాధికి పెన్నేరుగడ్డ మందు.

* పేలాలు చల్లి దెయ్యల లేపినట్లు.

* పేలికైనా పిండి కట్టమన్నారు.



**********:: పై ::**********

* పైఆకు రాలితే, కిందిఆకు పైకి వచ్చినట్లు.

* పైకం భాగవతం వారికి, తిట్లు చాకలి మంగలివాళ్ళకు.

* పైచట్టంలో పరమాన్నం, పాపరా నన్ను లేపరా అన్నట్లు.

* పైచాలు లేని పైరు, ఏగలి అంబలి లేని మనిషి.

* పైడికొండలో బచ్చు (బొచ్చు) బేరాలా?

* పైతళ్ళుక్కయితే పడరానిపాట్లు పడవచ్చును గానీ, మొగం ముడతలుపడితే చేసే దేమున్నది?

* పైత్యం లేదు, శైత్యం లేదు, పచ్చడంబట్ట ఇటు పారవేయండి.

* పైత్యరోగికి పంచదార చేదు.

* పైన పండ్లు, లోపల పుచ్చుకొమ్మ చెట్టు (దుష్టుడు).

* పైన పటారం, లోన లొటారం.

* పైన పడ్డ మాట, మడిని పడ్డ నీరు.

* పైన పోయే పక్షియీకలు ఎన్ని అన్నట్లు.

* పైన మంట, కింద మంట, కడుపులో మంత, కాలు నిలిపితే ఖామందు తంట.

* పైపై నెరిమించు కేసరికి పక్కెర వేయవచ్చునా? (పక్కెర=జీను).

* పైరుకు రాగులు, భాగ్యానికి మేకలు.

* పైరుగాలి తగిలితే పంట ఉరవు (పైరుకు కోపు) (కోపు=అదనుకు తగిన ఏపు).

* పైరు పలుచనైతే పాతళ్ళు నిండతవి, మెండైతే వాములు దండి (నిండు).

* పైరు నిడినవాడు బహుసౌఖ్యవంతుడే.

* పైరు మార్చిన పంట పెంపు.

* పైరుకు ముదురు, పసరానికి లేత కావాల.

* పరుకి విత్తితే గాదం మొలచినట్లు.

* పైసా! పైసా! ఏం జేస్తావంటే, ప్రాణంవంటి మిత్రుణ్ణి పగ చేస్తానందిట.

* పైసా లేనివాడు పరస్ర్తీ వర్జితుడు.

* పైసాలో పరమాత్ముడున్నాడు.



**********:: పొ ::**********

* పొంకణాల పోతిరెడ్డికి ముప్ఫైమూడు దొడ్లు, మూడు ఎడ్లు.

* పొంగినదంతా పొయ్యి పాలే.

* పొంగిన పాలు పొయ్యి పాలు.

* పొంగే కాలానికి బలుసు, మ్రగ్గే కాలానికి మామిడి.

* పొంగే పాలు,వెలిగేదీపం ఆర్చరాదు.

* పోకటి రాళ్ళకు పోట్లాడినట్లు.

* పొగచుట్టకు సవిమోతికి ఎంగిలి లేదంటారు.

* పొగడ్తకు పెరుగరాదు, తెగడ్తకు తరుగరాదు.

* పొగతోటకు పొడినేల (పాటినేల).

* పొగలోనుండి సెగలోకి వచ్చినట్లు (సెగలో పడినట్లు).

* పొగాకు అడుక్కోవాలి, అందలం బయటపెట్టరా అన్నట్లు.

* పొట్టయినా (పొట్టు అయినా) తిని పుట్టింట కాపురం చేయాల.

* పొట్ట కరుకు(గు)లు తిన్నవారికి ఊచబియ్యాలు ఎట్లా వస్తాయి?(కరుకు=వెన్ను మొదటవేసి, పాలతో నున్న గింజలు; ఈచబియ్యం=ముదిరిన పచ్చిబియ్యం).

* పొట్టకిచ్చినా బట్టకిచ్చినా భూదేవే.

* పొట్టకు పుట్టెడు తిని, అట్లకు ఆదివారం రమ్మన్నట్లు.

* పొట్టతిప్పలకు జేరి పోతులాడించాలి.

* పొట్టనిండా చీరికలు - వట్టికాళ్ళ కురుపులు (వట్టికాలు=పాదము, మీగాలు).

* పొట్టపైరుకు పుట్టెడు నీరు.

* పొట్టి గట్టి, పొడుగు లొడుగు.

* పొట్టి తోకగల కోడె పొడిచినా నడవదు (కదలదు).

* పొట్టిదాని గట్టిదనం పట్టెమంచం ఎక్కినప్పుడు చూడు.

* పొట్టి పోతరాజు కొలువువలె.

* పొట్టివానికి పుట్టెడు బుద్ధులు.

* పొట్టివానికి మితిలేని పొలతి వాంఛ.

* పొట్టివాని నెత్తి పొడుగువాడు కొట్టె, పొడుగువాని నెత్తి దేవుడు కొట్టె.

* పొట్లకాయకు రాయికడితే చక్కనగును గానీ, కుక్కతోకకు గడితే ఫలమేమి?

* పొట్లపాదికి పొరుగు గిట్టదు.

* పొడుగు గాలికి చేటు, పొట్టి నీటికి చేటు.

* పొడు మెక్కించే ముక్కు, పొగపీల్చే నోరు శుభ్రంగా ఉండవు.

* పొడువలేని బంటు చేతిది ఈటైతే నేమి? తెడ్డైతే నేమి?

* పొడవులకు (పరువుకు) రోకలి మింగితే, పొన్నొచ్చి (పన్ను) ముడ్డిన యిరుక్కునదిట.

* పొత్తుకు మళయాళం, సంభందానికి సాంబారు (తమిళుడు ఆంధ్రుని గోంగూర అన్నట్లు).

* పొత్తుమాట పొసగని మాట.

* పొత్తుల పనిలో పిత్తుక చచ్చినట్లు.

* పొత్తుల మగడు పుచ్చి చచ్చెను.

* పొదుగు కోసి పాలు తాగినట్లు.

* పొదుగు చింపిన పసరం పోతు నీనుతుందా?

* పొదుగులేని ఆవు పాలిస్తుంటే, నాలికలేని పిల్లి నాకేసిందట.

* పొదుగులో ఉన్నా ఒక్కటే, దుత్తలో ఉన్నా ఒక్కటె (పాలు) అన్నట్లు.

* పొదుగెంత జారినా కుక్క గోవు కాదు.

* పొద్దుకలుగ (ప్రొద్దుండగా) లేచినందుకు, బాట తప్పినందుకు సరిపోయింది.

* పొద్దుగాని పొద్దులో పెద్దిగాని పెళ్ళి.

* పొద్దు పోదు, నిద్ర రాదు, పద్మాక్షీ! ఒక్క పాటైనా పాడవే అన్నట్లు.

* పొద్దుట లేవని కాపుకి పొలం ఇచ్చేది గడ్డే.

* పొద్దుటిది పొట్టకు, మాపటిది బట్టకు.

* పొద్దు తిరుగుడు, డొంక తిరుగుడు.

* పొద్దుతిరుగు పువ్వు బుద్ధికి, పొద్దుకు నిలకడ లేదు.

* పొద్దుపొడుపున వచ్చిన వాన, పొద్దుగూకి వచ్చిన చుట్టం పోరు.

* పొద్దేమో గడచిపోతుందిగానీ, మాట మాత్రం నిలచిపోతుంది.

* పొమ్మనలేక పొగ బెట్టినట్లు.

* పొయింది పోగా, పిడకల కుచ్చెల బట్టుకొని ఏడ్చినట్లు.

* పొయ్యలు చెడ్డదినంలో వేయాలి, పెండ్లిండ్లు మంచిదినంలో చేయాలి.

* పొయి అరిస్తే బంధువుల రాక - కుక్క అరిస్తే కఱవు రాక.

* పొయ్యి ఊదమంటే కుండ బద్దలు కొట్టాడట.

* పొయ్యి ఊదలేనమ్మ ఏడుమనువులు పోయిందట.

* పొయ్యి ఊదినమ్మకు బొక్కెడు .... బూడిద.

* పొయ్యిప్రక్క కెన్నముద్ద వలె.

* పొయ్యిలో పిల్లి ఇంకా లేవలేదు (వంటను ప్రారంభించను వసతి లేకుండుట).

* పొయ్యి సెగ పొంతకుండకు తగలకపోదు.

* పొరుగమ్మ సరిపెట్టుకుంటే, ఇరుగమ్మ ఉరిపెట్టుకుందట.

* పొరుగింట చూడరా నా పెద్దచెయ్యి.

* పొరుగింటి అట్లకు తిమ్మనం కాచుకుందట.

* పొరుగింటి అట్లకు నెయ్యి కాచినట్లు.

* పొరుగింటి కలహం విన వేడుక.


* పొరుగింటి నెయ్యి, పెండ్లాము చెయ్యి (వడ్డించేటప్పుడు).

* పొరుగింటి పొయ్యి మండుతున్నదని తన పొయ్యిలో నీళ్ళు పోసుకుకొన్నట్లు.

* పొరుగింటి బాన(బానెడు) పాడి కంటే తనైంటి గిద్ద (గిద్దెడు) పాడి మేలు.

* పొరుగింటి బిడ్డను దింఛి, నీటిలోతును చూచినట్లు.

* పొరుగుది అట్లు పోసితే, ఇంటిది పోరెలు పోస్తుంది.

* పొరుగూరును నమ్ముకోగాక (బాక) పొద్దుమునగ పండుకోబాక.

* పొరుగూరికి పోతే పోతుందా పాపం?

* పొరుగూరు చాకిరి, పొరుగూరి వ్యవసాయం, తనను తినేవే గానీ, తాను తినేవి కావు.

* పొరుగూరు పోగానే పోవునా దుర్దశ?

* పొర్లించి, పొర్లించి కొట్టినా, మీసాలకు మన్ను కాలేదు అన్నాడట.

* పొలములోని ఆబోతును పులి గొన్నట్లు.

* పొల్లు కట్ట దంచి పోగుచేసుకొన్నట్లు (పొల్లు= తరగలు, గల్ల).

* పొల్లు దంచిన బియ్యము, తెల్లని కాకి లేవు.   



**********:: పో ::**********

* పోకముడి విప్పుతూ, కోక వెల అడిగినట్లు.

* పోకల కుండ చట్రాతి మీద పగుల కొట్టినట్లు.

* పోకలు నమలుచు ఆకులు చేబూని సున్న మడుగువాడు శుద్ధవెధవ.

* పోకిరికి పోలీసు, చదువురానివానికి సర్వే.

* పోగాపోగా పైబట్ట బరువవుతుంది.

* పోచమ్మకు, కందూరు పీర్లకు బోనాలు (బోనాలు=అన్నము, పొంగలి)

* పోట్లడే కోళ్ళు పొడిచినా పోవు.

* పొడమిగలనాడే పొరుగింటి పొందు (పొడిమి=సంపద).

* పోతా, పోతా అన్నోళ్ళకు పోకడ లేదు, చస్తా, చస్తా అన్నోళ్ళకు చావు లేదు.

* పోతురాజు ఇష్టమా? పొట్టేలు ఇష్టమా? (కోయుటకు)

* పోతూ పారవేస్తూ పోయి, వస్తూ ఏరకతినే (ఏరుకొనే) రకం.

* పోతున్నా నంటే, నీయంత పోతుకు మేతేడ తెచ్చేది అన్నాడట.

* పోతేపల్లి వారికి పప్పే సంభావన.

* పోయిన కంటికి మందు వేయబోతే, ఉన్న కన్ను ఊడ్చుక (ఊడి) పోయిందట.

* పోయిన చోటెల్లా పొగాకే అడిగితే?

* పోయినది ఒర, ఉండేది కత్తి.

* పోయిన నీళ్ళకు కట్ట బెట్టినట్లు (గతజల సేతుబంధనము).

* పోయిన మొగుడు పోయినా, పొన్నకాయలా గుండు కుదిరింది.

* పోయే కాలానికి అపరబుద్ధి.

* పోరాని చుట్టము వచ్చాడు, బొడ్డువంచి తామలపాకులు కొయ్యమన్నట్లు.

* పోరాని చోట్లకు పోతే రారాని నిందలు రాక మానవు.

* పోరు(డు) గాలితో దీపంబెట్టి నా పాతివ్రత్య మహిమ (దేవుని మహిమ) అన్నట్లు.

* పోరు చాలక పొయ్యిదగ్గఱ పండుకుంటే, బొంతకాలిపోయె నారాయణా!

* పోరు నష్టం, పొందు లాభం.

* పోరులేని గంజి పు(రి)డిసెడైనా చాలు.

* పొలనాటిలో పోకకు పుట్టెడు అమ్మితే, ఆ పోకా దొరకక పొర్లి పొర్లి ఏడ్చిందట.

* పోలికి వచ్చిన భోగానికి, పొట్టేలుకు వచ్చిన రోగానికి తిరుగులేదు.

* పోలీ, పోలీ, నీ భోగమెన్నాళ్ళే? అంటే, మా అత్త మాలపల్లి నించి (మాలాడ) వచ్చేదాకా అన్నదిట.

* పోలుగాడి చెయ్యి బొక్కలో పడ్డట్టు.

* పోలేరమ్మకు పోయేది లేదు, పోతురాజుకు వచ్చేదీ లేదు.

* పోలేరమ్మ దిగివచ్చితే పొలంకాపు కేమిభయం?

* పోలేరమ్మది చినగదు, పోతురాజుది విరుగదు.

* పోలేరమ్మ పెండ్లిలో పోతురాజు పెత్తనం.



**********:: పౌ ::**********

* పౌరుషం (పురుషకారం) లేక దైవం అనుకూలించదు.

* పౌరుషానికి (సనికలు) పొత్రం మెడకు కట్టుకున్నట్టు.

* పౌర్ణమికి పూజించి, అమావాశ్యకు ఆరగిస్తవి (తేనెటీగలు తేనెతుట్టెను).



**********:: ప్ర ::**********

* ప్రజల మాటే ప్రభువు కోట.

* ప్రఙ్ఞలేని శౌర్యం - పదునులేని ఖడ్గం.

* ప్రతిష్ఠకు పెద్దనాయడు చస్తే, ఈడవలేక ఇంటిల్లిపాదీ చచ్చారట.

* ప్రథమ కబళంలోనే మక్షికాపాతం.

* ప్రథమ చుంబనం - దంత భగ్నం. (మొదటి ముద్దుకే మూతిపండ్లు రాలినవి).

* ప్రదక్షిణలు చేస్తే, బిడ్డలు పుడుతారంటే, చుట్టు చుట్టుకూ కడుపు చూసుకున్నదట.

* ప్రపంచమంతా ధర్మపరాయణమైతే శౌర్యానికి తావుండదు.

* ప్రభగిరిపట్నం తాడిచెట్టు వలె (పొడుగు).

* ప్రయాణాల వారి హడావుడికంటే, పెట్టెలు మోసేవారి హడావుడి ఎక్కువ.

* ప్రయాణాలు అబద్ధం, ప్రసాదాలు నిబద్ధం.

* ప్రసాదానికి బలిష్టం, పనికి మీ అదృష్టం.

* ప్రసాదానికి ముందు, పనికి వెనుక.

* ప్రసూతి వైరాగ్యం ఒంటిపచ్చి ఆరేవరకే.

* ప్రసుతి వైరాగ్యం, పురాణ వైరాగ్యం, శ్మశాన వైరాగ్యం, ఆభావ వైరాగ్యం.



**********:: ప్రా ::**********

* ప్రాక్టీసు లేని ప్లీడరు దేశాభిమాని అయినట్లు.

* ప్రాణముంటే ఉప్పుగల్లమ్ముకొని బ్రతుకవచ్చు.

* ప్రాణముంటే బలుసాకు తిని బ్రతుకవచ్చు.

* ప్రాణముండే వరకు భయం లేదు.

* ప్రాణం పోయినా మానం దక్కించుకోవలె.

* ప్రాణం పోయేటప్పుడు కూడా త్రాచు పడగ దించదు.

* ప్రాణం మీదకి వచ్చినప్పుడు పంచాంగం చూచి మందు పోస్తారా? (త్రాగిస్తారా?)

* ప్రాణమున్నప్పుడే పంతాలు నెరవేరుతాయి.

* ప్రాణములేనివానికి బంగారు తలపాగాజుట్టిన ప్రయోజనమేమి? అణివజ్ర భూషణ మురమున బెట్టనేమి?

* ప్రాతదొంగ పట్టుబడక పోడు.

* ప్రాతబడ్డ బావినీరు, మేకలపాడి రోత (బొచ్చుపడునని, మేకను వెనుక గుండ పితుకుటచే పెంటికలు పడునని రోత).

* ప్రాయము వస్తే పందిపిల్లకూడా బాగుంటుంది.

* ప్రాయాన బెట్టిన పంట - ప్రాయాన గన్న కొడుకు.

* ప్రాసకేడ్చానే కూసుముండా (పాసుముండా) అన్నట్లు.



**********:: ప్రి ::**********

* ప్రియం మహాలక్ష్మి, చౌక శనేశ్వరం.

* ప్రియములేని కూడు పిండపు కూడురా.



**********:: ప్రీ ::**********

* ప్రీతితో పెట్టింది పిడికెడైనా చాలు.

* ప్రీతిలేని కూడు పిండాకూడు.

* ప్రీతిలేని లంజ ఘాతకియై తోచు



**********:: ప్రే ::**********

* ప్రేమ అమ్మేది కాదు కొనేది కాదు, ప్రేమ వెల ప్రేమే.

* ప్రేమ గుడ్డిది.

* ప్రేమలేని మాట పెదవిపైనే ఉండును.



**********:: ప్రో ::**********

* ప్రోలులోనే లేకపోతే, పొడుగునా ఉంటుందా?



**********:: ఫ ::**********

* ఫకీరువాణ్ణి తెచ్చి పరుపులో కూర్చుండ బెడితే, లేచి లేచి మసీదులోనికి పోయాడట.

* ఫణివాత బడని ప్రభంజనమా?

* ఫరవాలేని చుట్టం వచ్చింది, పాతచేత గొడుగు పట్టమన్నట్లు.

* ఫలానికి తగిన బీజం.



**********:: ఫా ::**********

* ఫాల్గుణమాసపు వాన పదిపనులకు చెఱుపు.

Thursday, 2 February 2017

తెలుగు సామెతలు - న , నా , ని , నీ , ను , నూ , నె , నే , నై , నొ , నో మరియు న్యా


* నంగతుంగ నీళ్ళకు పోతే, నీళ్ళన్నీ ఒక రేవుకు వచ్చాయిట.

* నంగనాచి చీర నడివీధిలో ఊడిందట (నంగనాచి=ఏమీ ఎరుగనట్లు నటించుట).

* నంగనాచి- తుంగబుఱ్ఱ (తుంగకు బుఱ్ఱ ఏర్పడదు).

* నంగనాచి- వంగముల్లు.

* నంగనాచులు శరణనగానే అనంగుడు ఙ్ఞానోపదేశం చేయునా?

* నంగి వంగలు మేస్తుంటే, నారికేళాలు దూడలు మేసినవట (నంగి=దూడ కలిగిన ఆవు).

* నంగీ! నమిలి మింగవే అంటే, ఉడికిన చేపలు కరుస్తవి అన్నదట. (నంగి=నంగనాచి, మాటలు వచ్చిరానట్లు ముక్కుతో మాట్లాడేవాడు).

* నందనవనంలో కుందుగడ్డి పెరుగవచ్చు.

* నందనవనంలో నాగుబాముండటం మృగనాభికి పిప్పితగిలినట్లు.

* నందరాయని భాగ్యము నక్కలకూ కుక్కలకూ.

* నందనమ్మలు బాగాపండితే, నారాయణుని చూచినట్లే.

* నంది అంటే నందే, పంది అంటే పందే (పట్టుదల).

* నందిని చేయబోయి పందిని చేసినట్లు.

* నందిని పంది, పందిని నందిని చేయగలవాడు.

* నంది వంగలు మేస్తే, నారికేళాలు దూడలు మేయవా?

* నంద్యాలవారి కవిత్వం కొంత, నా పైత్యం కొంత.

* నంబి కవిత్వం, తంబళ్ళ జోస్యం.

* నంబి పెట్టినదే ప్రసాదం.

* నంబి లింగయ్య, జంగం రంగయ్య ఉండరు.

* నంబివాడు ఎదురైనా, నాగుబాము ఎదురైనా కలిసిరాదు.

* నంబి వారికి, తంబళి వారికి ఒకటే కుంచకోల అన్నట్లు.

* నంబీ! నంబీ! నా పెండ్లికేమి సహాయం చేస్తావంటే, నీ పెండ్లికి నేను ఎదురు రాను పో అన్నాడట.

* నంబీ, నంబీ, నీ పుణ్యాన పెండ్లయిందంటే, నేనేమి చేసినాననగా, తరలి పోయేవేళ, తమరు ఎదురుపడకపోవటమే అన్నాడట.

* నక్క ఎక్కడ? నాగ(క)లోక మెక్కడ?

* నక్క ఒకచోట ఊలవేసి, ఇంకొకచోట గౌరీకల్యాణము పాడునా?

* నక్క కడుపున సింగము పుట్టునా?

* నక్కకు నవ్వు-ఎండ్రకాయకు గండం.

* నక్కకూత నాకలోకం ముట్టునా?

* నక్క కూసి నాశం తెచ్చు.

* నక్క కూసి పిల్లలకు దోవచూపు.

* నక్కకొమ్ము తొక్కి వచ్చినాడు (అదృష్టవంతు డనుట).

* నక్క చావ గొఱ్ఱె లేడ్చునా?

* నక్కజిత్తులన్నీ (తంతులన్నీ) నావద్ద ఉండగా తప్పించుకు(క) పోయెరా తాబేటిబుఱ్ఱ అన్నదట.

* నక్కజిత్తులు నారాయణు డెఱుగు.

* నక్కతోక పట్టుకొని నాకలోక మెక్కినట్లు.

* నక్క నడుము తొక్కి వచ్చినాడు (అదృష్టమనుట).

* నక్క నారాయణునికైనా నామం పెడుతుంది.

* నక్క నారాయణు డెక్కడనో, తోకనారాయణు డక్కడనే.

* నక్కను చూచిన వాడెల్లా వేటగాడే.

* నక్క పీనుగును పీకును గానీ బ్రతికిన జంతువు పైకి పోదు.

* నక్క పుట్టి నాలుగు వారాలు కాలేదు, ఇంత గాలివాన ఎన్నడూ చూడలేదు అన్నదిట.


* నక్క బోయిన వెనుక బొక్క కొట్టుకొన్నట్లు.

* నక్క ముదిరితే వఱడు, తొండ ముదిరితే ఊసరవెల్లి.

* నక్క రేలకాయ తినినట్లు.

* నక్కలలో నక్కగా నటించవలె.

* నక్కలు బొక్కలు వెదకును, తక్కిన నాలంజకొడుకు తప్పేవెదకున్.

* నక్కలు మరవలు పారితే కుక్కలు కూటికొల్లవు.

* నక్కలెరుగని బొక్కలు, నాగులెరుగని కోవ(మ)లు (పుట్టలు) గలవా? (కోవలు=పుట్టల శిఖరాలు).

* నక్క వచ్చి కుక్కతోక సవరించినట్లు.

* నక్కవాత మున్ను గొట్టినాడు (చావక బ్రతికినాడనుట).

* నక్క వినయము! కొంగ జపము.

* నక్కా! నక్కా! నా నామం చూడు, తిరిగి చూస్తే తిరుమణి చూడు.

* నగ(గి)రి పేదా? ఉప్పు చేదా?

* నక్షత్రాలు శాశ్వతజ్యోతులైనా చీకటి పడినప్పుడే వెలిగేది.

* నగిరికి ఎంతైనా పెడతాడు కానీ,పెద్దకోడలికి కూడుబెట్టను ఏడుస్తాడు.

* నగుబాట్ల పెండ్లికి నాడే నాగవల్లి.

* నలుగు ముదిరితే తెగులు

* నట్టింట ఉండి నా భాగ్యమంటే, ఉట్టిమీదు నుంచి ఊడి పడుతుందా?

* నట్టేట పుట్టిముంచినట్లు (మునిగినట్లు) (పుట్టి=పేళ్ళతో చేసిన గుండ్రని బుట్టవంటి చిన్న పడవ).

* నట్టేటిలో చేయి విడిచినట్లు.

* నట్టేటిలో పడ్డ సొమ్ము నట్టింటికి వచ్చినట్లు.

* నడిచే కొద్ది డొంక, పెట్టే కొద్ది కుదురు.

* నడిచే దారిలో గడ్డి మొలవదు.

* నడిచేవాడే పడేది.

* నడమంత్రపు దాసరి పొద్దుమాన మెరుగడు.

* నడమంత్రపు వైష్ణవానికి నామాలు మెండు.

* నడమంత్రపు సిరికి నెత్తిమీద కండ్లు.

* నడమంత్రపు సిరి, నరంమీది పుండు భరింపరానివి.

* నడమంత్రాన సిరివస్తే, నడిరేయి గొడుగు పట్టమన్నాడట.

* నడవంగా నడవంగా పైగుడ్డే బరువైనట్లు.

* నడవడికలు చక్కబెట్టేది నాటకము.

* నడవలేనమ్మకు నాలుగు పక్కలా సవారి.

* నడిస్తే మార్గాయాసం, తింటే భుక్తాయాసం- తిమ్మావధానికి.

* నడుమ దిరిగే కుంటెనగాడికి చెన్నపట్నం రైలుబండి.

* నడుమ దిరిగే కుంటెనగాడికి కందూరు, కఫాయి (కైపు) సార.

* నడుము మినిగేదాకానే చలి - నలుగురు వినేదాకానే సిగ్గు.

* నత్తగుల్లలన్నీ ఒక రేవున, ముత్యపుచిప్పలన్నీ ఒక రేవున (చేరును).

* నత్తగుల్లలో ముత్యాలు పుట్టునా?

* నత్తి నాలిగింటి కర్ధం.

* నది నాల్గామడ ఉండగా, చీరవిప్పి చేతపట్టు కున్నదట.

* ననకూడి నార తలకెక్కినట్లు.

* నన్ను ఎఱిగినవాడు లేకపోతే, నా బడాయి చూడమన్నట్లు.

* నన్ను కొడితే కొట్టావుగానీ, మా బావను కొట్టు చూస్తాం అన్నట్లు.

* నన్ను చూస్తే, నిన్ను కాస్తా.

* నన్ను నేనే ఎఱుగను, నేను నిన్నేమి ఎఱుగుదును?

* నన్ను పెంచితే, నిన్ను ముంచుతా.

* నన్ను ముట్టుకోకు నా మాల కాకి.

* నపుంసకుని చెంతనా నవలా సరసం?

* నపుంసకుని చేతికి రంభ దొరికినట్లు.

* నమలక, మింగక నానవేసినట్లు.

* నమాజు చేయబోతే మసీదు మీద పడ్డట్లు.

* నమిలేవాడికన్నా, మింగే వాడే ఘనుడు.

* నమ్మించి గొంతుకోసినట్లు.

* నమ్మితి రామన్నా అంటే, నట్టేట ముంచుతాను లక్ష్మన్నా అన్నట్లు.

* నమ్మితి రామన్నా అంటే, నా అంతవాణ్ణి చేస్తానన్నట్లు.

* నమ్మిన ఇమ్ము, నమ్మకున్న అమ్ము.

* నమ్మిన ఎనుము పోతు అయ్యిందట.

* నమ్మి నడివీధిలో వేసిన వారెవరు?

* నమ్మి నానబోస్తే, పులిసి బూరటిల్లిందట.

* నయముంటే భయమేమి?

* నయము నష్టకారి, భయము భాగ్యకారి.

* నయాన పాలు తాగరు, భయాన విషమైనా తాగుతారు.

* నయాన కానిపని భయాన అవుతుంది.

* నరంవంటి వాడికి జ్వరం వస్తే, చేయి చూచినవాడు బ్రతుకడు.

* నరకములో కరుణ లేదు, నాకంలో మరణం లేదు.

* నరకములో నారాయణుడుండునా?

* నరకానికి నవద్వారాలు, నాకానికి ఒకటే.

* నరాలు లేని నాలుక నానావిధాల పలుకుతుంది.

* నరుకలేని బంటు, కత్తి చుఱుకు లేదన్నట్లు.

* నరునకు నరుడు, తరువుకు వేరు సహాయం (అండ).

* నరునికి నాలు గంశలు.

* నరునికి సుద్దంబద్దంలేదు, గుంజుగుంజు నడేటిలోనికి- అన్నదట మొసలి.

* నర్మదలో మునిగినా కర్మం తప్పదు.

* నలపాకము, భీమపాకము. (మగవాడు చేసే వంట)

* నలసారము, సంసారము.

* నలిగి ఉన్నప్పుడు తొలిగి ఉండమన్నారు.

* నలుగురితో చావు పెండ్లితో సమానం

* నలుగురితో పాటు నారాయణా! కులముతో పాటు గోవిందా.

* నలుగురు చేతులువేస్తే గొడ్రాలికి కూడా పిల్లలు పుడతారు.

* నలుగురి తరవాత పుడితే నట్టిల్లు బంగారమవుతుంది, ముగ్గురి తర్వాత పుట్టితే ముయ్య మూకుడుండదు.

* నలుగురు నడిచే దారిన నాచుగూడా మొలవదు* నలుగురు నడిచిందే బాట, పలువురు పలికిందే మాట.

* నలుగురు నవ్వినట్లే ఉంది, నామాట కుదిరినట్లే ఉంది.

* నలుపు నాలుగు వంకరలు తెలుపుతుంది, ఎఱుపు ఏడువంకరలు దాస్తుంది.

* నలుపు నారాయణమూర్తి.

* నలుపు సరుకులో (రంగులో) నాణ్యము లేదా?

* నల్లంబి దురాయి పెట్టితే నిలుస్తుందా? (నల్లంబి= ఒక చిన్న నల్లపిట్ట, దురాయి=ఆంక్ష, ఆక).

* నల్లావు పాలైనా తెల్లనే.

* నల్ల కోడికైనా తెల్లగుడ్డే.

* నల్ల చీరలు కట్టినవాళ్ళంతా నా పెళ్ళాలే అన్నట్లు.

* నల్లని వన్నీ నీళ్ళు, తెల్లనివన్నీ పాలు (అనుకునేంత అమాయకుడు).

* నల్లనేలకు నువ్వులు, ఎఱ్ఱనేలకు కందులు.

* నల్లబాపడు నాభికంటే విషము.

* నల్ల బాపనయ్యను ఎఱ్ఱ మాదిగను నమ్మరాదు.

* నల్లనివాడికి నాభిలో విషము.

* నల్ల రేగడిలో చల్లినా తెల్లజొన్నలే పండేది.

* నల్లికాటు, నారి పోటు.

* నల్లిని గూర్చి మంచానికి పెట్లు. (కించిత్తు నల్లిగరచిన మంచమునకు పెట్లువచ్చు).

* నల్లులకు వెఱచి ఇల్లు విడచినట్లు.

* నల్లేరుమీద బండి పోయినట్లు.(సులభమని).

* నవరత్నములుండినా నరరత్న (నారీరత్నము) ముండవలె.


* నవరత్నాలన్నీ ఒకచోట, నత్తగుల్లలన్నీ ఒకచోట.

* నవాబుతల బోడితల అయితే, నా తలగూడా బోడి అని వితంతు విఱ్ఱవీగిందట.

* నవాబు పొట్టా, తాములపాకుల కట్టా తడుపుతూ ఉండవలె.

* నవాబెంత దరిద్రుడో, పులి అంత సాధువు.

* నవ్వలేని వారిని నమ్మరాదు.

* నవ్వితే ఊడే ముక్కు తుమ్మితే ఉంటుందా?

* నవ్విన ఊళ్ళే నగరాలవుతాయి.

* నవ్విన నాపచేనే పండుతుంది. (నాపచేను= నాము అనగా పైరుకోసిన తర్వాత కొయ్యకాలునుండి ఎదిగిన కర్రలు. నాము ఎదిగిన చేను నాపచేను).

* నవ్వుతూ కోసిన ముక్కు ఏడ్చినా రాదు.

* నవ్వు నాలుగందాల (నానందాల) చెరువు.

* నవ్వులతోటలో నాగులు తిరుగును.

* నవ్వే ఆడుదాన్నీ, ఏడ్చే మగవణ్ణి నమ్మరాదు.

* నవ్వేవారి ముందు జారిపడినట్లు.

* నష్టపడినా భ్రష్టు కారాదు.



**********:: నా ::**********

* నాంచారమ్మ వంట, నక్షత్రదర్శనము ఒక్కమారే (ఆలస్యమగునని).

* నా ఇంటికి నేను పెద్దను, పిల్లికి పెట్టరా పంగనామాలు అన్నట్టు.

* నాకిన్ని గంజినీళ్ళు పోస్తావా, నీ కాకలి కాకుండా మందిస్తానన్నాడట. (మంత్రం చెపుతాను అన్నట్లు).

* నాకు ఆయుష్యమస్తు, నాకు ఆరోగ్యమస్తు అని దీవించుకొన్నట్లు.

* నాకు తెలియకుండా నంబికిష్టయ్యకు కనికెడు (కమికెడు) జుట్టా?

* నా పరీక్షా, నా రాగిచెంబుకు పరీక్షా?

* నాకు బెబ్బెబ్బే అంటే, నీకు బెబ్బెబ్బే, నీ అబ్బకు బెబ్బెబ్బే అన్నాడట.

* నాకులకు లోక భయమేల?

* నాకు లేక నాకుతుంటే, నీకు నైవేద్యమా?

* నాకు లేక నాకుతుంటే, నీకెక్కడ దెత్తునే దేకులాడి.

* నాకు లేక నాకుతుంటే, మూతులు నాకను వచ్చావా?

* నా కూడు, నా కల్యాట్లు నాకు తప్పవు (కల్యాట్లు= అగసాట్లు, కష్టాలు).

* నాకు నాపిల్లకూ నూరేండ్లాయుస్సు, నా పెనిమిటికి లోకంతో పాటు.

* నాకూ లేదు, నీకూ లేదు, ఊరుకో దేవరా.

* నాకు సిగ్గులేదు, రేపు వచ్చే అమావాస్యకూ సిగ్గు (ఎగ్గు) లేదు.

* నాకే కుక్కకు, లింగమేమి? పానపట్టమేమి?

* నా కోడీ, కుంపటీ లేకపోతే ఎట్లా తెల్లవారుతుందో - ఎట్లా నిప్పు దొరుకుతుందో చూస్తాను అందిట ఒక అవ్వ.

* నాగరికం లేని మాట, నాలుకపై తీట.

* నాగలిఉన్న ఊళ్ళో ఆకలి చేరదు.

* నాగలి మంచిది కాకపోతే, ఎడ్లేమి చేస్తాయి?

* నా గర్భదానం నేనున్నట్లే జరపండి, నాకు రానుతీరిక లేదు అన్నాడట.

* నాగసముద్రం పిల్ల, నగారు మీద పుల్ల.

* నాగుబాము చిన్నదనవద్దు, పాలివాడు సన్నమనవద్దు.

* నా చెయ్యి నొస్తున్నది, నీ చేతితో మొత్తుకో అన్నట్లు.

* నా చెవులూ కంసాలే కుట్టాడు.

* నా చేతిమాత్ర వైకుంఠయాత్ర అన్నాడట వైద్యుడు. (చేతివాసి లేని వైద్యుని మాట).

* నాజూకు నక్కలు దేకితే, నెరసిన గడ్డం కుక్కలు పీకినవి.

* నాత్యం త్రొక్కిన కాలు, రోసి రోటిక్రింద పెట్టినా ఊరుకోదట.

* నాడు ఉంటే నవాబుసాహెబు, అన్నముంటే అమీరు సాహెబు, చస్తే పీరు సాహెబు.

* నాడు కట్టాలేదు, నేడు చింతాలేదు.

* నాడు నులువబడా లేదు, నేడు ఎత్తుబడా లేదు.

* నాడుపోయి, నేడొస్తివా మగడా! నా తప్పేమి చెప్పు?

* నాడు లెంచేవారేగానీ, గోడు చూచేవారు లేరు.

* నాడు వ్రాసినవాడు నేడు చెఱపి మళ్ళీవ్రాస్తాడా? (నుదుటివ్రాత).

* నాతి బలము నాలుకపైన.

* నాథుడులేని రాజ్యం నానా దారులు.

* నాదగ్గర ధనమున్నంతవరకు నన్ను అందరూ ' అన్నా ' అని పిలిచినారు.

* నాదముంటే గంట, వాదముంటే తంట.

* నాదయలో నీ గంజి త్రాగు అన్నట్లు.

* నాదికాదు, నా అత్త సొమ్ము అన్నట్లు.

* నాదుక్కటీ, నారెడ్డివి (మారెడ్డోరివి) కలిసి నూటొక్క ఎద్దన్నట్లు (ఇతనిది ఒకటే).

* నాదెంత గడ్డం, ఉమ్మి పూసి గొరగ మన్నాడట.

* నా దెబ్బ గోలకొండ అబ్బా అన్నట్లు.

* నానబాలు పట్టమ్మా అంటే, ఏచేని సజ్జలు అన్నదట.

* నానాకూళ్ళవాళ్ళు నాయుళ్ళు అయినట్లు.

* నానాటికి తీసికట్టు నాగంభొట్టు.

* నానారుచులు పారితే నాలుకమీద కొఱివి పెట్టుకొన్నట్లుంది.

* నానిన భూమి నవధాన్యాలు పండును.

* నా నోట్లో (నీవు) వేలు పెట్టు, నీకంట్లో (నేను) వేలు పెడతానన్నట్లు.

* నాన్చి నాన్చి వేస్తివో, నా కొంప తీస్తివో.

* నాన్పుడుగాడు నా పెండ్లికి నేనూ వెళ్ళాలా? అన్నట్లు.

* నాపప్పు కలిసిందంతా నేనే తింటాను.

* నా పాతివ్రత్యం నా మొదటి పెనిమిటికి తెలుసు.

* నాపాపము నాతోనుంటే శ్రీపతిబిరుదమునకేమి బ్రతుకు?

* నా పెండ్లాన్ని లేవదీసుకు పోతేపోయినాడుకానీ పదిమందిలో ఉసే అంటాడేమో అను భయంగా ఉన్నదన్నాడుట.

* నా పెండ్లి సగమైన దంటే, ఎట్లానయ్యా అంటే, నేను పెండ్లికొడుకుగా సిద్ధంగా ఉన్నాను; మిగతా సగానికి పెండ్లికూతురే కావాలన్నాడట.

* నాభిలో పుట్టిన పురుగు నాభిలోనే పెరుగును.

* నామము నియమము చేటు.

* నామనుము నమ్మకంలేదు, మా అమ్మను రాట్నం అమ్మబాక (వద్దు) మను.

* నామము హెచ్చిన కామము తగ్గునా?

* నా మాట నమ్మింది నల్లకుక్క, ఏమాఱిపోయింది ఎఱ్ఱి(ఱ్ఱ)కుక్క.

* నామాట నమ్ముకోకు, నాలుగెడ్లమ్ముకోకు.

* నామాల వారేగానీ నీమాల (నియమాల) వారుగారు.

* నాముందఱ బానెడు గంజా?

* నామొగనికి నాపైని ప్రాణం, నాకు తెచ్చెర మెడకు ఊనం (ఉరి).

* నా మొగుడికి నిలకడలేదంటే, మాయమ్మ ఏకులరాట్నం, అమ్మవద్దని చెప్పిపంపింది-అన్నది.

* నాయనకు పెండ్లి సంబడం, అమ్మకు సవతి సంకటం.

* నాయనమ్మ ఏంచేస్తొంది? అంటే, ఒలకపోసి ఎత్తుకుంటోంది అన్నట్లు.

* నాయారాలంటే, ఏకులొడికి పోషిస్తాను అన్నదట.

* నారతడప అని పారవేస్తే, నాగుబామై కఱచిందట.

* నారికి రెండెల్లలు, తల్లికి రెండు పిల్లలు.

* నారి తెగినా నారి తెగినా అతకటం కష్టం. (నారి=వింటి అల్లెత్రాడు, స్త్రీ).

* నారు, నీరు, నోరు ఉంటే ఏ రాజ్యంలో ఉన్నా ఒక్కటే.

* నారు పోసిన వాడు నీరు పోయక మానడు.

* నారే నరునకు రత్నము.

* నాలిముచ్చు వాణ్ణి, నీళ్ళునమిలేవాణ్ణి నమ్మరాదు.

* నాలుక ఉన్నవాడు నాలుగు దిక్కులు తిరుగగలడు.

* నాలుక కటువు, ఎద మెత్తన.

* నాలుక తీపి, లోన (అంగిట) విషము.

* నాలుక తేనె, మనసు విషము.

* నాలుక దాటితే నరకము.

* నాలుకలో నారాయణ, చంకలో చురకత్తి.

* నాలుకా! నాలుకా! (నా) వీపుకు దెబ్బలు తేకే.

* నాలుగు ఈతలు ఈనేసరికి నక్క నాంచారి అయ్యింది.

* నాలుగు ఈతల పీత పాతాళగంగ అయ్యింది.

* నాలుగు ఏర్లు కుక్కకు తడుపుతడుపే (గతుకు నీళ్ళే).


* నాలుగుకాళ్ళ జీవాలలో మేక మెత్తన, రెండుకాళ్ళ జీవాలలో కోమటి మెత్తన.

* నాలుగు వర్షాలు కురిస్తే, నత్తకాయ (గుల్ల) నాయకురాలు.

* నాలుగేళ్ళు నంజుకొని, నడిమేలు గుంజుకో.

* నాళ్ళలోకెల్ల చిన్ననాడే మేలు.

* నా వీపు నీవుగీరు, నీ వీపు నేను గీరుతా నన్నట్లు. (ఒకరినొకరు పొగడికొనుట).

* నా వ్రేలితో నా కన్నే పొడిచాడు.

* నాశనం - నల్లబొగ్గులు.

* నా సద్ది తెచ్చి నీ ఇడుపున పెట్టుకొని తినడమెందుకు? (ఈదుపు=పని నడుమ సేదతీర్చుకునే చోటు).



**********:: ని ::**********

* నిండా మునిగినవానికి చలి ఏమి? గాలేమి?

* నిండి దరిచేర నీయదు గండ్లకమ్మ, కలిగి తిననీయదు గంపకమ్మ.

* నిండిన కడుపుకు అన్నం, బట్టతలకు నూనె

* నిండిన కడుపు నిక్కి మాట్లాడును.

* నిండిన కడుపు నీతి వినదు (ఎరుగదు).

* నిండుకుండ తొణకదు.

* నిండుటేరు నిలచి పాఱును.

* నిండుబండికి (పేడ) చేటగూడా బరువే.

* నింద లేనిదే బొందె పోదు.

* నిక్కు నీలపల్లెలో, బ్రతుకు మాలపల్లెలో.

* నిగాదారుని పెళ్ళం నీళ్ళకొస్తుంది, సావిట్లోవాళ్ళు చాటుకు జరగండి అన్నదిట.

* నిజమాడితే ఉండూరు అచ్చిరాదు.

* నిజ మాడితే నిష్టూరం

* నిజము కుఱచ, బొంకు పొడవు.

* నిజము చెప్పేది పసిబిడ్డలు, తప్ప తాగినవాళ్ళు.

* నిజము దేవు డెఱుగు, నీరు పల్ల మెఱుగు.

* నిజమునకు నింద వచ్చును గానీ, అవమానము రాదు.

* నిజము నిలకడమీద తెలుస్తుంది.

* నిజమైన బంగారు నిప్పుకు వెరువదు.

* నిజమైన ఱంకులాడికి నిష్టలు మెండు.

* నిట్టలు ద్రొక్కకు పిల్లా! అంటే, నా మగనికి నేను రెండో సంబంధం అన్నదట.

* నిట్రాళ్ళ యిల్లయినా నిర్వంశంగా ఉండరాదు. (నిర్వంశం=వెదురు లేకుండా, నిస్సంతుగా నని పైకి అర్ధం).

* నిడదవోలు తీర్పు (రామాయపట్నం మధ్యస్తం).

* నిత్యకల్యాణం, పచ్చతోరణమన్నట్లు.

* నిత్య దరిద్రుడు - నిశ్చింత పురుషుడు.

* నిత్యదుఃఖికి నిమిత్త లుండవు.

* నిత్యము లేని మగడు నిత్యము బాస చేసాడట.

* నిత్యమూ చచ్చేవాడికి ఏడ్చేదెవరు?

* నిద్ర చెడుతుందని నల్లి కుట్టకుండునా?

* నిద్రపోయేవాడి గోచి పెట్టుకుంటే, వాడు లేచినంతవరకే దక్కినట్లు.

* నిద్రపోయేవాడిని లేపవచ్చును గానీ, మేలుకొన్న వాడికి ఏవడు లేపగలడు?

* నిద్ర పోయేవాడిది కుడిచినంత వరకే దక్కుట.

* నిద్ర సుఖ మెఱుగదు, ఆకలి రుచి ఎఱుగదు.

* నిధి అబద్ధం, బుడ్డ నిబద్ధం

* నిధి సుఖమా? రాముని సన్నిధి సుఖమా?

* నిన్న ఉన్నవాడు నేడు లేడు.

* నిన్న కుప్పా, నేడు ఆళ్ళు, రేపు కూడు.

* నిన్న చస్తే రేపటికి మూడు, నేడు చస్తే రేపటికి రెండు.

* నిన్నటి పరమ మిత్రుడే, నేటి పరమ శత్రువు.

* నిన్నా మొన్నా వచ్చిన అల్లుని (మగని) తల పగిలినందుకు కాదు, నాళ్ళ నాళ్ళ రోకలి విరిగినందుకు ఏడుస్తున్నాను అన్నదిట.

* నిన్ను శ్రీవైష్ణవుడు నమిలి తినా!

* నిప్పుకు నిప్పుకు ఉన్నంత స్నేహం (వాళ్ళిద్దరికి).

* నిప్పుకు చెదలంటునా?

* నిప్పుకు నీళ్ళకు ఉన్నంత స్నేహం.

* నిప్పు త్రొక్కిన కోతివలె.

* నిప్పుకోడి తల ఇసుకలో దాచి వేటకానికి తాను కనపడ ననుకొన్నట్లు.

* నిప్పు నడుమ బెట్టిన పూరి కాలకుండునా?

* నిప్పును కొడీతే రెందగును కానీ నీటిని కొడీతే రెండగునా?

* నిప్పు ముట్టనిదే చెయ్యి కాలదు.

* నిప్పు బంగారుని పరీక్షించును, దౌర్భాగ్యము ధీరచిత్తుల పరీక్షించును.

* నిప్పు రగిలించి నీళ్ళను వెదకినట్లు.

* నిప్పు రాజినా, మొగము రాజినా మండక మానవు.

* నిప్పుల బుఱ్ఱకు నీళ్ళ బుఱ్ఱ.

* నిప్పు లేనిదే పొగ రాజదు (ఉండదు).

* నిప్పులో ఉప్పు వేసినట్లు (నిప్పుకు ఉప్పు).

* నిప్పులో నెయ్యి పోసినట్లు.

* నిప్పులో మొలిచింది ఎండకు చస్తుందా?

* నిమ్మకు నీరెత్తినట్లు (ఎప్పుడూ మొదలంటా నెమ్ము ఆరరాదు).

* నియోగిజాతి నిమ్మ కొయ్య జాతి.

* నియోగి నిక్కులు.

* నియోగి ముష్టికి బెనారసు సంచి.

* నియ్యతెంతో బర్కతంత. (నియ్యతి= నడవడి, బర్కతు=కలసివచ్చుట).

* నియ్యోగిలేని చావడి దయ్యాల కిరవుగాక దాతల కిరవా?

* నిరక్షరకుక్షి విరూపాక్ష దీక్షితులవారికి, ఇరువదియొక్క భక్ష్యమొక లక్ష్యమా?

* నిర్ధనుడు మనుపీనుగ.

* నిర్భాగ్య దామోదరుడికి, అభాగ్యపు అల్లుడు.

* నిర్భాగ్యునకు నిద్ర, అభాగ్యునకు ఆకలి ఎక్కువ.

* నిర్వాహకానికి నిముషాలు చాలవుహానీ, చెర్వాకమునకు క్షణం పట్టదు.

* నిలబడ్డమ్మా! నీకేమమ్మ, కుందనపు బొమ్మ! కూర్చోవమ్మ!

* నిలకడ నీళ్ళకే నాచు పట్టేది.

* నిలకడ లేని మాట, నీళ్ళ మూట.

* నిలకడలేని లింగారెడ్డి పెళ్ళా, కొప్పులో నిప్పుబెట్టుకొని కొరివి పెల్లి అంగడికి వెళ్ళిందట.

* నిలువడానికి చోటుదొరికితే కూర్చోను దొరికినట్లే.

* నిలువదగని చోట నిలువ నిందలు వచ్చు.

* నిలువ నీడలేదు, పట్ట కొమ్మా లేదు.

* నివాళిపళ్ళాలు పట్టేవాళ్ళంతా నిషేక ముహూర్తపు పెండ్లికూతుళ్లవుతారా?

* నివురుకప్పిన నిప్పు వలె (నీఱు గప్పిన నిప్పువలె).

* నిశ్చితార్ధము నాడే నీలగవలసింది, నాగవల్లి దాకా ఉండటం నా అదృష్టం కాదా అన్నదట (నా మహిమ అన్నదట).

* నిష్ఠ నీళ్ళపాలు, మంత్రం మాలపాలు.



**********:: నీ ::**********

* నీ ఎడమచెయ్యి తియ్యి నా పుఱ్ఱచెయ్యి పెడతాను అన్నట్లు.

* నీ కంటి నుండే దూలంమరచి ఎదుటివాని కంట నలుసు ఎన్నకు.

* నీకత్తికి రెండుపక్కలా పదును (రెండువాదరులు).

* నీకు ఆయన ఏమికావలె? అని అడిగితే, త్రోవలో పోతే " వారు " కావలె అన్నదట.

* నీకెక్కడ అనుమానమో నాకూ అక్కడనే సందేహం.

* నీకెక్కడ సంశయమో నాకూ అక్కడనే సందేహం.

* నీకు ఒక దండం, నీ బువ్వ కొకదండం.

* నీకు ఓపిక ఉండాలేగానీ నేను కనలేకపోతానా అన్నదట.

* నీకు నాకు పడదు, రోలెక్కి తలంబ్రాలు పోయి.

* నీకు బెబ్బెబ్బే, నీయబ్బకూ బెబ్బెబ్బే.

* నీకు మూతికి మీసాలుంటే నాకు ముంజేతికి వెంట్రుకలున్నవన్నదట (పల్నాటి నాయకురాలు నాగమ్మ బ్రహ్మనాయకునితో).

* నీకు రానిది, నేను విననిది, లోకములో లేనిది చెప్పమన్నట్లు.

* నీకు సిగ్గులేదు, నాకు ఎగ్గు లేదు, ఎప్పటిమాదిరే వచ్చిపోతుండ మన్నదిట (మిండని).


* నీ కూడు తిని, నీ బట్టకట్టి, నాకు కాపురం చేయమన్నాడట.

* నీ చంకనేమిటోయీ? అంటే నాచంక నాకయ్యా (చంకన- ఆకు) అన్నాడట.

* నీకులానికి సొడ్డంటే, చిన్నప్పుడే వదలివేసినా అన్నదట.

* నీ చెవులకు రాగిపోగులే అంటే, అవీ నీకు లేవే అన్నట్లు.

* నీకేమీ తేరగాడవు! నూకేవే గానీ, కడుపు నొప్పెరుగవు. (నూకుట= దొబ్బుట అనుట, నూకులు= ఎత్తులు, ప్రయత్నాలు, పీకెలు అనిగూడా)

* నీచుకాడ చూడరా పాచుగాడి గుణాం (మంసము, చేపల పంపకంలో పట్టింపులు ఎక్కువ).

* నీటికాకి మీను మునుగ నిరతము దయ స్నానమగునా?

* నీటికి కలువ, మాటకు చలువ.

* నీటికి నాచు తెగులు, నాతికి రంకు తెగులు.

* నీటికి (నాచు) పాచితెవు(గు)లు, మాటకు మాట తెవులు, కులానికి కులం తెవులు.

* నీటికొలది తామరతూడు (తామరలకు).

* నీటిపైన గుండు నిలుచునా మునగక.

* నీటిలో జాడలు వెదకినట్లు.

* నీటిలో కప్ప నీరు త్రాగకుంటుందా?

* నీ తలమీద తేలు ఉన్నదంటే, నీ చేతితోనే కాస్త తీసివేయ మన్నాడట.

* నీతిలేనివాడు కోతికంటే బీడు.

* నీతివర్తనమును, కీర్తి దాని క్రీనీడవలె వెంటాడుచుండును.

* నీతిహీనులవద్ద నిర్భాగ్యులుందురు.

* నీదుండే తీరుకు చూపాలనా? బట్ట బాగేసుకో.

* నీ దున్నడంలో ఏముంది? ఉండేదంతా నా చల్లడంలో ఉంది.

* నీ పత్తుపణం పాడుగాను, నా ఒరుపణం కుప్పలు పెట్టు (పత్తు=పది, ఒరు=ఒకటి తమిళంలో).

* నీ పప్పూ, నా పొట్టు కలిపి ఊదుకతిందాం అన్నట్లు.

* నీ పీకెలు సాగవు.

* నీ పెండ్లాం ముండమోస్తే, నీకు అన్నం ఎవరు వండిపెడతారు అని అన్నాడట.

* నీ పెండ్లి పాడాలాఉంది, నా పెండ్లికి వచ్చి కాగడా (మషాల్జి) వెయ్యి అన్నట్లు (మషాల్జి= చాకలి, దివిటీలు పట్టేవాడు).

* నీ పెండ్లి పాడైయింది, నా పెండ్లికి తాంబూలానికి రమ్మన్నాడట.

* నీ పెండ్లి పాసుగాల, నాతద్దినం చూదమన్నట్లు (పాసు=ఏపు;దుంపతెగ అన్నట్లు).

* నీ పెండ్లి పాసుగాలిందిలే, నా పెండ్లికి దివిటీలు పట్టమన్నాడట.

* నీ పేరంటమే అక్కఱలేదంటే, కరకంచుచీర కట్టుకొని వస్తానందట.

* నీపై ఎసలేదు, నాపై ఎసలేదు, ఏడుసేర్ల తప్పేలా కెసరుపెట్టమను.

* నీ బఱ్ఱెగొడ్డును ఎవరు కాస్తారు చూస్తాను అంటే, నా తిత్తిలోని డబ్బే కాస్తుంది అన్నాడట.

* నీ బిచ్చానికి ఒక దందముకానీ, నీ బేపిని కట్టేయి (బేపి= కుక్క).

* నీ బిచ్చానికి తోడు ఏడు జోలెలా?

* నీమం కోసం నామం పెడితే నామం నా కొంప తీసింది (నామంచూసి భోజనం చేసినాడనుకొని అన్నానికి పోతూ పిలువలేదట).

* నీ మగనికి రాగిపోగులే అంటే, నీమగనికి అవీ లేవే అందట.

* నీమాలకత్తె నిష్టతో మడిగుడ్డ ఆరవేయబోతే, మడత వీడి మాదిగవాడ (మాదిగాడ) కుక్కమీద పడిందట.

* నీ ముక్కున చీమిడేమమ్మా అంటే, నీ చేతితోనే అటు తుడిచి పొమ్మన్నదట.

* నీ మొగాన పొద్దుపొడిచినట్లు నిక్కుతావు.

* నీర మోటికుండ నిలువని చందాన.

* నీరధికి నీరు మోసినట్లు.

* నీరుండేదాకా మీను మిట్టిపడుతుంది

* నీరు ఉంటే ఊరు లేదు, ఊరు ఉంటే నీరు లేదు.

* నీరు ఉంటే నారు ఉండవలె.

* నీరు ఉంటే పల్లె నారి ఉంటే ఇల్లు.

* నీరు ఉన్నచోటనే బురద.

* నీరుకట్టువా(గా)డు తన మడి ఎండబెట్టుకోడు.

* నీరు, నీరువంకకే పాఱునుగానీ మిట్టల కెక్కునా?

* నీరు నూనె కలుస్తాయా?

* నీరు పల్ల మెఱుగు, నిజము దేవుడెఱుగు.

* నీరులేని తావున మెట్ట అని ఇల్లు కట్టుకొన్నట్లు.

* నీరులేని పైరు, నూనెలేని ఒత్తి (జుట్టు).

* నీరుల్లి నీటిలో కడుగితే కంపేడ పోతుంది?

* నీరువిడచిన మొసలి- నీరు విడచిన చేప.

* నీరు సొరక నికరము తెలియదు.

* నీరెంతపోసి పెంచినా నేలవేము కూరకాదు.

* నీఱు గప్పిన నిప్పు (నీఱు= బూడిద, మసి).

* నీలి నీళ్ళకు పోతే, నీరు లోతుకు పోయింది.

* నీలి మాటలు, గాలి మూటలు (నీలిమాట = నిందలు).

* నీళ్ళపట్టున నేయి మందా?

* నీళ్ళమూట, వంచకుడిమాట ఒకరీతి.

* నీళ్ళలో నిప్పు పెట్టి కాలకుంటే కడుపు కొట్టుకొన్నట్లు.

* నీళ్ళలో నిమ్మలు బ్రతికినవి, అడవిలో తుమ్మలు బ్రతికినవి.

* నీళ్ళలో మునిగి ఉన్నవానికి నిప్పు భయం లేదు.

* నీళ్ళాటని చేతికి విధానా లాటవు (ఆటు = ఆగు; మాను)

* నీళ్ళాటని ఇంట నిధానాలాటవు.

* నీళ్ళూ తాగే వానికి (వాని మాటకు) నిలకడలేదు (నీళ్ళు= కల్లు).

* నీ వగలమాటలకు నా మగని చంపుకొంటి.

* నీవు ఒకందుకు పోస్తే, నేను మరొకందుకు తాగుతున్నాను.

* నీవుకాదు, నీ తల్లో పేనుగూడా మాట వింటుంది.

* నీవు క్షుద్రకీటకమువలె ప్రవర్తిస్తూ ఇతరులు కాళ్ళక్రింద తొక్కినారనుట ఎందుకు?

* నీవు చస్తే లోకమంతా ఎముకలా?

* నీవు దంచు నేను పక్క (రెక్కలు) ఎగురవేస్తాను.

* నీవునేర్పిన విద్యయే నీరజాక్ష.

* నీవు పాడినదానికి, నేను విన్నదానికి సరిపోయింది; తలూపినదానికి తంబూరా బెట్టిపో.

* నీవు పెట్టకపోయినా, పెట్టే ఇల్లు చూపు.

* నీవు వెడితే బూతులు తిట్టివస్తావు, నేను వెడితే అమ్మను ఆలిని తిట్టివస్తాను.

* నీవెక్కు-నీవెక్కు అన్న మర్యాదలు జరిగేలోపలే బండి వెళ్ళిపోయినదట. (హైదరాబాదు మర్యాదల తీరు).

* నీసరి వేల్పులు లేరు, నాసరి దాసులు లేరు.

* నీ సాకు చట్టుబండలు కాను, నాలుగు బేకులు బేక మన్నాడట (అన్నం వడ్డనలో0 ( సాకు = చాలు, బేకు =కావాలి, కన్నడములో)

* నా సోకే సొఱాకు, నీ ముఖమే బీరాకు, నావంక చూడబోకు, నాకసలే చిరాకు.



**********:: ను ::**********

* నుచ్చు గట్టిన రొమ్ము- కంపలో గాచినకాయ ఒకటే (ఉపయోగపడవు; నుచ్చు = గొఱ్ఱెల మేకల పాలు పొలాలలో త్రాగకుండా చన్నులకు కట్టు గుడ్దపీలిక).

* నుదుట వ్రాయనిదే నోట పలుకదు.

* నుదురు బత్తుడు, నోరు తోడేలు.

* నుయ్యి తీయబోతే దెయ్యం బయటపడినట్లు.

* నుయ్యి దాటేవానికి చింతాకంత ఎడమైనా ఎడమైనట్లే.

* నువ్వుకు నూరు రోగాలు (తెగుళ్ళు).

* నువ్వు చస్తే బొబ్బర్లు.

* నువ్వులకు ఏడు దుక్కులు, ఉలవలకు ఒకే దుక్కి.

* నువ్వులకు తగిన నూనె.

* నువ్వులూ నూనె ఒకటి, నూనె (గాండ్ల) గమళ్ళవాడే వేరు.

* నువ్వులు వేసి ఆవాలు పండమన్నట్లు.



**********:: నూ ::**********

* నూకల కేడ్చి యేడ్చి, తవుడు కేడ్చినాడట.

* నూక సంకటికి నూనెధార.

* నూటికి నూలుపోగు, కోటికి గోవుతోక.

* నూటికి పెట్టి, కోటికి గొరిగించినట్లు.

* నూటిని పొడిచి సెలగ అన్నట్లు.

* నూటివఱకు నన్ను కాపాడితే, ఆతరువాత నిన్ను కాపాడుతా.

* నూత పడెదవా, పాతర పడెదవా?

* నూతి కప్పల విధానం (కూపస్థ మండూకం).

* నూతి కప్పకు సముద్రం సంగతేమి తెలుసును?


* నూతి దరిచేరి, నోట గొణిగితే ఈత వస్తుందా?

* నూతిలో నీరు తోడుకోవాలి గానీ, తనంతటతానే పైకివస్తుందా?

* నూతిలో పడబోయి తాప వెదకినట్లు (తాప=తెప్ప).

* నూనె అన్నంతిని, నూతికి కాళ్ళు జాపిందట.

* నూనె కొలిచిన గిద్దకు జిడ్డు కాదా?

* నూనెతో మండే దీపం నువ్వులతో మండునా?

* నూనెలేని వత్తి ఎగదోస్తే నేమి? దిగదోస్తే నేమి?

* నూరి భరించలేనమ్మ, తాగి భరిస్తుందా?

* నూరు అప్పడాలకు ఒకటే సొడ్డు.

* నూరు ఆవులలో ఒక ఆవు ఈచుకపోతే లెక్కేమిటి? (ఈచుకబోవుట = చచ్చిన దూడను వేయుట).

* నూరు కల్లలాడి అయినా ఒక ఇల్లు నిలుపమన్నారు.

* నూరు కాకులలో ఒక కోకిల.

* నూరు కొరడా దెబ్బలైనా ఒక బొబ్బట్టుకు సరిరావు.

* నూరు గుడ్లుతిన్న రాబందుకైనా ఒకతే గాలిపెట్టు.

* నూరు గుఱ్ఱాలకు అధికారి, ఇంటభార్యకు ఎండుపూరి.

* నూరు గోవిందలు పెట్టవచ్చు కానీ ఒక్క దాసరికి పెట్టడం కష్టం.

* నూరు తిట్టినా ఒక గుమ్మడికాయ (బద్ద) ఇస్తే సరి.

* నూరు నోములు ఒక ఱంకుతో సరి (వ్యర్థమైపోవును).

* నూరు పూసలకు ఒకే కొలికి.

* నూరు భక్షణములున్నా నోటి కబ్బినంతే.

* నూరుమంది గుడ్డివాళ్ళు నూతిన బడితే, కన్నున్న వాడొకడు గడ్డకు ఎత్తును.

* నూరుమంది మొండిచేతులవాళ్ళు పోగై, గొడ్డూగేదె పాలు పితికినట్లు.

* నూరుమందిలో నూనెబిడ్ద ముద్దు.

* నూరుమాటలు ఒకవ్రాతకు ఈడుకావు.

* నూరు వరహాలకు నూలుపోగన్నట్లు.

* నూరేండ్లు చింతించినా నొసటి వ్రాలే గతి.

* నూలుబట్ట నూరేండ్లు కడతామా?



**********:: నె ::**********

* నెగడాశే గానీ మగుడాశ లేదు (నెగడు = చలి కాచికొనుటకు వేసిన మంట. ఇది ఆరిపోదు).

* నెత్తి కాలనిదే జోలె నిండదు.

* నెత్తిన నోరుంటే పెత్తనం సాగుతుంది.

* నెత్తిన మూటకు సుంక మడిగినట్లు.

* నెప్పరగత్తి పప్పులొండితే, వడిగలమ్మ ఒళ్ళో బెట్టుకొని పోయిందట.

* నెమలికంటి నీరు వేటగానికి ముద్దా?

* నెమలి కూసినట్లు పికిలి కూయబోయి పిత్తుక చచ్చిందట.

* నెమలిని చూచి నక్క నాట్యమాడినట్లు.

* నెయ్యానికైనా, కయ్యానికైనా సమత ఉండాల.

* నెయ్యి అని అరచి, నూనె అమ్మినట్లు.

* నెరిధనమును దాయల (దాయాదుల) కిచ్చితే నెనరు మాటలు కలుగునా?

* నెఱజాణ నేరననును, నేర్తు ననువాడు నింద పాలగును.

* నెఱ ఱంకులాడికి నిష్ఠ మెండు.

* నెల తక్కువైనా రాజుఇంట పుట్టమన్నారు (కాపింట; కోమటింట).

* నెల తక్కువైనా మొగపిల్లవాడే మేలు.

* నెల బాలుడికి నూలుపోగు.

* నెలవు దొంగ ప్రాణం చుట్టు.



**********:: నే ::**********

* నేటి కవులు సిరాలో ఎక్కువ నీళ్ళు కలిపి వ్రాస్తున్నారు.

* నేటి బిడ్డే రేపటి తండ్రి.

* నేటి విత్తే రేపటి చెట్టు.

* నేడు గంత వేసి, రేపు ఎక్కినట్లు.

* నేడు నవ్వు, రేపు (మరునాడు) ఏడ్పు.

* నేడు నిప్పు, రేపు నీఱు (నీఱు= నివురు, బూడిద).

* నేతికుండ నేలబెట్టి, ఉత్తకుండను ఉట్టిమీద పెట్టినట్లు.

* నేతిగూన (గిన్నె) చేతబూని, నిచ్చెన ఎక్కినట్లు.

* నేతిబీరకాయ; విభూతిపండు; జీలకర్ర (సామ్యము; బీరలో నెయ్యి లేనట్లు).

* నేనాడేదే బండిసిరి ఆట, మా పెదబావ చూస్తాడంటే ఎలా?

* నేను పుట్టకపోతే నీకు పెండ్లానే లేకపోవునే అంటే, నీవు పుట్టకపోతే నీ తల్లినే పెళ్ళాడి ఉందు నన్నాడట.

* నేనుపోతే మజ్జిగనీళ్ళకు దోవలేదు గానీ, నా పేర చీటీపోతే పెరుగు పంపుతారు అన్నాడట.

* నేను మందు తింటా, నీవు పథ్య ముండు మన్నట్లు.

* నేను లేకపోతే ఎవణ్ణి పెళ్ళాడువంటే, నీ అబ్బంటోడు ఇంకొకడు పుట్టిఉంటా డన్నదట.

* నేను ఒకపొద్దే, నా మగడు ఒక్క పొద్దే, పిండీ, బియ్యం లేక పిల్లలూ ఇక పొద్దే.

* నేనూ బండెద్దునని గుద్దకు పేడ రాసుకొన్నట్లు.

* నేములు కాచిన భూములు పండును.

* నేయిచెడి నూనెచెడి పొగమాత్రం మిగిలింది (హోమం).

* నేరక నేరక నేరేళ్ళు తినబోతే, నేరాలు ఒడిగట్టినట్లు.

* నేరము గలిగినచోటనే కారుణ్యము.

* నేరేళ్ళు నెగ్గేది, మారేళ్ళు (మామిళ్ళు) మగ్గేదీ- మంచికాలానికి లక్షణం.

* నేరేళ్ళు పండితే నేలలు పండును.

* నేర్చి చెప్పిన మాట నెరవాది మాట.

* నేర్చినమ్మ ఏడ్చినా బాగుంటుంది.

* నేర్చిన బుద్ధి ఏర్చినా పోదు.

* నేర్చి బ్రతికినవాడు, నేర్వక చెడ్డవాడూ లేడు.

* నేర్పు కలిగినమ్మ చేతితో అతిరసాలు కాలిస్తే, ఓర్పుగలమ్మ ఒడిలో గట్టుకొని పోయిందట.

* నేర్చుబో చంకల బిడ్డలాడిపడ సారసలోచన మాటలాడగన్.

* నేర్పులేనివాని నెరయోధుడందురా?

* నేలది తీసి నెత్తికి రుద్దుకొన్నట్లు.

* నేలమీద వ్రాసిన బూరెను ఇంత తింటావా? అంత తింటావా? అన్నట్లు.

* నేలమునగకు నిచ్చెన వేసేవాడు.

* నేల మెత్తనిదని మోచేత త్రవ్వినట్లు.

* నేల విడిచిన సాము - తాళం విడిచిన పాట.

* నేల విడిచిన సాము - నీరు విడచి ఈత.

* నేల విడిచిన సాము - మతి విడిచిన మాట.

* నేసేవాణ్ణి నమ్ముకొని పొలిమేర జగడం ఒప్పుకొన్నట్లు.



**********:: నై ::**********

* నైజ గుణానికి, గుడ్డికంటికి మందులేదు.



**********:: నొ ::**********

* నొచ్చినవాడా నువ్వులు చల్లమన్నట్లు.

* నొచ్చి నొసట పలుకదు, వచ్చినవాని విడువదు.

* నొప్పించక తానొవ్వక తప్పించుక తిరుగువాడె ధన్యుడు.

* నొప్పు లెత్తుకున్నప్పుడే మంత్రసానికి దెప్ప సందు.

* నొయ్యకుండా చేస్తే కొయ్యకుండా పండును.

* నొసట పళ్ళు లేవు, నోట్లో కళ్ళు లేవు.

* నొసట నామాలు, నోట బండబూతులు.

* నొసటమీది వ్రాత నులిమిన పోవునా?

* నొసట వ్రాసిన వ్రాత నులిమితే చెడదు.

* నొసట వ్రాసిన వ్రాలు (వ్రాత) చెఱిపేదెవరు?

* నొసట వ్రాసిన వ్రాలు కన్నా కలదా వెయ్యేళ్ళు చింతించినన్.

* నొసలు భక్తుడు నోరు తోడేలయా.



**********:: నో ::**********

* నోచిన వారి సొమ్ములు నో(య)మనివారికి వచ్చునా?

* నోటిఆయి రొమ్ముకు తగులుతుంది.

* నోటికి చేతికి చీకటి లేదు.

* నోటికి తీపు, ముడ్డికి చేటు.

* నోటికి మీరిన కడి మింగరాదు.

* నోటికీ చేతికి ఎంగిలి లేదు.


* నోటి జిగటేగానీ, చేతికి జిగట లేదు.

* నోటితో లేదనేది చేతితో లేదంటే సరి.

* నోటిమీద కొడితే పెడతల వాచిందట.

* నోటి వక్రం గంజి పెడమూట.

* నోటి పట్టం, గంజి పెడ పూట.

* నోటిలో చెక్కెర, కడుపులో కత్తెర.

* నోట్లో నూవుగింజ (అయినా) నానదు.

* నోట్లో ముద్ద, గూట్లో దీపం (జైనులు దీపం పెట్టేదానికి ముందరే భోజనం చేస్తారనుట).

* నోట్లో వేలుపెడితే కరవనేరని నంగనాచి.

* నోరంతా పళ్ళు, ఊరంతా అప్పులు.

* నోరు అంబాలపు (అప్పాలపు) పండు, చెయ్యి (బ)బులుసు ముల్లు.

* నోరు ఉంటే ఊరు ఉంటుంది.

* నోరు ఉంటే పోరు గెలుస్తుంది.

* నోరు ఉన్న తల గాచును.

* నోరు ఉన్నవాడిదే రాజ్యం (ఊరు).

* నోరు కల్లపుట్ట, పేరు హరిశ్చంద్రుడు.

* నోరు చేసే అఘాయిత్యానికి ముడ్డి ఉంది గనక భరిస్తున్నది.

* నోరు నవ్వడం, నొసలు వెక్కిరించడం.

* నోరు పెట్టుకొని గెలవవే ఊర గంగానమ్మ

* నోరు మంచిదైతే ఊరు మంచిదవుతుంది.

* నోరు మాట్లాడుతుంటే నొసలు వెక్కిరించినట్లు.

* నోరు మూస్తే మూగ, నోరు తెరిస్తే ఱాగ (ఱాగ=గయ్యాళి).

* నోరు మూస్తే నొసలు మాట్లాడినట్లు (వాగినట్లు).

* నోరు మూస్తే పెడతల మాట్లాడినట్లు.

* నోరు లేని దయ్యం ఊరు ఆర్పిందట.



**********:: న్యా ::**********

* న్యాయ మమ్మువాడు, దోవలు దోచువాడు ఒకటి.

* న్యాయము చెప్పు నాగిరెడ్డీ అంటే, నాకూ ఇద్దఱు పెళ్ళాలే అన్నాడట.

* న్యాయము తప్పినవానికి ఆచార్య కటాక్ష మెందుకు?